• İçindekiler
• Tedavi Sırasında Neler Beklemelisiniz
• Neden Olur?
• Ne Beklemelisiniz?
• Saç Dökülmesi Önlenebilir mi?
• Elinizden Gelenin En İyisini Nasıl Yapacaksınız
• Başınızı Örtün
• Radyoterapi de Saç Dökülmesine Neden Olabilir

Tedavi Sırasında Neler Beklemelisiniz

Kemoterapi ve saç dökülmesi konusunda neler olabileceğini, neler yaşayabileceğinizi öğrenin. Nasıl göründüğünüz konusunda endişe etmek yerine enerjinizi, sağlıklı kalmaya yönelik kullanın.

Saçlarınızı kaybetmeyle yüzleşinceye kadar saçlarınızın, sizin için ne kadar önemli olduğunu düşünmemiş olabilirsiniz. Ayrıca kanserseniz ve kemoterapiye girmek üzereyseniz saç dökülmesi olasılığı oldukça yüksektir. Hem erkek hem de kadınlar kanser tanısı koyulduktan sonra en çok korktukları yan etkinin, saç dökülmesi olduğunu söylüyorlar.

Kemoterapi nedeniyle saçınızın dökülüp dökülmeyeceği aldığınız ilaçların dozuna ve tipine bağlıdır. Fakat saç dökülmesinden sonra hala sağlıklı bir vücut görünümüne sahip olup olmayacağınız kendi tutumunuza ve ayrıca aileniz ile arkadaşlarınızın desteğine bağlıdır.

?

Neden Olur?

Neden Olur?

Kemoterapi ilaçları, hızla büyüyen kanser hücrelerine saldıran güçlü ilaçlardır. Ne yazık ki bu ilaçlar aynı zamanda, saç kökleri de dahil olmak üzere vücudun diğer hızlı büyüyen sağlıklı hücrelerine de saldırır.

Kemoterapi sadece saç derinizde değil, vücudun her yerinde saç kaybına neden olabilir. Bazen saçlarla birlikte kirpik, kaş, koltuk altı, kasık ve diğer vücut kılları da dökülür. Bazı kemoterapi ilaçlarının, diğerlerine göre saç kaybına neden olması daha olasıdır ve farklı dozlar hafif bir seyrelmeye ya da tamamen kelliğe neden olabilir. Alacağınız ilaçlar hakkında doktor ya da hemşirenizle konuşun. Doktor ya da hemşire tam olarak ne olacağını söyleyebilir.

Neyse ki, çoğu zaman kemoterapinin sebep olduğu saç dökülmesi geçicidir. Tedavi bittikten sonra, 10 ay içinde saçınızın yeniden çıkabilir, yine de geçici bir süre farklı bir ton ya da özellikte olabilir.

?

Ne Beklemelisiniz?

Ne Beklemelisiniz?

Saç genellikle tedaviye başladıktan sonra bir ila üç hafta içinde dökülmeye başlar. Bu çok çabuk ve kümeler şeklinde ya da yavaş yavaş olabilir. Büyük olasılıkla dökülen saçların yastığınızda, saç fırçanızda ya da tarağınızda, lavabo veya duş giderinde biriktiğini göreceksiniz. Bununla birlikte saç deriniz hassaslaşabilir.

Saç dökülmesi, tedavi boyunca ve daha sonraki birkaç hafta kadar devam edebilir. Saçınız sadece seyrelebilir ya da tamamen dökülebilir, bu tedaviye bağlıdır. Başka kişilerce fark edilebilir hale gelmeden önce, genellikle saçınızın yüzde 50''sini kaybetmiş olursunuz.

Tedaviden sonra saçınızın uzaması ve eski haline dönmesi de birkaç hafta sürebilir. Saçlarınız tekrar uzamaya başladığında, saçlarınızın yapısı ve şekli büyük olasılıkla dökülen saçlarınızdan biraz daha farklı olacaktır. Ama fark genellikle geçicidir. Yeni saç farklı bir doku ya da renkte olabilir. Öncekinden daha dalgalı, ya da saçlarınızdaki pigmentleri kontrol eden hücreler tekrar çalışmaya başlayana kadar gri renkte olabilir.

?

Saç Dökülmesi Önlenebilir mi?

Kemoterapi sırasında ya da sonrasında saçınızın dökülmeyeceğini garanti eden hiç bir tedavi yoktur. Yaklaşan saç dökülmesiyle baş etmenin en iyi yolu; kanser tedavisi öncesinde, süresince ve sonrasında görünüşünüz konusunda önceden kendinizi rahatlatmayı planlamak ve buna odaklanmaktır.

Saç dökülmesini önleyebilecek bazı tedavi yöntemleri incelenmiş, ama hiçbiri tamamen etkili olmamıştır. Bu yöntemler şunlardır:

• Kafa derisi hipotermisi (kriyoterapi). Kemoterapi süresince buz paketleri ya da benzer yardımcı maddeler, kafa derinizde kan akışını yavaşlatmak için başınızın üzerine yerleştirilir. Bu yöntemle, kemoterapi ilaçlarının kafa deriniz üzerindeki etkisi büyük olasılıkla daha azalır. Araştırmalar kriyoterapinin, deneyenlerin çoğunda, bir şekilde işe yaradığını gösterdi. Ancak yöntem küçük de olsa kanserin kafa derinizde tekrar etme riskini taşıyor, çünkü bu durumda kafanız kemoterapi ilaçlarını vücudun diğer kısımlarıyla aynı dozda almaz.  Kriyoterapi uygulananlar kanser hastaları, soğuğu rahatsız edici derecede hissettiklerini ve baş ağrısı çektiklerini bildiriyor.
• Minoksidil. Kemoterapi öncesi ve sonrasında, erkek ve kadınlarda saç dökülmesi için onaylanmış ve minoksidil etken madde içeren ilaç kullanmak saç dökülmesini muhtemelen engellemez, yine de bazı araştırmalar saçın tekrar çıkışını hızlandırdığını göstermiştir. Bununla birlikte bu ilaçların,kemoterapi sonrası saçın tekrar çıkmasında etkili olup olmadığını anlamak için daha fazla araştırma gereklidir.  

?

Elinizden Gelenin En İyisini Nasıl Yapacaksınız

Saç dökülmesi, kanser hastalığında genellikle önlenemez veya kontrol edilemez, ama yönetilebilir. Tedaviniz boyunca aşağıdaki adımları izleyerek, saç dökülmesi nedeniyle yaşayabileceğiniz kaygı ve hayal kırıklığını en aza indirebilirsiniz.

Tedaviden önce:

• Saçınıza nazik davranın. Saçınıza nazik davranma alışkanlığı edinin. Rengini açmayın, boyatmayın ya da perma yaptırmayın çünkü bu işlemler saçınızı zayıflatabilir. Saçınızı olabildiğince normal yollarla, kurutma makinesi kullanmadan kurutun ve saç maşası, sıcak bigudi gibi saçı ısıtan aletlerden uzan durun. Saçınızı güçlendirerek tedavi sırasında dökülme süresini uzatabilirsiniz.
• Saçınızı kesmeyi düşünün. Kısa saç uzun saça göre genellikle daha dolgun bir görünüm verir. Dolayısıyla eğer saçınız kısayken dökülürse bu çok fark edilir olmayabilir. Ayrıca eğer saçlarınız uzunsa, saçınızın tamamını kaybetmeden önce kısa kestirmek, psikolojik olarak daha iyi bir geçiş yapmanıza yardımcı olabilir.
• İleride baş örtmeyi planlayın. Artık peruk, eşarp veya başınızı örtmek için diğer yöntemleri düşünme zamanı. Saçınızın döküldüğünü gizlemek için bir başörtüsü kullanmayı seçip seçmeyeceğiniz size kalmış. Ama bunu geç olduktan sonra değil de şimdiden planlamak daha kolay.

Tedavi sırasında

• Kalan saçınıza bebek gibi bakın. Kemoterapi tedavisi boyunca saçınıza nazik davranmaya devam edin. Narin saçları, çekmesi ve yakalaması ihtimali daha düşük olan saten yastık kılıfı kullanmayı deneyin. Yumuşak bir fırça kullanın. Saçınızı yalnızca gereken sıklıkta yıkayın. Yumuşak bir şampuan kullanmayı düşünün.
• Başınızı tıraş etmeyi düşünün. Tedavi sırasında bazı hastalar saçları dökülürken kafa derilerinde kaşıntı, hassasiyet ve tahriş hissettiklerini bildiriyor. Başınızı tıraş etmek, tahrişi azaltabilir ve sizi dökülmenin utancından kurtarabilir. Kimi hastalar yamalı saç dökülmesinden daha iyi görüneceğini düşündükleri için başlarını tıraş ederler. Ayrıca, tıraşlı bir başla peruk kullanmak daha kolay olabilir.
• Saç derinizi koruyun. Eğer başınız güneşe ya da soğuk havaya maruz kalacaksa, hava koşullarının etkilerinden güneş kremi ya da bir başörtüsü kullanarak korunabilirsiniz. Saç deriniz tedaviye başladıktan sonra daha da hassaslaşabilir, dolayısıyla aşırı soğuk ya da güneş ışığı saç derinizi kolayca tahriş edebilir. Hiç saçınız olmaması ya da az saçınız olması üşümenize neden olabilir, bu nedenle bir başörtüsü daha iyi hissetmenizi sağlayabilir.

Tedaviden sonra

• Hassas saç bakımına devam edin. Yeni uzayan saçlarınız, şekillendirme ürünleri ve ısıtan cihazlara karşı özellikle daha hassas ve savunmasız olacaktır. Yeni saçınızı en az altı ay boyunca boyatmaktan ve rengini açtırmaktan kaçının. Bunlara benzer işlemler yeni saçınıza zarar verebilir ve hassas saç derinizi tahriş edebilir.
• Sabırlı olun. Büyük olasılıkla saçınızın tekrar çıkması yavaş olacak ve hemen eski normal hali gibi görünmeyecektir. Ayrıca uzama zaman alır ve kanser tedavisi nedeniyle oluşan hasarın onarılması da uzun sürer.

?

Başınızı Örtün

Saçınız dökülürken başınızı örtmek tamamen kişisel bir karardır. Birçok kadın için saç, kadınlık ve sağlıkla ilişkili olduğu için bir peruk takarak görünüşlerini korumayı seçerler. Başkaları şapka ya da eşarp seçer. Bazıları da başlarını hiç örtmemeyi seçebilir.

?

Radyoterapi de Saç Dökülmesine Neden Olabilir

Radyasyon tedavisi de vücudunuzdaki hızlı büyüyen hücrelere saldırır fakat kemoterapinin aksine sadece tedavinin yoğunlaştığı belirli bir alanı etkiler. Eğer radyasyon başınıza uygulanıyorsa, büyük olasılıkla saçlarınızı kaybedersiniz.

Saçınız genellikle tedavi bittikten sonra tekrar büyüme başlar. Ama kendi orijinal kalınlık ve dolgunluğuna tekrar ulaşıp ulaşamayacağı çoğu zaman tedavinize bağlıdır. Farklı tipte ve dozlarda radyasyonun saç üzerinde farklı etkileri olur. Yüksek dozlarda radyasyon kalıcı saç kaybına neden olabilir. Doktorunuzla hangi dozda uygulanacağı konusunda konuşun, böylece neyle karşılaşacağınızı bilirsiniz.

Radyasyon tedavisi cildinizi de etkiler. Tedavinin uygulandığı bölgenin kızarması ve güneş yanığı gibi görünmesi muhtemeldir. Eğer radyasyon tedavisi başınıza uygulanıyorsa, başınızı koruyucu bir şapka ya da eşarpla örtmek iyi bir fikirdir çünkü cildiniz soğuk ve güneş ışığına duyarlı olacaktır. Peruk ve diğer takma saçlar kafa derinizi tahriş edebilir.

?