• İçindekiler
• Nedir
• Belirtiler
• Teşhis
• Tedavi

Nedir

Kıl dönmesi, kılın keskin tarafı geriye kıvrıldığı ve deriye doğru yanlamasına büyümesiyle gerçekleşir. Bu iyi huylu bir durum olup genelde küçük bir koyuluk veya bazen de deri altında pembe bir şişlik olarak belirir. Genelde deri altındaki kılın (nispeten siyah) küçük bir noktacığı deri şişliğinin altından görünür. Daha ağır vakalarda, sıklıkla tıraş edilen yüz, boyun, koltuk altı, bacaklar ve kasık bölgesindeki kıllı bölgenin etrafında saç köklerinde birden fazla kırmızı veya pembe küçük noktacıklar görülebilir.

Kıl dönmesi, özellikle ergenlikten sonra sıkça görülen bir sağlık durumudur. Dönen kıllar daha çok kadınlardaki bikini bölgesi ve erkeklerdeki sakal ve boyun bölgesindeki kıllar gibi sert dokulu kıllarda görülür. Afro Amerikalılar gibi kalın ve sert dokulu kıllara sahip kişiler, daha çok sakal bölgesinde olmak üzere kıl dönmesine daha çok yakalanırlar. Kıl dönmesi çok nadir de olsa göz kapağı gibi cildin diğer bölgelerinde de meydana gelebilir. Genellikle kıl dönmesi tıbbi açıdan zararsızdır; fakat kozmetik olarak kötü görünüşlü olup yaraya, (post inflamatuar hiperpigmentasyon gibi) cilt renk değişimine, cilt enfeksiyonuna ve çok nadir de olsa keloid yara oluşuma neden olabilir.

Kıl dönmesi bütün vücudu etkiler mi?

Dönen kıllar genel olarak sakal, bikini bölgesi ve bacakları içerir. Kıl dönmesinin diğer yaygın bölgeleriyse yüz, boyun, kalça ve kaba etlerdir. Her ne kadar mümkün olsa da vücudun her bölgesinde kıl dönmesi olması çok nadirdir. Kıl dönmesi ağız, avuç içi, vajina ve ayak tabanlarını etkilemez çünkü buralarda kıl kökü yoktur.

Sebepler

Kısa kesilen ve cilde yakın olan kılın keskin bir tarafı vardır; bu kısım kıl dönmesine neden olmak için cildi daha rahatça geçebilir. Düzgün olmayan tıraş teknikleri kıl dönmesinin en önemli nedenleri olarak görülür. Mumlama, friksiyon ve sıkı kaplama durumu daha da kötüleştirebilir. Her ne kadar kıl dönmesin en büyük nedeni uygun olmayan biçimde ve agresif kıl alınması olsa da, doğal olarak da gerçekleşebilir çünkü aşırı ölü deri kalıntısı saç kökü girişlerini tıkar ve kılın yanlamasına uzamasına neden olur.

Kimlerde kıl dönmesi görülür?

Nerdeyse herkes hayatının bir döneminde kıl dönmesine maruz kalacaktır. Genellikle ergenler ve yetişkinler kıl dönmesine daha yatkındır. Kalın ve sert dokulu kıl yapısına sahip Afro Amerikan şahıslar kıl dönmesinin en sık görüldüğü kişi grubunu oluştururlar.

Yeme alışkanlığının kıl dönmesiyle bir ilişkisi var mı?

Genel olarak yeme alışkanlığının kıl dönmesiyle bir ilişkisi yoktur.

Belirtiler

Belirtiler

Belirtilerden bazıları, kaşıntı ve kıl dönmesinin olduğu alanda hassaslıktır. Dönen kıl lokal yabancı cisim inflamatuar reaksiyonlara neden olabilir ki bu da kırmızı noktacıklar ve deri üzerinden pembe şişliklere neden olur. Bu şişliklerden bazılar açık bir şekilde kırmızı olabilir veya iltihaba işaret eden açık kırmızı renkte olabilir. Bazen, kıvrılan tüy şişliğin merkezinden zor da olsa görülebilir. Küçük kanlı irin şişlikleri veya kuru kırmızı şişlikler genellikle henüz tıraş edilmiş bölgede meydana gelirler. Şişlikler çoğunluklu kılın alınmasından birkaç gün ile birkaç hafta arasında oluşur ve kıl uzadığı için daha da kötüye gider. Moğol lekesi adı verilen akne beyaz başları da bazen kıl dönmesine neden olabilir.

Kıl dönmesi olan kişiler tıraş olduktan sonra acı veren akne benzeri patlama deneyimleri yaşayabilirler. Cildin üst katmanları, cilde kırmızı veya kızarık bir renk veren küçük yüzeysel kan damarları vardır. Püstül ve nadir de olsa apseler Staphylococcus ve Pseudomonasgibi bazı genel cilt bakterilerinden kaynaklanan enfeksiyonlardan dolayı kıl dönmesi alanlarından meydana gelebilir.

Dönen kıllar tıraş makinesi kılları veya psödofollikülitis gibi midir?

Sakal bölgesinden (yüzün ve boynun alt kısmı) 5’ten 40’a kadar küçük kırmızı şişlikler oluşmasına neden olup makine kılı olarak da adlandırılan psödofollikülitis kıl dönmesinin türlerinden biri olup her tıraştan sonra ciddileşebilir. Tıraş makine kılları genelde Afro Amerikalı erkeklerde, özellikle de sık tıraş olanlarda görülür. Merkezinden bir kıl bulunan et rengi kırmızı şişlikler saç kökünün giriş kısmına yakın tıraşlanan bölgelerde sıklıkla görülür. Püstül ve apseler de özellikle ciltte bakteri bulunması durumunda meydana gelebilirler. Kronik ve yetersiz tedavi edilen durumlarda, post inflamatuar hiperpigmentasyon, yara ve nadir keloid oluşumu görülebilir.

Dönen bir kıl başka ne gibi görünebilir?

Başka medikal durumlar da kıl dönmesiyle benzerlik gösterebilir. Folikülit, keratos pilaris, akne, kist, apse, mila (beyaz başlı) egzama, impetigo, atopik dermatit, kontakt dermatit, isilik veya cilt kuruluğu (kseroz) benzer görünen olası cilt durumlarından bazılarıdır.

Daha az görünen benzer durumlar arasında suçiçeği, uçuk, püstüler sedef hastalığı, molloskum kontagiozum, viral siğiller de vardır. Fox-Fordyce hastalığı, Graham-Little-Piccardi-Lasseur sendromu, kaşıntılı papüler HIV hastalığı döküntüsü ve eritem toksikum neonatorum bulunur. Kıl dönmesinin follülülitisleri ayrıca liken, sık görülmeyen liken spinulosus, rubra pilaris, frinoderma (A vitamini eksikliği), uleritema ofriyojenez, iktiyoz vulgaris, döküntülü velüs kılı kistleri, eritromelanosis folikülaris faciei et colli, Darier hastalığı, Kyrle hastalığı, liken nitidus, liken spinulosus, perfore kaşıntı ve trichostasis spinulosa gibi hastalıklarla benzerlik gösterebilir.

Teşhis

Kıl dönmesi tanısı genelde açık olup ciltteki görünümden faydalanılarak yapılır. Bazı durumlarda, doktorun tanıyı doğrulaması için küçük bir cilt biyopsisi gerekli olabilir. Diğer durumlarda, bir cilt bakteri kültürü pamuk uçlu bir aplikatörle alınıp enfeksiyon nedeni belirlenir. Bazı diğer tıbbi durumlar da aynen kıl dönmesi gibi görünür ve cilt konusunda uzman olup dermatolog olarak adlandırılan bir doktor tarafından yakından incelenmelerinde fayda vardır. 

Tedavi

Her ne kadar kıl dönmesi kendi kendine iyileşip kendiliğinden yer değiştirse de bazı durumlarda bu kadar kolay kurtulmak mümkün olmayabilir. Olası tedavilerden bazıları:

• Kimyasal depilatori
• Topik kremler
• Topik antibiyotikler
• Dönen kılın medikal açıdan kesisi ve kılın çekilmesi yöntemiyle alınması
• Kıl dökücü lazer

En iyi sonuçlar belki de terapi kombinasyonuyla alınır. Dermatoloji alanında uzmanlaşmış bir doktora danışmak ciddi vakaların en iyi şekilde tedavisi için gerekli olabilir.

Kimyasal dapilatoriler saçın yapısını gevşetir ve tıraş edilen kılın sert uçlarının yumuşamasını sağlar. Kimyasal depilatoriler cildin kimyasal duyarlılığından ötürü her gün yerine iki üç günde bir kullanılmalıdır. Hidrokortizon krem kimyasal depilatoriler yüzünden duyarlı halen gelen cilt için kullanılabilir.

Tretinoin krem, cilt tıkanması veya hiperleratozu azaltır. Topik tretinoin krem de epidermisi inceltir, ölü deri hücrelerini canlandırır ve kılın saç köküne batmasını azaltır. Hafif etkili topik kortikosteroid kremler iltihap veya iltihaplı kıl dönmesi vakalarında kullanılabilir.

İkincil enfeksiyona işaret eden püstül ve apse oluşumuna neden olan ciddi vakalarda topik ve oral antibiyotikler gerekli olabilir. Eritromisin ve klindamisin gibi topik antibiyotikler benzoil peroksit gibi anti bakteriyel maddeler ve topik antibiyotik ve anti bakteriyel maddelerin karışımları cilt bakterisi oluşumunu azaltılmasına ve ikincil enfeksiyonların tedavisine yardımcı olabilir. Tetrasiklin ya da sefaleksin gibi oral antibiyotikler enfekte olmuş püstül ve apse oluşumlarını kontrol etmede kullanılır. Klorheksidin gibi antibakteriyel sıvılar enfeksiyonu kontrol etmek için günde bir iki kez kullanılabilir. Topikal eflornitin%13,9 HCl krem bir iki ay boyunca günde iki kez kullanıldığında kıl uzaman hızını düşüren bir ilaçtır. Bu yüzden psödofollikülit barbe olan aşırı kıllı kişiler veya hastaların uzun dönem tedavilerinden kullanılması faydalı olabilir.

%4 hidrokuinon, kojik asit, azelaik asit %15-20 gibi söndürücü kremler veya %2 hidrokinon gibi söndürücü kremler kalıcı ve ısrarcı cilt renk değişimlerinin tedavisinde kullanılabilir. Yüksek konsantrasyonlu hidrokinon reçete edilmesi eczacılar tarafından ısrarcı cilt renk değişimlerine yardımcı olmada kullanılabilir.

Lazerle kıl aldırma da kıl dönmesine karşı atılacak adımlardan biridir. Lazer tedavisi kıl sayısının sürekli biçimde azaltılacağı bir alana uygulanır. Günümüzde, lazerle kıl alma daha çok koyu renk kıllarda işe yarar. Lazerle kıl aldırma çok hızlı, etkili ve güvenli bir yöntemdir. Lazer tedavisinde ciltte renk değişimi riski mevcuttur.

Elektroliz kılların tamamen alınması için kullanılabilir. Bu işlem, bireysel kıl köklerini hedef alır ve her tür cilt renk, boyut ve kıl renginde kullanılabilir. Bu kıl kökü yok edilmesi işlemi kalıcıdır. Elektroliz genelde yavaş, temkinli bir sistem olup birden fazla tedavi gerektirebilir.

Önleme

Kıl dönmesini engellemenin en basit yolu kılı kesmeden özgürce uzamasına izin verir. Tıraş etmek ve mumlama kıl dönmesinin ilerlemesine neden olabilir. Yukarıda belirtilen tıraş teknikleri kıl dönmesinin oluşumunu önleme ve azaltmada kullanılabilir. Topik kıl büyümesi azaltıcı kremler elektroliz veya kıl alma lazer tedavileri de kıl dönmesini azaltmada etkili olabilir.