Koku duyusunun kısmen ya da tamamen kaybedilmesine tıbben anozmi adı verilir. Bu hissin kaybedilmesi geçici ya da kalıcı olabilir. Koku kaybına neler neden olur dendiğinde burnun iç tabakasını tahriş eden şeyler, örneğin alerjiler ve soğuk algınlığı, bu durumun geçici nedenleri arasındadır. Elbette artık yaygın olarak bilindiği üzere koronavirüs enfeksiyonu da koku alma hissinin geçici olarak kaybedilmesine yol açabilmektedir.

Beyin veya sinirleri etkileyen daha ciddi durumlar, örneğin beyin tümörleri veya başa alınan travma koku alabilme yeteneğinin kalıcı olarak kaybedilmesine neden olabilir. Bazen yaşlılık da koku kaybına yol açar. Anozmi genellikle ciddi bir medikal şikayet olmasa da hayat kalitesini kötü etkileyebilir. Kişi yediklerinin tadını tam olarak alamayabilir ve iştahı kapanabilir. Bu da kilo kaybına veya besin maddesi eksikliklerine neden olabilir. Anozmi ayrıca yemekten alınan zevki azalttığı için depresyona da katkıda bulunabilmektedir.

Koku kaybına neler neden olur dendiğinde genellikle suçlu, kokuların burnun üst kısmına gitmesini engelleyen bir şişkinlik veya tıkanıklıktır. Bazen burundan beyne koku sinyallerini taşıyan sistemin hasar görmesi bu duruma yol açar. Burnun içindeki mukoz tabakayı tahriş ederek anozmiye neden olan sebeplerin arasında sinüs enfeksiyonları, soğuk algınlığı, sigara kullanımı, grip, alerjiler ve alerjiyle ilgisi olmayan kronik burun tıkanıklıkları sayılabilir. Soğuk algınlığı bu nedenler arasında en sık görülenlerdir.

Koku kaybına neler neden olur diye sorulduğunda koronavirüs enfeksiyonu da bu listede bulunmaktadır. Özellikle genç hastalarda koronavirüsün tek belirtisi olarak koku veya tat hissinin azalması görülebilir. Dolayısıyla günümüzde aniden koku hissini yitiren kişiler mutlaka kendilerini izole etmeli, mümkünse test yaptırmalıdır. Böylelikle kendileri ağır geçirmeseler bile başkalarına hastalığın bulaşmasını önleyebilirler. 

Eğer burnu fiziksel olarak tıkayan bir şey varsa bu da koku alınmasını önleyebilir. Tümörler, burundaki polipler, burnun veya septumun içindeki kemik deformasyonları olası nedenler olabilir.

Burnun içindeki reseptörler kokuyu algıladıktan sonra beyne gönderirler. Bu gönderim yolundaki herhangi bir hasar koku kaybına neden olabilir. Yaşlılık, Alzheimer, tümörler, hormon problemleri, tiroidin az çalışması, antibiyotik ve tansiyon ilaçlarının kullanımı, MS, Parkinson, şizofreni, epilepsi, şeker hastalığı, beyin ameliyatı olası nedenler arasındadır. Nadiren, koku alınmaması doğuştan bir şikayet de olabilir.

İLGİLİ MAKALE

Hiposmi

Op. Dr. Sinan GÖKER

Mrb coats hastalığına bağlı görme kaybında kök hücre tedavisi uygulanabilir mi... devamı