• İçindekiler
• Nedir
• Neden Tüm Tüp Bebek Merkezleri Kokültür Kullanır
• Kokültürden En Çok Faydalanacak Olan Kimdir
• Kokültürle İlgili Tartışma
• Kokültür İçin Ne Çeşit Hücre Kullanılır
• Kokültür Nasıl Yapılır
• Blastokist Transferiyle Kokültür
• Kokültürün Geleceği

Nedir

Tüp bebek kültürü medya ve tekniklerindeki son gelişmelerle, tüp bebek doğum oranlarınız (kokültürsüz) önemli miktarda artmıştır. Bu yüzden kokültüre gerek duymayız.

Geçmişi

Kokültürlü tüp bebek uygulaması 30 yıldan uzun bir süredir hayvan tüp bebek embriyo kültür sistemlerinde kullanılmıştır ve son zamanlarda bazı klinik tüp bebek laboratuarlarda da kullanılmıştır. Temel konsept endometriyal hücreler diye adlandırılan dölyatağı çizgisinden hücreler ya da döl yatağı tüp hücreleri gibi hücrelerin çoğalan tek tabakası üzerinde kültür ortamında büyüyen embriyoları içerir.

Fikir şu, besleyici hücreler ya da yardımcı hücreler diye bilinen bu hücreler toksinleri ortamdan kaldırarak, büyüme faktörleri ya da bazı başka faydalı etki ekleyerek embriyo gelişimini tetikler. Bazı çalışmalar tüp bebekte insanlar için kokültür kullanılarak yapılan gelişmiş hamilelik oranlarını ve dağıtım oranlarını göstermiştir.

Neden Tüm Tüp Bebek Merkezleri Kokültür Kullanır

İnsanlarda tüp bebek uygulamasında kokültürün son zamanlarda çok kullanılmamasının birkaç sebebi vardır.

• Kokültür ekstra masrafa yol açan laboratuarda titiz çalışma gerektirir.
• Çoğu tüp bebek laboratuarı yumurta, sperm ve embriyolardansa hücre kültürüyle tecrübe yaşamamıştır. Endometriyum ya da dölyatağı borusundan hücre üretmek zor olsa dayeni teknik öğrenmeyi sağlar.
• İnsanda tüp bebek uygulamasında uygun hamilelik oranı sağlamak için kokültürün gerektiği konusunda evrensel bir anlaşma yoktur.
• Bir başka konu da Kokültür için kullanılan hücre kaynağına bağlı olarak hücre çizgisinden gelişen embriyolara kadar virüs gibi bulaşıcı hastalıkların bulaşması konusunda endişeler olmasıdır. Bugüne kadar cenine virüs geçme vakası rapor edilmemiştir. İnsan embriyo kokültür kullanımından önce bulaşıcı hastalıklar için öz kaynaklı olmayan hücre çizgiler gözlenmelidir.

Kokültürden En Çok Faydalanacak Olan Kimdir

Kokültür tüp bebek programında tüm vakalara genelde uygulanmaz. Hastalığının seyri kötü olan hastalar için saklanır. Çalışmalar bu hastaların kokültürlü tüp bebek uygulamasından faydalanabileceğini göstermiştir. Hastalığın seyri kötü olan hasta örneği 40 yaş üzeri kadınlar, daha önce tüp bebek uygulamasının başarısız olduğu kadınlar, FSH (lenf uyaran hormon) seviyesi artan kadınları ve gonadotropinli yumurtalık uyarmasına zayıf tepki veren kadınları içerir.

Kokültürle İlgili Tartışma

Genelde bu alanda iki düşünce okulu vardır.

Bir okulun dediğine göre kokültür, tüp bebek tedavisi gören kimi hastalar için faydalı olabileceğini söyler. Burada işin felsefesi kokültürün fayda mekanizmasını tam olarak bilmemize ya da standart tüp bebek sistemlerinin ne kadar yetersiz olduğunu bilmemize gerek yoktur tek istediğimiz çiftlerin bebek sahibi olmalarına yardımcı olmaktır.

Diğer okulun dediğine göre tüp bebek kültür sistemlerinde yetersiz olan gerçek sorunu maskeleyen bir destektir. Bu insanlar kültür çevresini maksimum seviyeye çıkarmak için, saf ve dikkatli arıtılmış ortam tercih ederler. Onlar kokültür kullanımı olmadan eşit miktarda yüksek doğum oranı çıkarır.

Kokültür İçin Ne Çeşit Hücre Kullanılır

Kokültürden faydalanılan klinik tüp bebek programları genelde 3 hücre çeşidinden birini kullanır. Ama başarılı şekilde faydalanılan başka çeşitli hücre çizgileri vardır.

Hücre çizgileri genelde insan ya da hayvan olan dölyatağı boruları, dölyatağı çizgisinden endometriyal hücreler ya da Afrikalı Yeşil Maymun Böbrek hücrelerinden üretilen ölümsüz hücre çizgisinden olan Vero hücreleridir. Granülozalı ya da granülozasız yumurta etrafından kümülüs, yumurtanın yetiştiği yumurtalık lenfoma duvarlarından hücreler embriyolarla kokültür için de kullanılır.

Merkezimiz şimdi seçili bölgelerde kokültür gerçekleştiriyor. Çiftlerin tercihlerine göre, ya kadının kendi dölyatağı çizgisinden endometriyal hücreleri ya da embriyolu kokültür için inekten dölyatağı borusu hücrelerini kullanırız.

Kokültür Nasıl Yapılır

Kokültür hücreleri olmadan yumurta alma gününde çoğunlukla yumurtalar ve sperm birlikte karıştırılır. Bir sonraki sabah döllenmiş yumurtaların tanımlanmasından sonra (zigot denilir), bu embriyolar birkaç gün önceden hazırlanan kokültür hücrelerine transfer edilir. Embriyolar embriyo transferine kadar yardımcı hücrelerle üretilir. Bu genelde iki gün daha sürer.

Blastokist Transferiyle Kokültür

İnsanlardan tüp bebek programlarında birbaşka potansiyel kokültür uygulaması blastokist safhasına embriyo üretmesi ve blastokist transferi gerçekleştirmektir. Bu döllenmeden ilk beş günün erken bölünme safhalarıyla yaşayabilen embriyo seçimini sağlar. Genelde tanımlanmış ortamda (kokültürsüz) üreme yapılırken yüksek kalite blastokist sayısı elde etmek zordur.

Bu teknik mükemmel doğum oranı ayarlarken daha az sayıda embriyo transferine izin verir. Örneğin, bazı programlar blastokist safhasına embriyo üretmiştir ve sadece 2 blastokist transferinden sonuçlanan çok iyi hamilelik oranları vardı. Bu daha yüksek embriyo sayısı transfer eden birkaç programda görülen yüksek çoklu hamilelik riskini azaltırdı.

Birkaç yayınlanmış çalışma insan tüp bebek uygulaması için gelişmiş hamilelik oranları ve dağıtım oranı göstermiştir. Blastokist safhasına gelişen embryoların yüksek oran üretmek için kokültür gösterilmiştir.

Bir araştırmaya göre kokültür  % 68 blastokist oluşum oranında ve önceki başarısızlıkla sonuçlanan tüp bebek uygulamaları olan hastalarda transfer başı %50’lik hamilelik oranıyla sonuçlanmıştır.

Aynı zamanda korunan artık kokültürlü blastokistler çok iyi dağıtım oranlarıyla sonuçlanmıştır. Bir programda 563 çözülmüş blastokiat transferlerde, hormonal kontrollü devirler için transfer başı hamilelik oranı %26’ydı ve doğal devirler için transfer başı %13 oranındadır.     
Bir başka çalışmada, toplam 101 blastokistli kokültür çalışmasında daha önce başarısız tüp bebek denemeleri olan çifterde %29 doğum oranı ve transfer başı %29’lık doğum oranıyla sonuçlandı. Bu maksimum devir başı 3 blatokist transferiyle başarıldı. 

Kokültürün Geleceği

Hangi hastaların kokültür den faydalanacağı tanımlamak için daha fazla araştırma gerekiyor. Aynı zamanda kokültür tekniğin kendisi de ileride değiştirilebilir, örneğin tüp bebek tedavisi son teknolojiyle çok daha iyi bir hale geldi.

Örneğin kokültür tekniğinin birçok yönü değiştirilebilir, mesela farklı bir hücre kullanarak, farklı bir ortam, üretim için daha küçük damlacıkları kullanarak, ortamı ya da başka şeyleri daha sık değiştirerek yapılabilir. Genel kokültür tekniklerini değiştirerek, şu an mevcut sistemin üzerine ambriyonik gelişiminde ilerleme sağlayabiliriz.

Bu alanda yapılan araştırmalarda mevcut sorun hayvan embriyo kullanırken standart teknikler üzerinde değişiklikler kullanarak çalışma yapmak nispeten daha kolaydır ama insan embriyo kullanarak yapılan çalışmaları oluşturmak ve yerleştirmek sorunlu olmaktadır. Kokültür çalışmalarından elde edilen çalışmalar muhtemelen insan embriyolarıyla yapılan tüp bebek uygulamasında elverişli olmaz.

Hem hayvanda in vitro embriyo üretme hem de insanda in vitro üretme kokültürü hakkında birçok şey öğrenildi. Kokültürün embriyonik gelişimi nasıl iyileştirdiğini tam olarak keşfetmek için çalışmalar devam etmektedir. Eğer daha sağlıklı embriyo gelişimini teşvik eden belli ürünleri yaparsa, bu ürünler ticari olarak üretilebilir ve geleneksel üreme ortamına eklenebilir.

Saf ve tam olarak tanımlanmış kimyasal ortam bir gün bugüne kıyasla o kadar gelişebilir ki sağlığının seyri kötü hastalar için bile doğum oranlarında hiç artış sağlamaması mümkündür. Ama bugün o noktada değiliz. Daha ileri kokültür gereklidir.