• İçindekiler
• Tedaviden Sonra
• Takip Bakımı
• Tıbbi Geçmiş ve Fiziksel Muayene
• Yeni Bir Doktor
• Duygusal Sağlığınız Ne Durumda?

Tedaviden Sonra

Tedaviyi tamamlamak hem stresli hem de heyecanlı olabilir. Tedaviyi bitirdiğiniz için rahatlarsınız, ancak kanserin geri gelebileceği konusunda kaygılanmamak da elde değildir. Kanserli insanlarda çok yaygın bir endişedir bu.

İyileşmeye duyduğunuz güveni gerçekten hissetmeniz ve korkularınızın ortadan kalkması vakit alabilir. Kanser tekrarlamasa bile, geçmişte kanser olan insanlar belirsizlikle yaşamaya alışmak zorundadır.

Takip Bakımı

Tedavi sırasında ve sonrasında takip randevularına gitmeniz önemlidir. Bu ziyaretler sırasında doktorunuz belirtileriniz hakkında size sorular soracak, fiziksel muayenesini yapacak ve CT taraması gibi taramalar veya kan testleri isteyebilecektir.

Kanserin tekrar edip etmediğini veya yayılma durumunu, aynı zamanda kimi tedavilerin olası yan etkilerini görmek için takip muayeneleri şarttır. Bu süre, sağlığınızla ilgilenen ekibe cevabını istediğiniz soruları sormak, endişelerinizi paylaşmak için iyi bir süredir. Neredeyse bütün kanser tedavilerinin yan etkisi vardır. Bazı tedavilerde bu yan etkiler haftalar, hatta aylarca devam edebilir. Sizi rahatsız eden belirtilerinizi doktorunuzla veya sağlık ekibinizle mutlaka paylaşın ki bunlarla baş etmede size yardımcı olabilsinler.  

Takip ziyaretlerinin ve testlerin sıklığı belli ölçülere kadar kanserinizin aşaması ve tekrarlama olasılığına bağlıdır.

Tıbbi Geçmiş ve Fiziksel Muayene

Doktorunuz tedaviden sonraki iki yıl boyunca her 3 ila 6 ayda bir tıbbı geçmişinizi öğrenip fiziksel muayene yapacaktır. İki yıl sonra 6 ayda bir muayeneler birkaç yıl daha devam edebilir. Kanseri erken aşamada tedavi edilen insanlar için muayeneler daha seyrektir.

Kolonoskopi

Birçok vakada doktorunuz ameliyattan sonraki bir yıl içinde bir kolonoskopi tavsiye edecektir. Sonuç normal çıkarsa 3 yıl sonra tekrar kolonoskopi yapılır. Sonuç yine normal çıkarsa gelecekteki kontroller 5 yılda bir yapılır.

Tarama testleri

Doktorunuzun tarama testi isteyip istemeyeceği hastalığınızın aşamasına ve diğer faktörlere bağlıdır. CT taramaları düzenli olarak yılda bir kez yapılır, tekrarlama riski daha yüksek olanlarda özellikle ilk 3 yıl için geçerlidir bu. Tarama testleri karaciğerinde veya akciğerlerindeki tümörleri alınmış olan insanlar için daha sık yapılabilir.

Tümör işaretleri için kan testleri

Karsino embriyoni antijen (CEA) ve CA 19-9 kolorektal kanseri olan bazı insanların kanında bulunan maddelerdir. Kanserin tekrarladığını akla getiren herhangi bir belirtiniz varsa bu maddelerden birini veya ikisini tespit etmek için kan testi faydalı olur. Birçok doktor siz herhangi bir belirti göstermeseniz de her 3 ila 6 ayda bir bu testleri ister. Tedaviden sonraki 2 yıl boyunca tekrarlama olasılığı çok yüksektir ve bu süreçte testler son derece önemlidir. Eğer tümör işaretleri seviyesi yükselirse, tekrarlamanın yerini tespit etmek için kolonoskopi veya tarama testleri yapılabilir.

Kanser belli bir noktada tekrarlarsa, daha sonraki tedavi, kanserin bulunduğu yere, daha önce ne tür bir tedavi gördüğünüze ve sağlık durumunuza bağlı olarak belirlenecektir.

Yeni Bir Doktor

Kanser teşhisinden ve tedavisinden sonraki bir vakitte kendinizi yeni bir doktorun muayenehanesinde bulabilirsiniz. Eski doktorunuz başka bir yere naklolmuş veya emekliye ayrılmış olabilir ya da siz başka bir yere taşınmış veya bir nedenle doktorunuzu değiştirmiş olabilirsiniz. Yeni doktorunuza teşhis ve tedavinizin ayrıntılarını tam olarak bildirmeniz çok önemlidir. Bu durumda aşağıdaki bilgilerin el altında olduğundan emin olmalısınız:

• Biyopsi ve ameliyattan kalan patoloji raporlarınızın bir kopyası
• Ameliyat geçirmişseniz, ameliyat raporunun bir kopyası
• Hastanede kalmışsanız, taburcu olmanızı sağlayan doktor raporu
• Radyasyon terapisi görmüşseniz, radyasyon dozu, tipi, zamanı ve yeri ile ilgili bir özet rapor
• Kemoterapi veya hedefli terapiler görmüşseniz, kullandığınız ilaçların, dozlarının ve zamanlamalarının bilgisi.

Sağlık güvencenizi sürdürmek önemlidir. Hiç kimse kanserinin geri döneceğini düşünmek istemese de böyle bir ihtimal her zaman vardır.

Duygusal Sağlığınız Ne Durumda?

Tedaviniz bittikten sonra, kendinizi duygulara gark olmuş hissedebilirsiniz. Birçok insanın başına geliyor bu. Tedaviniz sırasında pek çok uygulama görmüş olabilirsiniz ki, sonuçta tedaviniz dışında hiçbir şey düşünemez hale gelmiş olabilirsiniz.

Artık kendi olası ölümünüz, kanserin aileniz, arkadaşlarınız ve mesleğiniz üzerindeki etkisi hakkında düşünmek faydalı olabilir. Eşiniz veya partnerinizle ilişkinizi yeniden değerlendirmeye başlayabilirsiniz. Beklenmedik meseleler de kaygı nedeni olabilir. Örneğin sağlığınız yerine geldikçe ve siz daha az doktor ziyareti yaptıkça, sağlık ekibinizi daha az görürsünüz. Bu durum bazı insanlarda bir endişe kaynağı olabilmektedir.

Duygusal ve toplumsal destek aramak için harika bir vakittir bu. Güç ve rahatlama için sığınabileceğiniz insanlara ihtiyaç duyarsınız. Destek çok çeşitli şekillerde olabilir: aile, arkadaşlar, kanser destek grupları, ruhani gruplar, online destek toplulukları veya bireysel danışmanlar.

Kanser geçirmiş olan hemen herkes destek almayı faydalı bulmaktadır. Sizin için en iyi destek türünü belirleyecek olan şey durumunuz ve kişiliğinizdir. Bazı insanlar akran destek gruplarını veya eğitim gruplarını daha emniyetli bulurlar. Başkalarıysa gayri resmi bir ortamda konuşmayı tercih eder. Kimileri de güvendikleri bir arkadaş veya danışmanla teke tek görüşmek konusunda kendilerini daha rahat hissederler. Güç veya rahatlama duygusunu nereden alıyorsanız alın, endişelerinizi paylaşabileceğiniz bir yer olmasını sağlayın.

Kanser süreci yalnızlığı artırır. Her şeyi kendi başınıza üstlenmek pek gerçekçi değildir. Eğer arkadaşlarınızı ve ailenizi olaya dahil etmek istemezseniz, onlar dışlandıklarını düşünebilirler. Bırakın katılsınlar, yardımı dokunabileceğini hissettiğiniz herkesin katılmasına izin verin.

Kanser olduğunuz gerçeğini değiştiremezsiniz. Fakat hayatınızın geri kalanını nasıl yaşayacağınıza karar verebilirsiniz. Sağlıklı seçimler yapmak, fiziksel ve duygusal olarak en iyi hissettiren şeylere karar vermek sizin elinizde.