Menstrüasyon Hakkında Bilmediğiniz 5 Şey

Bilgi seviyesi yüksek kadınların bile, menstrüasyon (regl, adet, aybaşı) döngüleri hakkında soruları vardır. Jinekologlar, sık sık bu soruların muhatabı olurlar.

Birkaç yıldır veya on yıllardır regl oluyorsunuz. Bu konuda bilgili olduğunuzu da düşünüyorsunuz. Ama birden sizin veya bir arkadaşınızın aklına, kimsenin kesin cevap veremediği bir soru geliyor. Sıkça karşılaşılan bu durum, hastalarının menstrual döngü hakkındaki sorularını sıklıkla cevapladıklarını söyleyen jinekologları şaşırtmıyor.

Menstrüasyon hakkında en sık sorulan sorular ve cevapları şunlardır:

1. Neden PMS yaşıyorum?

PMS, yani menstrüasyon öncesi sendromu, vücudunuzun hormonal değişikliklere karşı hassas olması dolayısıyla gerçekleşir. Regl olmadan önceki hafta veya 10 gün içerisinde progesteron ve östrojen seviyeleri hızla değişir.

Bu, bazı kadınlarda şişkinlik, ruh hali değişiklikleri, baş ağrısı, meme hassasiyeti ve yorgunluk gibi belirtilere yol açabilir.

Bir çalışmaya göre, kadınların yüzde 90’ı menstrüasyon öncesi çeşitli belirtiler yaşar. Ancak yüzde 20 veya daha azı, normal günlük faaliyetleri ve ilişkileri engelleyecek kadar şiddetli ve PMS olarak adlandırılan belirtiler gösterir.

Yalnızca birkaç hafif belirti yaşasanız, ağır bir PMS de yaşasanız, yapmanız gereken şeyler var ve uzmanlar bu konuda şu tavsiyelerde bulunuyor: “Vücut sağlığınızı olabildiğince koruyun. Her gün, özellikle de PMS’in başladığı gün egzersiz yapmaya çalışın. Susuz kalmamak için bolca su için. Birkaç saatte bir yemek yiyin. Alkolden ve kafeinden uzak durun.”

Kimi tekil belirtilerin tedavi edilmesi gerektiğine de inanılır. Örneğin, karamsarlık sorun haline gelirse, bazen kalsiyum takviyesi tavsiye edilir.

3 binden fazla kadının takip edildiği bir çalışmaya göre, yüksek kalsiyum ve D vitamini alımının PMS yaşama riskini azalttığı düşünülüyor. Çalışmaya katılan kadınların 10 yıl boyunca takip edilmesi sonucu, bu süre boyunca günde dört porsiyon az yağlı süt veya süt ürünleri ya da takviyeli portakal suyu tüketen kadınlarda PMS ortaya çıkma olasılığının, bu gıdaları tüketmeyen kadınlara kıyasla daha düşük olduğu görülmüştür.

Bazı uzmanlar D vitamini ve kalsiyum eksikliklerinin PMS’e yol açtığını ileri sürmüşlerdir.

Adet öncesi şiddetli belirtiler yaşayan kadınlar, doğum kontrol hapları kullandıklarında genellikle büyük bir rahatlama yaşarlar. Ruh hali değişikliklerini düzeltmek üzere bazen düşük dozda antidepresan tavsiye edilir.

2. Menstrüasyon döngülerim neden düzensiz?

Bazı kadınlar düzenli yumurtlamazlar, dolayısıyla menstrüasyon döngüleri de düzensizdir. Örneğin, stres ve hastalık gibi faktörler, menstrüasyon döngülerini olumsuz etkileyebilir.

Ama menstrüasyon döngülerinizin düzensiz olduğuna karar vermeden önce, ‘düzenli’ bir döngünün tanımını bilmeniz önemlidir. ‘Düzenli’ menstrüasyon döngüsü, kanamanın ilk gününden bir sonraki kanamanın başlangıcına kadar ortalama 28 gün süren bir döngü anlamına gelir.

Birçok kadın her ayın aynı gününde regl olmamanın normal olmadığını düşünür. Uzmanlar kaygılanmamalarını ve ayın aynı gününde regl olmayı beklememelerini öneriyor.

Bazen, kadınların son kanamalarına dair hatırladıkları doğru değildir. Bu yüzden uzmanlar kadınlara, her ay kanamalarının başladığı ve durduğu zamanı not ettikleri bir menstrüasyon takvimi veya başka bir kayıt tutmayı önerirler.

Düzensiz veya (hamilelik dışında) regl olunmayan dönemlerin diğer sebepleri arasında fazla kilo alma veya verme, yeme bozuklukları, aşırı egzersiz ve hormonal sorunlar bulunur.

Regliniz bir sonraki ay normale dönmezse doktorunuza danışabilirsiniz.

3. Regl döneminde hamile kalabilir miyim?

Uzmanlara göre bu mümkün değildir, ama reglle karıştırılabilen kimi kanamalar sırasında hamile kalabilirsiniz. Bu yüzden, kanamanın gerçekten regl kanaması olup olmadığını belirlemek önemlidir. Yalnızca regl dönemleri arasında hafif bir kanama geçiriyor olabilirsiniz. Bazı kadınlardaysa yumurtlama esnasında kanama olur. Bu regl dönemi diye yorumlanır ve ilişkiye girilirse hamile kalınabilir.

Bir kadın regl döneminin sonuna doğru cinsel ilişkiye girebilir, ama regl döneminin uzunluğuna bağlı olarak birkaç gün sonra yumurtlayabilir. Böylesi bir durumda, teknik olarak reglinizin sonunda olabilirsiniz; fakat iki veya üç gün sonra yumurtladığınızda, sperm hala orada olabilir, böylece hamile kalırsınız.

4. Regl olmuşsam hamile olmadığımdan emin olabilir miyim?

Yüzde yüz emin olamazsınız. Çünkü hamileliğin başlarında kanama olabilir. Bu yüzden, farkı her zaman ayırt edemezsiniz. Reglinizin düzenli bir şekilde devam edip etmediğine dikkat etmelisiniz.

Bulantı gibi başka belirtileriniz de varsa doktorunuza danışın, hamilelik testi yapmak iyi bir fikir olabilir.

5. Bir tamponu çok uzun süre bırakırsam toksik şok sendromu riski yaşar mıyım?

Toksik şok, bakteriyel bir enfeksiyondan kaynaklanan ölümcül bir hastalıktır. Toksik şok sendromu, günümüzde piyasada bulunmayan bir tampon markasını kullanan genç kadınlar arasında, 1980’li yıllarda yayılmış ve  manşetlerde yer almıştı. Bu hastalıkta bakteriler, toksik şok sendromuna yol açan toksinleri üretir.

Toksik şok sendromu ani ateş başlangıcı, üşüme, ishal, kusma, kas ağrıları ve kaşıntıyla teşhis edilir. Bazı uzmanlar, çok emici tamponların, uzun süre yerinde bırakıldığında, bakteriler için üreme alanı haline geldiğini ve sendroma yol açtığını iddia eder. Başka kimi uzmanlarsa, tamponun uzun süre yerinde kalmasının hastalanma riskinizi artırmadığını söyler.

Bir tamponun bırakılacağı ideal süre ne kadardır? Bu konuda kullanma talimatına uymak yeterli olacaktır.

Örneğin popüler bir tampon markasının web sitesinde, tamponun en azından her dört saat ila sekiz saatte bir değiştirilmesi önerilir.

Toksik şok sendromu nadir görülür, hatta birçok uzman mesleki hayatlarında bunu hiç görmediğini söyler.