• İçindekiler
• Nedir
• Türler
• Sebepler
• Belirtiler
• Testler
• Tedavi

Nedir

Nedir?

Plevral efüzyon, akciğer çevresindeki sıvı miktarındaki anormal artıştır. Pek çok tıbbi durumun bir sonucu olabilir. Plevral efüzyonların çoğu tek başına tehlikeli değildir ama bazı sorunları önlemek için tedavi gerekir.

Türler

Türler

Plevral efüzyonlar iki ana kategoriye ayrılır:

Komplike olmayan plevral efüzyon: Ciddi bir iltihaplanma ya da enfeksiyon taşımayan sıvı içerir. Sıvı miktarı yeterince büyükse komplike olmayan bir plevral efüzyon belirtilere neden olabilir. Ayrıca, bu plevral efüzyon türü nadiren de olsa kalıcı akciğer sorunlarına neden olur.

Komplike plevral efüzyon: İltihaplanma veya enfeksiyon taşıyan sıvı içerir. Tedavi edilmediğinde, sertleşerek akciğer etrafında sıkıştırıcı bir halka oluşturabilir. Organizasyon evresi denilen bu süreç soluk almayı kalıcı olarak bozabilir. Organizasyon evresini önlemek için sıvı göğüs içine yerleştirilen bir tüple boşaltılmalıdır.

Doktorlar plevral efüzyonu tanımlarken transüdatif ve eksidatif terimlerini de kullanır:

Transüdatif: Plevral efüzyon sıvısı, normalde plevral boşlukta bulunan sıvıyla benzer karakterdedir. Çok büyük olmadıkları sürece nadiren sıvı boşaltımı gerektirirler. Konjestif kalp yetmezliği transüdatif plevral efüzyona neden olabilen durumlara örnektir.

Eksüdatif: Plevral efüzyon sıvısı fazlaca protein, kan ya da iltihap veya enfeksiyon bulgusu taşır. İltihaplanma şiddeti ve sıvı miktarına bağlı olarak sıvı boşaltımı gerektirebilir. Eksüdatif plevral efüzyon nedenleri arasında zatürre ve akciğer kanseri vardır.

Plevral efüzyon türü yalnızca plevral efüzyon sıvısından alınan örnekle tespit edilebilir.

Sebepler

Sebepler

Plevra, akciğer yüzeyini ve akciğerler dışında göğüs duvarının iç kısmını kaplayan ince bir zardır. Plevral efüzyonda, plevra katmanları arasındaki boşlukta sıvı birikir. Normalde, plevral boşlukta sadece bir çay kaşığı kadar sıvı mevcuttur ve akciğerlerin solunum sırasında göğüs boşluğu içinde rahatça hareket etmesini sağlar.

Çok sayıda tıbbi durum plevral efüzyona neden olabilir. En yaygın olanlar:

• Konjestif kalp yetmezliği
• Pnömoni /Zatürre
• Karaciğer hastalığı (siroz)
• Son evre böbrek hastalığı
• Nefrotik sendrom
• Kanser
• Akciğer embolisi (pulmoner emboli)
• Lupus ve diğer bağışıklık sistemi durumları

Vücut sıvıları doğru idare edemediği için aşırı sıvı birikebilir (konjestif kalp yetmezliği ya da böbrek ve karaciğer hastalığında olduğu gibi). Plevral efüzyon sıvısı, pnömoni, bağışıklık sistemi hastalıkları ve başka durumlardan kaynaklanan iltihaplanmanın sonucu olabilir.

Belirtiler

Belirtiler

Plevral efüzyon genellikle belirtiye neden olmaz. Orta veya büyük ölçekli olduğunda ya da iltihaplanma olduğunda belirtilerin görülmesi daha olasıdır. Plevral efüzyon belirtileri şunlardır:

• Nefes darlığı
• Göğüs ağrısı. Özellikle derin nefes alırken (plörezi/akciğer zarı iltihabı, plöritik ağrı)
• Ateş
• Öksürük

Plevral efüzyona genellikle başka tıbbi durumlar neden olduğundan, bu durumların belirtileri de görülebilir.

Testler

Testler

Doktor, fiziksel muayene ve belirtilere dayanarak plevral efüzyon şüphesi duyabilir ve oskultasyon (steteskopla dinleme), perküsyon (göğse vuruş) ve başka manevralar kullanabilir.

Plevral efüzyon çoğu zaman, görüntüleme testlerinde ortaya çıkar. Plevral efüzyonu tanımlamak için yaygın kullanılan testler:

• Göğüs röntgeni: Durumun tanımlanmasında ilk aşama çoğunlukla düz göğüs röntgenidir. Plevral efüzyon röntgen filmlerinde akciğer tabanında beyaz bir bölge olarak görünür. Plevral efüzyon olasılığı varsa kişi yan yatırılarak ek röntgen filmi çekilebilir. Dekubitus denilen bu röntgen görüntüleri, göğüs içinde serbest hareket eden sıvıyı görüntüleyebilir.
• Bilgisayarlı tomografi (BT tarama): BT tarayıcı çoklu röntgen ışınlarını hızlıca alır ve bir bilgisayar göğüs içi görüntülerini oluşturur. Göğüs röntgenine göre, plevral efüzyon ve diğer akciğer anormallikleri hakkında daha detaylı bilgi verir.
• Ultrason: Cilde yerleştirilen bir prob göğüs içi yapılarından yüksek enerjili ses dalgalarını yansıtarak bir video ekranında görüntü oluşturur. Ultrason serbest akışlı plevral efüzyon olup olmadığını belirleyebilir ve sıvı boşaltımına rehberlik edebilir.

Görüntüleme testlerinde belirlenen bir plevral efüzyonun karakteristik yapısı ve ciddiyetini tespit etmek için genellikle sıvı örneği alınır. Torasentez denilen bu işlemde, doktor kaburgalar arasındaki plevral boşluğa bir iğne ve kateter yerleştirip test edilmek üzere bir miktar sıvı çeker. Bu işlem sırasında nefes darlığı gibi belirtileri hafifletmek için büyük miktarda sıvı da boşaltılabilir.

Tedavi

Tedavi

Plevral efüzyon tedavisi genellikle sadece bu duruma neden olan tıbbi durumun tedavisi anlamına gelir. Örneğin, zatürre için antibiyotik, konjestif kalp yetmezliği için diüretik kullanılır.

Büyük, enfeksiyonlu ya da iltihaplı plevral efüzyonlar genellikle komplikasyonları önlemek ve belirtileri hafifletmek için sıvı boşaltımı gerektirir. Plevral efüzyon tedavisinde kullanılan işlemler arasında şunlar yer alır:

Torasentez: Büyük miktarda sıvı boşaltabilir ve birçok plevral efüzyonu etkili şekilde tedavi edebilir.

Tüp torakostomi (göğüs tüpü): Küçük bir kesi içinden plevral boşluğa plastik bir tüp yerleştirilir. Göğüs tüpü vakum ekipmanına bağlıdır ve genellikle birkaç gün boyunca yerleştirildiği yerde tutulur.

Plöredez (Plevral fibroz) : Plevral boşluğa, göğüs tüpü aracılığıyla enjekte edilen tahriş edici bir maddedir (talk ya da doksisiklin gibi). Maddenin neden olduğu yaralanma sonrası iyileşme plevral boşluk ve göğüs duvarını birbirine sıkıca bağlar. Plöredez pek çok vakada plevral efüzyonun tekrarını önleyebilir.

Plevral drenaj: Sürekli nükseden plevral efüzyonlar için plevral boşluğa uzun süreli bir kateter yerleştirilebilir. Plevral kateterle evde periyodik olarak plevral efüzyon boşaltımı yapılabilir.

Plevral dekortikasyon (Plevrektomi): Cerrahlar plevral boşluk içindeki tehlikeli iltihabı ve sağlıksız dokuyu çıkarabilir. Dekortikasyon denilen bu işlem küçük kesiler (torakoskopi) ya da büyük bir açıklık (torakotomi) içinden uygulanabilir.