Saçkırandan kimler etkilenebilir? Aslına bakılırsa saçkıran herkese bulaşabilir. Zengin olsanız bile. Saçkıran için hiç bir istisna yoktur. Fakat saçkıran gerçekten nedir? Neye benzer? Nasıl bulaşır? Ve en önemlisi, nasıl engelleyebilirsiniz?

Saçkıran bir mantar enfeksiyonudur. Saçkırana özel sorumlu ajanlar dematofitlerdir. Bunlar keratinofilik ve keratinolitik mantar türüdür. Kısacası, bunlar derideki keratin üzerinde ve keratin bileşenleriyle beslenen mantarlardır.

Eğer kenarları kabarık, kaşıntılı ve kırmızı döküntüler görürseniz bunların saçkıran olduğunu anlayabilirsiniz. Kenarlarda bazen kabuk da oluşur. Döküntünün ortası normal, açık rekli ya da pullu görünebilir. Ancak saçkıranın işaretleri sadece bunlar değildir.

Bazı saçkıran türlerinin ayrı bir dizi özelliği vardır. Örneğin, yüzde, saçta ve sakalda oluşan saçkıran, kıl kayıplarına neden olur. Vücutta ve kasıkta beliren saçkıran, hastalığın klasik işaretlerini gösterir ama döküntünün boyutu daha büyüktür. Bu arada, ellerde ve ayaklarda oluşan saçkıran pullu bir görünüme sahiptir. Aynı zamanda el ya da ayak derisinin kalınlaşmasına yol açar. Tırnaklardaki saçkıran, tırnağın sarı görünmesine neden olur. Tırnak muhtemelen parmaktan acısız bir şekilde ayrılır.

Saçkıran hastalığı kolayca yayılabilir. Bulaşıcı bir hastalıktır, bu nedenle bulaşma koşullarını bilmeniz gerekir. Saçkıranın en yaygın bulaşma şekli genellikle ten temasıdır. Hastalığı taşıyan biri doğrudan sizin teninize temas ettiğinde bulaşır. Başka bir hayvandan evcil hayvanınıza bulaşması da mümkündür. Genellikle kedi ve köpek gibi hayvanlar, mantarı insanlara doğrudan temasla bulaştırır. Fomitler de enfeksiyonu bulaştırabilir. Bunlar üzerlerinde saçkıran mantarı taşıyan cisimlerdir. Havlu, çorap, terlik, tarak ve şapka fomitlere örnek olarak sayılabilir.

Peki, saçkıran hastalığı için kimler risk grubunda? Daha önce söylendiği gibi, herkes risk grubunda. Fakat bazı insanların saçkıran hastalığıyla temas etme riski daha yüksek. Genel olarak bazıları şunlar:

- Ilık ve nemli yerlerde yaşayan insanlar. Bu insanlarda mantar enfeksiyonu riski daha yüksek çünkü mantarlar en iyi bu tür yerlerde gelişir.

- Bağışıklık sistemi baskılanmış insanlar. Bazı örnekler HIV/AIDS, kanser, vb hastalarıdır. Bu insanların savunma mekanizmaları mantar enfeksiyonuyla savaşmak için yeterince güçlü değildir.

Daha özel örnekler:

- Güreşçiler. Saçkıran bulaşması konusunda risk altında olabilirler çünkü bu spor diğer oyuncuyla yakın temas gerektirir. Ayrıca güreşçiler açık kıyafetler giyerler ve oyun sırasında çok terleyebilirler.

- Atletler. Atletler saçkıran kapabilir. Saçkıranın ayakta olan türüne ayak mantarı denir. Mantar atletlerin derisinde meydana gelmeyi sever çünkü atletler aşırı derecede terler.

- Çocuklar. Kafa derisnde oluşan saçkıran çocuklarda yaygındır. Çocuklar enfeksiyonu tarak ya da şapka paylaşarak kapabilirler.

- Çamaşırcı kadınlar ya da çalışırken elleriyle ayaklarını ıslatması gereken kişiler. Saçkıran nemli yerlerde gelişir. Eğer cildiniz çoğu zaman nemli ya da ıslaksa saçkıran kapmanız daha olasıdır.

- Çiftçiler. Saçkıran hastalığı topraktan bulaşabilir. Toprağı ellemek enfeksiyon riskinizi arttırır.

- Vücuda tam oturan kıyafetler giyenler. Bu tür kıyafetler havanın deriye geçmesine izin vermez. Bu durumda, cildiniz mantardan kaynaklanan saçkıran için en iyi yerdir.

Saçkıran, mantar önleyici kremlerle kolayca edavi edilebilir. Bunlar genellikle günde bir ya da iki kere sürülür. Saçkıran tedavisi sekiz haftaya kadar uzayabilir. Evet, bu uzun bir tedavi sürecidir, fakat saçkırandan %100 kurtulmak istiyorsanız bunu tamamlamak zorundasınız. Doktorunuzun verebileceği mantar önleyici kremlere örnek olarak selenyum sülfit, ketokonazol ve mikonazol verilebilir.