İdeal olan tüm ihtiyaç duyduğumuz vitaminleri beslenme yoluyla almaktır. Ancak bu mümkün olmuyorsa takviyelerle bu önemli besin maddelerini alabiliriz. Birçok takviye gibi vitaminler de vücutta bazı yan etkilere yol açabilir. Vitaminlerin idrar üzerindeki etkileri kokusunda ve renginde görülür. Eğer idrarınız vitamin gibi kokuyorsa gereğinden fazla alıyor olabilirsiniz.

Vitamin eksiklikleri kanser ve kalp hastalığı gibi kronik hastalıklara yol açabilir. Vitaminler organik bileşikler olduğu için vücutta ısı, oksijen ve asit gibi unsurlarla parçalanırlar. Gıdalardaki vitamin içeriği de pişirirken veya saklarken azalabilir. Takviyeler ise size ihtiyaç duyduğunuz vitaminleri sağlar. Fazla aldığımız vitaminlerin bazıları vücutta depolanırken bazıları atılır.

Suda çözünen vitaminler bedenimizde depolanmaz. B-kompleks vitaminleri ve C vitamini bu gruptadır. Bunları fazla aldığımızda idrar yoluyla vücut dışına atarız. Dolayısıyla aynı vitaminleri gıda veya takviye yoluyla düzenli olarak almak gerekir.

Yağda çözünen A, D, E ve K vitaminleri ise suda çözünmez, vücudun yağlı dokularında ve karaciğerde depolanırlar. Bunlar aşırı alındıklarında idrarla atılmaz ve vücutta birikirler. Vücut bunları ihtiyacı oldukça salgılar ancak çok fazla alınırlarsa toksisite doğabilir.

Minerallerin dengesi ise vitaminlerden biraz farklıdır. Kalsiyum, magnezyum, fosfor, potasyum gibi mineraller sıklıkla multivitaminlerin içinde bulunurlar. Bunlar inorganiktir ve vücudumuzda vitaminler gibi parçalanmaz. Ancak suda çözünen vitaminler gibi idrarla atılabilirler. Minerallerin birbirleriyle olan dengesi oldukça hassastır. Birinin aşırı alınması diğerinin eksikliğine yol açabilir. Kalsiyum sodyuma bağlanır ve çok tuz tüketirseniz daha fazla vücuttan atılır. Potasyum da idrarla atılabilir.

Vitaminlerin idrar üzerindeki etkileri renginde görülebilir. Normal, sağlıklı idrar şeffaftır ve açık sarı renktedir. Vitamin aldığınızda ise idrar renginiz değişebilir. C vitamini idrara turuncu bir ton verir. B-kompleks vitaminler ise açık yeşil bir ton almasına sebep olabilir. Pancar ve böğürtlen gibi yoğun renkli gıdalar, gıda ve vitaminlere eklenen gıda boyaları da idrar rengini değiştirebilir. 

Vitaminlerin idrar üzerindeki etkileri kokusunda da ortaya çıkabilir. Özellikle suda çözünen vitaminler idrar kokusunu değiştirebilir. Örneğin B6 vitamini idrarla atıldığında güçlü bir koku vermektedir. 

İdrar rengi ve kokusundaki tuhaflıklar karaciğer problemlerine, idrar yolu enfeksiyonlarına, şeker hastalığına, böbrek rahatsızlığına ve dehidrasyona işaret edebileceğinden bu konuda dikkatli olunması önerilir. Eğer diyetinizde belirgin bir değişiklik yapmadıysanız ve vitamin takviyesi almıyorsanız idrarınızdaki değişikliklerle ilgili doktorunuza danışmalısınız.

Prof. Dr. Kemal ARIKAN

merhaba kemal hocam ben hacer çalık osmaniye de yaşıyorum bu yıl 45. ortaöğretim araştırma yarışmalarına proje hazırlıyorum psikolojinin insan üzerine... devamı