AIDS

AIDS bulaşıcı bir virüs hastalığıdır. Mikrobu HIV adı verilen virüstür.
 
HIV girdiği vücudun, mikroplara karşı koyma yeteneğini sağlayan bağışıklık sistemini etkileyip yok eder. Direnci azalan vücutta, HIV’in etkisi yanında, çeşitli mikroplar (bakteri mantar, virüs, prozoton) deri, solunum, sindirim ve merkez sinir sistemi gibi muhtelif doku ve organlara yerleşip hastalıklara neden olurlar. Ayrıca vücutta bazı kanserler oluşabilir. HIV bulaştıktan sonra, kişinin yaşam koşullarına ve vücut direncine göre, AIDS hastalığı belirtileri 3-12 yıl, hatta daha uzun süre sonra ortaya çıkar. AIDS’in tedavisi için yeni ilaçlar bulunmuş ve kullanılmaya başlanmıştır.

Video: AİDS
 
HIV pozitif denilen HIV taşıyıcısı kişiye virüsün tekrar tekrar bulaşması AIDS’in daha süratli gelişmesine neden olabildiğinden, yeni bulaşmalar önlenmelidir. Taşıyıcılarda, düzenli bir yaşam, iyi beslenme, stresten uzak durma, devamlı tıbbi bakım, AIDS hastalığı belirtilerini yıllarca geciktirebilir.

Bel Soğukluğu

Bu belsoğukluğu bakterisi vücudunuzda şunların hastalanmasına, enfekte olmasına sebep olur:

·         Kadın ve erkekte üriter, böbreklerden aşağıya inen boruda, idrar yollarında
·         Birçok genital salgı bezleri-ki erkeklerde Tyson bezi ve kadınlarda da Bartolin bezleri
·         Cinsel organlarda enfeksiyonlar
·         Prostat
·         Göz
·         Eklemlerinizde (artrit)
·         Rahimde (serviks kanalı)
·         Erkeklerin torbalarındaki epidimis-yani torbaların salgı bezleri kanalı
·         Anüs, rektum
·         Gözde konjunktiva-göz kapakları içindeki ve gözün önündeki mukus derisi enfeksiyonu
·         Ağızda ve boğazda farenjit
·         Özetle enfeksiyon vücudun başka yerlerine de dağılır ve çeşitli ciddi problemlere sebep olur
·         Doktorunuzla görüşün.

Nasıl bulaşır?
 
·         Bel soğukluğu oral=ağızdan, vajinadan ve anüsten=yani rektumdan yapılan anal seksle bulaşır.
·         Penis ve dil vajinaya, ağza veya anüse/makata/rektuma tamamen girmese bile bel soğukluğu bulaşır ve hatta vücuttan salgılanan sıvılara değilmese dahi bulaşır.
·         Eğer penis girerse veya vücut sıvıları değerse bir yerinize, enfeksiyon=hasta olma riskiniz artar.
·         Bel soğukluğu hasta anneden bebeğe geçer-bebek doğarken hastalıklı doğum kanalından geçerken hastalığı alır. Bu bebeğin gözlerinde veya kanında belsoğukluğu enfeksiyonuyla neticelenir.
·         Çocuklarda bel soğukluğu cinsel tacız ve /veya tecavüz sebebiyle olabilir.

Belirtileri
 
Birçok erkekte hastalığa maruz kaldıktan, hastalığı kaptıktan sonra ilk iki-beş gün içinde, ortalama 1-30 günde belirtiler başlar, görülür. Birçok belsoğukluğu kapan kadında ise semptomlar görülmeyecektir-buna asimptomatik denir. Belirtiler görülen kadınlarda ise hastalığı aldıktan 10 gün içinde semptomlar baslar.

Erkeklerde HIC belirti görülmeyebilir; ama görülenlerde ise şunlar yaşanır:
 
·         Penisten akıntı gelir.
·         İşerken yanma veya ağrı görülür.
·         Her zamankinden daha fazla idrara çıkılır.
Kadınlarda genellikle semptom görülmez ama şu belirtilere de rastlanabilir:
 
·         Vajinadan akıntı
·         Seks sırasında ağrı
·         İdrar yaparken yanma veya ağrı
·         Karında, karin altında ağrı veya anormal kanama (enfeksiyonun PID denen safhaya geliştiğinin, ilerlediğinin işaretidir.)

Hem erkekte hem de kadında hiç belirti görülmeden enfeksiyon olması, belsoğukluğu olması çok siktir ve erken belirtiler çok hafiftir.
 
Hastalıklı bir partnerle anal/anüsten seks yapan hem erkekte hem de kadında, anüste/ rektumda enfeksiyon görülebilir; bunların hasta olmalarına rağmen % 90’nında belirti görülmeyebilir ancak şunlar da görülebilir:
 
·         Rektal kaşınma (anüste kaşınma)
·         Akıntı
·         Dışkılama sırasında/kaka yaparken ağrı

Kadınlarda genelde rektal/anüsten seks yapmadan da rektal enfeksiyon görülebilir; sebebi muhtemelen vajinadan akıntı nedeniyledir.
 
Kadın ve erkekte ayni zamanda ağızda bel soğukluğu enfeksiyonu görülebilir; çoğunda, yani % 90’nında semptom, belirti yoktur; ancak bazılarında ağrılı, hafif acıyan boğaz söz konusudur.
 
Teşhisi
 
·         Hiç bir belirtiniz dahi olmasa, başkalarına bel soğukluğu bulaştırırsınız; iste bu nedenle riskte olan birisi kendisinde hiçbir belirti dahi olmasa test olmalıdır.
·         Test ya idrarda testle veya hastalıklı bölgeden hücre alınarak yapılır.
·         Doğru test yapabilmek için; hastalar doktorlarına ne cins seks yaptıklarını söylemek zorundadırlar- oral, vajinal, anal
·         Belsoğukluğu kültür testinde aldatıcı negatif çıkması mümkündür.

Atlanta CDC, ABD Hastalıkları Önleme ve Kontrol Merkezi belsoğukluğu olan kişinin hem belsoğukluğu ve hem de klamidia için tedavi edilmesini söylemektedir. Klamidia’nın belirtileri belsoğukluğuna benzer; bu da genelde yanlış teşhise yol açmaktadır.
 
Erkeklerde test için; CDC kültür testini tavsiye etmektedir-iki cins test vardır aslında. Her iki test de üritere, bazen rektuma veya boğaza bir minik çubuk sokularak örnek doku alınır. Kadınlarda ise aynı işlem vajina/serviks veya bazen rektum veya boğazdan yapılır örnek almak için.
 
Tedavisi
 
Kişi hastalandığı olaydan itibaren tedavinin başarılı neticelendiği ana kadar, tamamen iyileştiği kesinleşinceye kadar belsoğukluğu enfeksiyonlu yani hasta sayılmalıdır.
 
 
Uyarılar
 
·         Riskli, korunmasız (prezervatif-kondom) seks yapmayın.
·         Vajinal, oral=yani ağızla ve anal=anüsten seks yapmak için her üçünde de mutlaka lateks kondomlar kullanın seksin ta en başından en sonuna kadar- öyle ki hiç çıplak cilt temasınız olmamalı.
·         Karşılıklı tek eşli olun- sadece hastalıksız ve tek eşle seks yapınız. Birden fazla seks partneriniz olması; belsoğukluğu dahil, AIDS dahil, her türlü cinsel hastalık riskinizi her zaman arttırır.
·         Eğer cinsel hastalığınız varsa, ağızla, vajinadan, anüsten asla seks yapmayınız.

Frengi

Frengi Nedir?
 
Frengi tedavi edilebilen ve Treponema pallidum denen bir bakterinin sebep olduğu bir hastalıktır. Frenginin çok belirgin tam üç safhası vardır-her birinin çok belirgin belirtileri vardır:

·         Hastalığın ilk safhası Sankrı’dir ki bu acık bir yara seklindedir.
·         İkinci safhada ciltte kızarıklık, ateşlenmeler, saç dökülmesi, boğazın acıması ve öteki nezle-gribe benzeyen belirtiler gibi semptomlar görülebilir; ancak birçok insanda bunlar da görülmeyebilir.
·         Üçüncü safha ki buna gizli, genellikle de belirtileri olmayan dönem denir- ancak frengi bakterisi bu aşamada kalp, beyin, karaciğer ve öteki iç organlarda ciddi hasarlara, hastalıklara yol acar. Frengi hamilelikte kadın tarafından bebeğine de geçirilir.

Nasıl bulaşır?

·         Frengi vajinadan, ağızla ve anüsten=anal yapılan seksle bulaşır-hatta seksüel olarak penetrasyon olmasa=yani penis sokulmasa dahi bulaşır.
·         Açık yara olduğu için en kolay da birinci aşamada bulaşır ve geçer.
·         Üçüncü aşamada, frenginin hiçbir belirtisi görülmeyen dönemde frengisi olan birisi seks partnerine frengi bulaştırır.
·         Eğer karnabahar şeklinde minik siğiller de varsa, bunlar da frengi bakterisini kolayca yayarlar, bulaştırırlar.

Frenginin belirtileri nedir?

·         Primer Frengi de denen birinci safhanın adi sankiridir. Genellikle tek bir adet, ağrısız bir yara oluşur ve sanki yanardağ ağzına benzer-krater gibidir yaranın başı.
·         Boğazda bir hafta ile 5 hafta arasında sürebilen ağrı, acıma
·         Kendi kendine geçer ama eğer tedavi olmazsanız hala frengilisinizdir ve herkese bulaştırabilirsiniz.
·         İkinci dönem frengide ise; siz bakteriyi alıp hastalandıktan 17 gün ile 45 gün arasında gelişir. Bu dönemde ellerinizin, avuçlarınızın içinde, ayak tabanlarınızda görülen ve 2-6 hafta sürebilen kırmızılıklar, garip lekeler görülebilir.
·         Ağız ve boğazınızda grimsi-beyaz aftımsı yaralar vardır; kadınlarda bu hem de rahim ağzı/serviks civarında da görülür.
·         Saçın yama gibi, parçalar halinde dökülmesi ve genel olarak da insanın kendisini iyi hissetmemesi…
·         Frenginin üçüncü dönemi-ki bu safhaya uyku dönemi de denir-hiçbir belirti görülmeyebilir ama hastalık hala vardır ve bulaştırmaya devam edersiniz.
·         Hastalandıktan, bakteriyi aldıktan sonra 2-30 gün içinde veya daha fazla, hatta seneler sonra görülebilir. Tümör de denen, ciltte, kemiklerde ve iç organlarda küçük yumrular oluşur.
·         Kalp ve kan damarlarınızla ilgili problemler olur. Kör olabilirsiniz veya merkezi sinir sisteminizde problemleriniz vardır. Bu aşamada tedavi olursanız, vücudunuza ilerde frenginin sebep olacağı zara ve hasarları durdurabilirsiniz. Ama tedavi başlayıncaya kadar gördüğünüz zararları ve hasarları düzeltemezsiniz-geri dönüşü yoktur. 

Bel Soğukluğu Olmayan Akıntı

Bu akıntıda bel soğukluğu mikrobu bulunmaz. Mikroplar çok defa değişiktir. Cinsel yolla geçer. Genç erkeklerde görülür. Bazen belsoğukluğundan daha ciddidir. Belirtiler 7-24 gün sonra çıkar. Akıntı olmayabilir. İdrarda yanma ve idrar yolları kaşıntısı vardır.

Hepatit C Ve Hepatit B

Hepatit B’den daha nadir olarak görülen, ancak çok daha kötü sonuçlara yol açabilen ve Hepatit C virüsü yoluyla bulaşan bir viral bir enfeksiyondur. Hepatit C Virüsü (HCV), vücuda girdikten sonra birkaç olasılık gerçekleşir: Vücut Anti-HCV antikorları oluşturarak enfeksiyon oluşturmadan virüsü yok eder ve bu şekilde ömür boyu bağışıklık kazanılmış olur. Vücutta yeterli antikor cevabı oluşmaz ve virüs ömür boyu vücuda yerleşir. Bu şekilde kişi hastalanmasa da hastalığı taşır. Virüs vücuda yerleşir ve sarılık oluşturur. Bu sarılık siroz, karaciğer kanseri ve ölüme kadar gidebilir.
 
Hepatit B, Hepatit C ve AİDS’in bulaşma yolları tamamen aynıdır. Her üç hastalığın da tedavisi bulunmamaktadır. Hepatit B’nin aşısı olduğu halde diğerlerinin henüz bulunmamaktadır. En iyi yol hastalıktan uygun şekilde korunmaktır.
 
Hepatit B
 
Hepatit B aynı adı taşıyan virüsün karaciğere yerleşip orada çoğalarak karaciğeri tahrip etmesiyle ortaya çıkan bir hastalıktır. Dünyada cinsel temasla bulaşan hastalıkların en hızlı yayılanıdır. Tek kaynağı insandır. Ülkemizde yaklaşık her 10 kişiden biri Hepatit B virüsü taşıyıcısıdır. Dünyada ise yaklaşık 350 milyon kişi Hepatit B virüsü taşıyıcısıdır. Hepatit B virüsü hasta ya da taşıyıcı kişilerin kanında ve tüm vücut sıvılarında (tükürük, idrar, ter, semen, vajinal salgı gibi) bulunur. Hastalık sağlıklı kişilere bu vücut sıvılarının temas etmesiyle bulaşır. Hepatit B virüsü ile temas eden herkes hastalık bulgularını göstermeyebilir. Virüsle temas eden her 10 kişiden birinde vücut virüsü yenemez ve virüs bir biçimde çoğalmaya devam eder. Taşıyıcı olarak nitelenen bu insanlar kendilerini sağlıklı hissetmelerine rağmen çevreye virüs yayarlar. Hastalığı taşıyanlarda zaman içinde karaciğer yetmezliği, siroz ve karaciğer kanseri gibi durumların gelişme riski vardır.

Trikomoniasis

Trikomona isimli mikroptan ileri gelir. Çok defa kadın vajeninde bulunur. Mutat cinsel temas ile bulaşır. Eşler arasında bir birlerine bulaştırma çok sıktır. Akıntıda mikrobun görülmesi ile teşhis konur.
 
Erkeklerde bazen belirti vermeyebilir. Prostata ve testise yayılacak olursa kısırlık meydana getirme riski olur.

Genital Uçuk

Kadın ve erkeklerde sıklıkla görülür. Herpes simplex virüsünün meydana getirdiği bir cilt hastalığıdır. Daha ziyade ağız ve dudak çevresinde görülür. % 5 oranında da genital organlarda bulunur ve cinsel ilişki ile geçer.
 
2-10 gün süreden sonra torbalarda ve kadında dış genital organlarda kırmızı zemin üzerinde içi sıvı dolu birçok keseciklerden oluşur. Kasıklarda beze yapar. Tedavide virüslere etkili merhem kullanılması ile yapılır.

Yumuşak Şankır

Gene bir cilt hastalığıdır. Sebebi mikrobiktir. 1-7 gün bekleme süresinden sonra belirti verir. Penis başında gözükür. Önceleri bir kızartı halinde başlar. 24 saat içinde kabarır ve yaradan akıntı başlar. Sonunda bir derin yaraya dönüşür. Yaralar birleşerek daha geniş bir hal alır. Kasıklarda beze olur. Tedavi uygun antibiyotik kullanımı ve hijyene dikkat etmektir.

Papiloma Virüsü (HPV)

Cinsel organlar ve çevresinde siğil benzeri oluşumlara neden olan bu virüs kadınlarda rahim girişi kanserlerine neden olabilir.
 
HPV virüsünün tipinin saptanması kanserojen bir tip olup olmadığını, ayrıca yapılacak aşının diğer tiplere karşı koruma sağlayıp sağlamayacağını belirler. Micro array chiptesti ortalama 500 YTL’ye mal oluyor. Bu testlerin sonuçları dört günde öğrenilebiliyor. HPV’nin 105 çeşidi var bunların yalnızca 18 tanesinin kanserojen Aşı en sık kanser yapan 6,11, 16 ve 18. cinslere karşı koruma sağlıyor. İkinci doz ilk dozdan en az bir ay sonra ve üçüncü doz ikinci dozdan en az üç ay sonra uygulanmalıdır.
 
9 - 26 yaş arası kadınlar, aşının uygulanabileceği grubu oluşturuyor. İleri dönemlerde 26 yaş üstü kadınlar ve erkekler için de kullanılması planlanıyor Aşının tek dozunun 100 dolar üzerinde bir fiyatı vardır.

Klamidial Enfeksiyonlar

Klamidya bakterisi gerek kadında ve gerekse erkekte ürogenital sistem (idrar yolu ve üreme sistemi) iltihabına neden olabilir. Vajinal ya da anal ilişki ile bulaşabilir. Belirtiler belsoğukluğundakilere benzemekle birlikte daha hafiftir.
 
Mikroplu salgı bulaşmış ellerin gözlere sürülmesiyle hastalık gözlere de bulaşabilir. Hastalık mikrobu taşıyan annelerin vajinal salgılarının doğum sırasında bebeklerin gözlerine bulaşması, körlüğe kadar götürebilen ciddi iltihaplanmalara yol açar. Özellikle sosyo-ekonomik gelişmesini tamamlamamış ülkelerde en önemli körlük nedeni klamidya enfeksiyonlarıdır.
 
Hastalığın teşhisi için kadınlarda idrar yolu ya da vajinal akıntının tahlili erkeklerde ise idrar yolu akıntılarının ya da meninin tahlili gerekir.
 
Tedavi antibiyotiklerle yapılır, doktorların belirleyeceği cins ve dozdaki antibiyotiği eşlerin birlikte kullanmaları gerekmektedir.
İLGİLİ MAKALE

Cinsel Yolla Bulaşan Hastalıklar Hakkında Beş Efsane

Prof. Dr. Erhun EYÜBOĞLU

hocam öncelikle iyi çalışmalar dilerim. Hocam ben makatta bir şişlikten dolayı hastaneye genel cerraha gittim. Doktor makata baktı ve anal fissür oldu... devamı