• İçindekiler
• Büyüme ve Gelişme
• Doktor Muayeneleri
• Çocuğunuz ve Siz

Büyüme ve Gelişme

2 ile 5 arası yaşlar sıklıkla okul öncesi dönem olarak ifade edilir. Bu dönemde çocuklar beceriksizce yürümeye çalışan çocuktan, kendi dünyasının heyecanlı kaşifine dönüşür. Çocuk şu ana alanlarda gelişme gösterir:

• Fiziksel gelişim: Bu yıllarda, çocuk fiziksel olarak daha kuvvetli hale gelir, daha uzun ve ince görünmeye başlar. Fiziksel gelişim yaşamın ilk 2 yılında olduğundan daha yavaştır fakat dış görünümündeki değişim heyecan verici olabilir.
• Kavramsal gelişim: Bu yaşta bir çocuk düşünme ve bir sonuca varabilmede büyük bir aşama kaydeder. Bu yıllarda harfleri, saymayı ve renkleri öğrenir. İmgelemeyi öğrendikçe daha yaratıcı hale gelir.
• Duygusal ve sosyal gelişim: Çocuklar, 2 ve 5 yaşları arasında, aşama aşama duygularını nasıl kontrol edeceklerini öğrenirler. Örneğin, yanlış bir şey yaptıklarında suçlu ya da utanmış hissetmeye başlarlar. 5 yaş civarı arkadaşlar önem kazanır.
• Dil: Kelimeleri kullanma gücü bu yıllarda hızla gelişir. 2 yaş itibariyle pek çok çocuk en az 50 kelime söyleyebilir. 5 yaşına geldiğinde, binlerce kelime bilmesi mümkündür, karşılıklı sohbet edebilir ve hikaye anlatabilir.
• Duyusal ve motor gelişim: 2 yaş itibariyle, pek çok çocuk merdiven basamaklarını teker teker inip çıkabilir, ayağıyla topa vurabilir, kalemle basit çizgiler çizebilir. 5 yaşına geldiklerinde, çoğu kendi başına giyinip soyunabilir; başı, vücudu, kolları ve bacakları olan bir insan çizebilir, bazı küçük ve büyük harfleri yazabilir.

Çocuklar genellikle gelişimlerinin doğal bir parçası olarak dönüm noktalarıyla (kilometre taşları) ilerler. Örneğin, pek çok çocuk cümlelerle konuşmaya başlamadan önce tek kelimeler söyler. Ama kız ya da erkek her bir çocuk kendi temposunda gelişir ve beceriler edinir. Diğerlerine göre, dil gibi, belli bir alanda ilerlemiş bir çocuk, başka bir alanda bir miktar geride kalmış olabilir.

Bu yaştaki çocuklar için neyin normal olduğunu öğrenmeniz, çocuğunuzun yaptığı şeyler karşısında kendinizi daha rahat hissetmenize ya da sorunları erkenden görmenize yardımcı olabilir.

Doktor Muayeneleri

Düzenli doktor muayeneleri gerektiren zamanlar

24-30 aylık bir çocuk sık sık, 3, 4 ve 5 yaşlarındaysa yılda bir kez doktora gider. Bu rutin muayeneler sağlıklı çocuk izlemi olarak ifade edilir. Bu ziyaretler çocuğunuzun büyüme ve gelişiminin beklendiği gibi olduğundan emin olmak, olası sorunları kontrol etmek için önemlidir.

Bu muayeneler sırasında, doktor genel sağlık muayenesi ve gereken aşıları yapar. Kilosunu ve boyunu ölçer ve durumunu aynı yaştaki diğer çocuklarla karşılaştırır. Aynı zamanda, çocuğunuzun davranışları ve aileniz hakkında sorular sorar. En sevdiği aktiviteler ve arkadaşları hakkında sorular da sorabilir.

Sağlıklı çocuk takip muayeneleri çocuğunuzun sağlığı, gelişimi ve davranışlarıyla ilgili taşıdığınız herhangi bir endişe hakkında doktorunuzla konuşabilmek için iyi bir zamandır.

Bir doktorla görüşmenizi gerektiren zamanlar

Doktorunuzla, çocuğunuzun fiziksel ya da duygusal sağlığı hakkında endişelendiğiniz herhangi bir zamanda görüşün. Aşağıdaki durumlardaysa muhakkak doktora gidin:

• Gelişimsel kilometre taşlarına beklendiği gibi ulaşamıyorsa
• Belli bir hızda büyümüyorsa
• Konuşma ya da koşma gibi yapmaya alışık olduğu becerilerini kaybetmişse
• Şiddet ya da kötü davranışlar sergiliyorsa
• Sizi endişelendiren şeyin ne olduğunu tam olarak saptayamasanız bile, yaptıkları sağlıklı görünmüyorsa.

Çocuğunuz ve Siz

Bu dönemde çocuğunuza nasıl yardımcı olabilirsiniz?

Değişimin hızlı olduğu bu yıllarda beklenebilecek davranışların bazıları hakkında bilgi edinmek önemlidir. Öfke nöbetleri, parmak emme ve kabuslar bu yaşlardaki çocuklarda ortak sorunlardır. Olabileceklerden haberdar olmak sabırlı olmanızı ve stresli anların üstesinden gelmenizi sağlar.

Çocuğunuz için yapabileceğiniz en iyi şey sevginizi ve şefkatinizi göstermektir. Fakat okul öncesi yaştaki çocuğunuza büyüme ve öğrenmede yardımcı olabilmenin başka birçok yolu vardır:

• Ona sağlıklı yiyecekler sunun. Evde, bolca meyve, sebze ve sağlıklı atıştırmalıklar bulundurun.
• Aktif olması için zaman yaratın. Televizyon izleme süresini günde en fazla 2 saatle sınırlayın.
• Çocuğunuza bir şeyler okuyun ve onunla konuşun. Bunlar çocukların dili öğrenmelerine yardım eder ve onları yeni fikirlere açar.
• Yeterince uyumasını sağlayın. 2-5 yaş arası çocukların, günde 11-13 saat uykuya ihtiyacı vardır.
• Diğer çocuklarla oynaması ve tanışması için ona bir şans verin. Anaokulu ya da grup oyunları, karşılıklı etkileşimi öğrenmede çocuklar için harika bir yol olabilir.
• Nasıl giyinilir ya da tuvalet nasıl kullanılır gibi beceriler kazandırın. Buna hazır olduğunu gösteren işaretleri takip edin ve onun ilerleme hızına ayak uydurmaya çalışın.
• Güvende hissetmesini sağlayan sınırlar koyun ama bunu yaparken keşfetmesine de izin verin.

Okul öncesi dönemdeki bir çocuk büyütmek zorlu olabilir. 2 yaşında bir çocuk için doğru olan şeyler 5 yaşında bir çocuk için doğru olmayabilir. Ebeveynlik kursu almak baş gösteren sorunlarla nasıl ilgileneceğinizi öğrenmede yardımcı olur. Ebeveynlik kursu bulmak için çocuğunuzun doktoru ya da bu konuda yetkinleşmiş bir hastaneyle görüşün.