• İçindekiler
• Nedir
• Sebepleri
• Belirtileri
• Teşhisi
• Tedavisi
• Önleme

Nedir

Aft dilinizin üstünde dudağınızın kenarında veya yanağınızın yüzeyinde krater (ülser) şeklinde bir yaradır. Aft yaraların kenarları kırmızı ve içi beyaz veya sarı olur. Ağrılı olabilir, konuşmayı ve yemeyi zorlaştırabilirler.

Ağzınızda bir seferinde birden çok aft olabilir. Soğuk algınlığından kaynaklanan ağız yaralarından farklı olarak aft başkalarına bulaşmaz. Aft için resme bakınız: Herkeste aft çıkabilir, ama kadınlarda, buluğ çağında ve genç yetişkinlerde daha sık görülür.

İnsanlar ilk aft problemini genellikle 10 ila 40 yaş arasında yaşarlar. Birçok insan hayatının belli bir vaktinde aft olurken, bazı insanlarda aft düzenli olarak çıkar.

Sebepleri

Aftın sebebi bilinmemektedir. Fakat aynı aile üyelerinde görülmektedir. Şu şartlarda aft problemi yaşayabilirsiniz:

• Stresli ve yorgunsanız.
• Kadınsanız, adet kanamanız varsa.
• Dudaklarınızı ısırmak gibi ağzınızda bir yara açmışsanız.
• Dişlerinizde tel varsa.
• Yiyecek alerjileriniz varsa. Alerjik olduğunuz yiyecekler yemek aft gelişmesine  sebep olabilir.
• Portakal soyu gibi çok asitli içecekler içmiş ve yiyecekler yemişseniz.
• Beslenmenizde vitamin veya demir gibi mineraller yeterli değilse.

Belirtileri

Aftın ana belirtisi dilinizin üstünde, dudak kenarlarınızda veya yanaklarınızın içinde yüzey yaralarıdır. Yaralar küçük veya büyük olabilir, kenarları kırmızı içe sarı veya beyazdır. Bir seferinde birden fazla aftınız olabilir. Aftlar genellikle bir yanma veya batma hissiyle başlarlar. Şişmiş ve ağrılı olabilir. Aftınız olması yemeyi ve konuşmayı zorlaştırabilir. Aftlar 7 ila 10 gün boyunca acıtabilir. Hafif aft vakaları 1 ila 3 hafta arasında tümüyle iyileşir, ama ciddi vakaların iyileşmesi 6 haftayı bulabilir. Bazı insanlarda ilk aft iyileştikten sonra başka bir aft çıkabilmektedir. Birçok aft herhangi bir iz bırakmadan iyileşir.

Teşhisi

Aft nasıl teşhis edilir? Aftın neden olduğu ağrı yüzünden doktorunuza veya dişçinize başvurursanız, ağzınızdaki yaralara bakarak sizi fiziksel muayeneye tabi tutacaktır. Bu şekilde aftınız olup olmadığını anlar.

Tedavisi

Nasıl tedavi edilir?Birçok aft rahatsızlığında doktora görünmeniz gerekmez. Kendi kendilerine iyileşirler. Aftların sebep olduğu acıyı dindirmek için evde deneyebileceğiniz birçok şey vardır.

• Yutulması kolay yoğur ve çorba gibi yumuşak yiyecekler yiyin. Yiyeceğinizi küçük parçalara ayırın, ezin veya rende edin. Kahve, çikolata, baharatlı ve tuzlu yiyecekler, asitli yiyecekler, çerezler, çekirdekler ve domatesten uzak durun.
• Su, buzlu çay gibi soğuk içecekler için. Bazen sıvı afta değdiği zaman batıcı bir acı olabilir. Bu yüzden sıvıların temas etmemesi için pipet kullanın. Aftın üzerinde uyuşuna kadar buz tutun.
• Ağzınızı tuzlu suyla çalkalayın. Gargara yapacağınız tuzlu suyu hazırlamak için bir bardak suda bir çay kaşığı tuz eritin.
• Aftları iyileştirmek için Orabase, Anbesol veya magnezyum sütü alın. İlacı pamula uygulayın. Günde üç veya dört kez yaraların üzerine ilaç uygulayın.
• Steroit olmayan iltihap kurutucu ilaçlar gibi (aspirin, ibuprofen, noproxen gibi bir ağrı kesici kullanın. Reye sendromu riski yüzünden yirmi yaşın altında birine aspirin vermeyin.

Yukarıdaki işlemleri yerine getirdikten sonra aftınız iki hafta içinde iyileşmezse, doktorunuza veya dişçinize görünmeniz gerekebilir. Doktorunuz size aftların neden olduğu ağrıyı azaltacak ilaç verecektir. Bu ilaçlar genellikle ya yaranın üzerine konmakta ya da gargara yapmak için kullanılmaktadır. Doktorunuz yaraların üzerine sürmek için bir steroit merhem veya ağzınızı yıkamanız için bir gargara tavsiye edebilir. Eğer ateşiniz varsa, yutma güçlüğü çekiyorsanız veya aftlar çıkmaya devam ediyorsa doktorunuzla konuşun. Bu belirtilere sebep olan başka bir hastalığınız olabilir.

Önleme

çoğu zaman aftların sebebi bilinmemektedir. Sizin aftlarınızın sebebini bilmediğiniz sürece, onların meydana gelmesini önleyemezsiniz. Eğer aftın sebebini bilirseniz, bu sebepten kaçınarak onları önleyebilirsiniz. örneğin geçmişte ağzınızın içini acıttığınız için aft sorunları yaşamışsanız, yiyeceklerinizi yavaşça ve dikkatlice çiğneyerek, bir şey çiğnerken konuşmamak, dişlerinizi fırçalarken yumuşak fırçalı bir diş fırçası kullanmak gibi şeylerle onları önleyebilirsiniz. Geçmişte çok fazla asit bulunan (asitli içecekler, domates gibi) yiyecekler veya keskin ve sert yiyecekler (ekmek kenarı, mısır veya patates çipsi) yediğiniz için aft geliştiyse, bunlardan uzak durmak faydalı olabilir. Ayrıca hayatınızdaki stresi kontrol ederek, alkol ve sigara kullanımını sınırlandırarak da aftların önlenmesine yardımcı olabilirsiniz. Genel olarak beslenmenizde folik asit, B12 vitamini, çinko ve demir gibi vitamin ve minerallerin bulunması çok önemlidir.