• İçindekiler
• Nedir?
• Belirtileri
• Sebepleri
• Randevuya Hazırlık
• Tahlil Ve Teşhis
• Tedavi Ve İlaçlar
• Evde Tedavi
• Alternatif Tedavi

Nedir?

Ağız kuruluğunun tıptaki adı zerostomidir.
 
Ağız kuruluğu sorun yaratabilir; çünkü ağzımızdaki tükürük bakteri gelişimini engeller, yiyecekleri ve tartarı ağızdan temizleyerek dişlerin çürümemesine yardımcı olur. Tükürük, tat almanızı ve çiğnediklerinizi yutabilmenizi sağlar. Dahası, tükürükteki enzimler sindirime de yardımcı olur.
 
Tedavi yöntemleri sebebe bağlı olarak belirlenir, ama ağız kuruluğu genelde aldığınız bir ilacın yan etkisi olarak karşınıza çıkar.

Belirtileri

Yeterli tükürük salgılamıyorsanız aşağıdaki belirti ve semptomlar oluşur:

•          Ağızda kuruluk
•          Ağdalı, ip gibi tükürük
•          Kuru ve çatlak dudaklar
•          Ağız kokusu
•          Konuşmada ve yutkunmada zorlanma
•          Boğaz ağrısı
•          Tat alma duygusunda farklılık
•          Ağızda mantar enfeksiyonu
•          Tartar miktarında artış, dişlerde çürüme, dişeti hastalıkları
 
Kadınlarda ağız kuruluğu rujun dişlere yapışmasına sebep olur.

Doktora ne zaman görünmeli?
 
Ağız kuruluğu belirtileri uzun süreliyse ve geçmiyorsa, doktorunuzdan veya diş hekiminizden randevu alın.

Sebepleri

Ağız kuruluğunun pek çok sebebi vardır. Bunlardan bazıları aşağıda sıralanmıştır:
 
•          İlaçlar. Eczaneden reçetesiz alınabilen bazı ilaçlar da dâhil olmak üzere, pek çok ilaç yan etki olarak ağız kuruluğu yapar. Bunların arasında depresyon ve anksiyete için kullanılan ilaçlar, antihistaminler, dekonjestanlar, yüksek tansiyon ilaçları, ishal ilaçları, kas gevşeticiler, idrar gevşekliğinde alınan ilaçlar ve Parkinson ilaçları sayılabilir.

•          Yaşlanma. Yaşın ilerlemesi başlı başına ağız kuruluğunu tetikler, ancak belirli bir yaşın üzerindeki insanlar, zaten yan etki olarak ağız kuruluğuna sebep olan ilaçlar kullanırlar. Ayrıca bu yaştaki kişilerin, ağız kuruluğuna yol açan başka hastalıkları da olabilir.

•          Kanser tedavisi. Kemoterapi ilaçları, tükürüğün içeriğini ve üreme miktarını değiştirebilir. Baş ve boyna alınan radyasyon, tükürük bezlerini etkiler, tükürük üretimini belirgin seviyede düşürür.

•          Sinirlerde hasar. Baş veya boyunda oluşan bir hasar veya ameliyat, ağız kuruluğuna sebep olabilir.

•          Diğer hastalıklar. Ağız kuruluğu, bazı sağlık bozukluklarının veya tedavilerinin sonucu olabilir: Salgı bezlerinde bozukluk, diyabet, Parkinson, HIV/AIDS, anksiyete bozuklukları ve depresyon gibi. Felç ve Alzheimer da, tükürük bezleri normal salgılamasına rağmen ağız kuruluğu hissi yaratır. Horlama ve ağzı açık uyumak da sorunu arttırabilir.

•          Tütün kullanımı. Tütün içmek veya çiğnemek de ağız kuruluğu yapar. 

Randevuya Hazırlık

Randevunuza hazırlanmanız ve doktorunuzdan veya diş hekiminizden neler bekleyeceğinizi bilmeniz için size birkaç öneri:
 
Yapabilecekleriniz
•          Şikâyetlerinizi yazın, randevu alma sebebinizle doğrudan ilişkili görünmeyen bütün hastalıklarınızı da ekleyin.
•          Kendinizle ilgili bilgileri yazın, son zamanlarda hayatınızdaki değişiklikleri ve stres seviyenizi de ekleyin.
•          Aldığınız bütün reçeteli reçetesi ilaçları yazın, vitaminler ve bitkisel ilaçları da eklemeyi unutmayın.
 
Doktorunuz ne yapacak
 
Doktorunuz veya diş hekiminiz, muhtemelen size pek çok soru soracak. Bu sorulara hazırlıklı olursanız başka sorulara vakit kalır. Doktorunuz veya diş hekiminiz şunları sorabilir:
 
•          Şikâyetleriniz ne zaman başladı?
•          Şikâyetleriniz sürekli mi, gelip geçiyor mu?
•          Son zamanlarda yeni bir ilaca başladınız mı?
•          Şikâyetlerinizi geçiren veya tükürük salgılamanızı tetikleyen bir şey var mı?
•          Sigara içiyor musunuz veya tütün çiğniyor musunuz?
•          Şikâyetlerinizi daha beter yapan bir şey var mı?
 
Randevuyu beklerken yapabilecekleriniz
 
Tükürük miktarınızı arttırmak için sık sık su yudumlamayın veya şekersiz çiklet çiğneyin. Dişlerinizin çürümemesi için dişlerinizi mutlaka sık sık fırçalayın. Sigara içiyorsanız sigarayı bıraktığınızda şikâyetleriniz geçecektir.

Tahlil Ve Teşhis

Ağız kuruluğunuz olup olmadığını anlamak için doktorunuz ağzınızı muayene edecek veya sağlık geçmişinizi öğrenmek isteyecektir. Bazen kan tahlilleri veya tükürük bezlerinin ultrasonla taranması gerekebilir.

Tedavi Ve İlaçlar

Doktorunuz, sorunun aldığınız bir ilaçtan kaynaklandığını düşünüyorsa, ilacın dozunu değiştirebilir veya ağız kuruluğuna sebep olmayan başka bir ilaç verebilir. Doktorunuz ayrıca pilokarpin veya sevimelin gibi tükürük salgısını arttırmaya yarayan bir ilaç yazabilir.

Evde Tedavi

Sorunun kaynağı bulunamıyor veya tedavi edilemiyorsa, aşağıdaki öneriler ağız kuruluğunuzu azaltmaya ve dişlerinizin sağlıklı kalmasına yardımcı olabilir:
 
•          Şekersiz çiklet çiğneyin veya şekersiz sert şekerler emin.
•          Kafein almayın, ağız kuruluğu yapar.
•          Şekerli veya asitli yiyeceklerden uzak durun, şeker yemeyin çünkü dişlerinizi çürütür.
•          Florürlü diş macunu kullanın. (Diş hekiminiz size bu tür bir diş macunu önerebilir.)
•          Florürlü gargara solüsyonu kullanın veya yatmadan evvel dişlerinize florür jeli sürün.
•          Alkollü gargara solüsyonu kullanmayın çünkü ağız kuruluğu yapabilir.
•          Sigara ve tütün kullanmayın.
•          Sık sık su yudumlayın.
•          Eczaneden reçetesiz alabileceğiniz tükürük ilaçlarını kullanın. Karboksimetil selüloz veya hidroksietil selüloz içerenleri tercih edin. (Biotene Oralbalance gibi)
•          Reçetesiz alınabilen antihistaminik ve dekonjestanları kullanmayın çünkü şikâyetlerinizi arttırabilir.
•          Burnunuzdan nefes alın, ağzınızdan değil.
•          Geceleri odanızı nemlendirin, nem makinesi kullanabilirsiniz.

Alternatif Tedavi

Farklı sebeplerden ağız kuruluğu çekenlerde, akupunkturun işe yaradığı görülmüştür. Bu tedavide, incecik iğneler şikâyetinize bağlı olarak bedeninizin çeşitli yerlerine acısız yerleştirilir. Tedavi çoğu vakada işe yaramasına rağmen, araştırmacılar tedavinin neden sonuç verdiğini hâlâ araştırmaktadırlar.