• İçindekiler
• Nedir
• Tükürük Bezi Enfeksiyonları
• Kistler
• Tükürük Bezi Tümörleri

Nedir

Tükürük bezleriniz günde 1 litreye yakın tükürük salgılar. Tükürük, yiyeceklerin sindirilmesine ve yutulmasına yardımcı olduğu gibi dişlerinizi de bakterilere karşı koruma özelliğine sahiptir. Tükürük bezleri  majör ve minör olmak üzere ikiye ayrılırlar. Major tükürük bezi 3 çifttir ve parotis, submandibuler gland, sublingual glandlardan oluşur. Bunlar sırasıyla yüzünüzün yan tarafı, ağzınızın tabanı ve dilinizin altında yer alırlar. Bunların yanısıra ağzınız ve boğazınızda yüzlerce küçük tükürük bezi de bulunur. Tükürük bezlerinizle ilgili bir problem yaşadığınızda tükürük bezi şişmesi, ağız kuruluğu, acı, ateş, ağızda kötü tat gibi belirtiler görülebilir.

Çeşitli sorunlar tükürük bezlerinin işleyişini etkileyebilir veya tükürük kanallarını tıkayarak bezlerin tükürük salgılamasını engeller.

Belli başlı tükürük bezi problemleri arasında  tükürük bezi taşları, enfeksiyonları, kistleri ve tümörleri sayılabilir.

Tükürük Bezi Enfeksiyonları

Tükürük bezlerinde çeşitli enfeksiyonlar görülebilir. En yaygını viral bir enfeksiyon olan kabakulaktır. Kabakulak ve grip gibi viral enfeksiyonlar tükürük bezlerinin şişmesine neden olabilir. Kabakulak vakalarının %30-40’ında ateş, baş ağrısı gibi diğer belirtileri takiben 48 saat içinde şişme görülmektedir. Epstein-Barr ve HIV virüsleri de tükürük bezlerini etkileyen diğer bir enfeksiyon çeşididir.  Bakteriler de sialadenitis denen tükürük bezi enfeksiyonuna sebep olurlar. Bu durum acı veren şişkinliğe ve ağızda tat bozukluğuna, ateşe ve abseye  neden olur. Bu enfeksiyonlar yetişkinlerde tükürük bezi taşlarından daha yaygındır.

Tükürük bezi taşlarının yol açtığı tıkanıklık da enfeksiyona neden olabilir. Yine lenf bezlerinin iltihabı tükürük bezlerinde ikincil iltihap oluşturabilir.

Kistler

Yaralanma, enfeksiyon, tümör veya taşlar nedeniyle tükürük kanallarının tıkanması kist oluşumuna neden olabilir. Bazı bebeklerde bu kistler doğuştan olabilir. Kistler yeme ve konuşmayı olumsuz etkileyebilir. Tedavisi cerrahi yolla yapılır.

Tükürük Bezi Tümörleri

Birkaç tümör tipi tükürük bezlerini etkileyebilmektedir. Bunlar kanserli veya iyi huylu olabilir. En yaygın 2 tümör tipi pleomorfik adenom ile Warthin tümörüdür.

Pleomorfik adenom tümörleri iyi huylu tümörlerdir. Tükrük bezlerinin en sık görülen tümörüdür.Benign mikst tümör olarak da bilinir. Çocuklarda en sık görülen epitelyal tümördür Acı vermez ve yavaş büyür. Kadınlarda erkeklere nazaran daha sık rastlanır. Warthin tümörü de iyi huyludur ve parotis bezinde çift taraflı büyüyebilir. Papiller kistadenoma lenfomatosum adı da verilir. Tüm parotis bezi tümörünün %2-10 ‘unu oluşturur. Benign miks tümörden sonra en sık görülen tümördür. Pleomorfik adenom’un aksine erkeklerde daha sık rastlanır. Tedavisi cerrahidir.

Tükürük bezlerinden kötü huylu tümörler de görülür. Mukoepidermoid Karsinom, Adenoid Kistik Karsinom, Asinik Hücreli Karsinom, Adenokarsinoma, Malign Pleomorfik Adenom, Skuamöz Hücreli Karsinom başlıca kötü huylu tükürük bezi tümörleridir.