Alzheimer Belirtilerinin Sanat Terapisiyle Hafifletilmesi

Alzheimer hastalarının kendilerini sözlü iletişim olmadan ifade etmelerini sağlayan sanat terapisinin ne ölçüde önemli yaratıcı bir çıkış yolu olduğunun öğrenilmesi...

Eğer Alzheimer hastası bir yakınınızın bakımını üstlenmişseniz, Alzheimer hastalığının belirtileri ile baş etmede sanat terapisinden yararlanarak yaratıcı hale gelmeyi ve bununla ilgili bir şeyler keşfetmeyi düşünebilirsiniz. Güney Carolina Tıp Üniversitesi Alzheimer Araştırmaları ve Klinik Programı Klinik Hizmetleri Direktörü Dr. Warachal Faison, “Alzheimer hastalığı zihin faaliyetlerinde ve fonksiyonlarda kayba yol açıyor olsa da, sanat terapisi bir takım kabiliyetleri geliştirici etki göstermektedir,” diyor.

2004 yılında yayınlanan When Words Have Lost Their Meaning: Alzheimer's Patients Communicate Through Art (Kelimeler Anlamını Kaybettiğinde Alzheimer Hastaları Sanatla Konuşur) isimli kitabın yazarı sanat terapisti Ruth Abraham da “Alzheimer hastaları artık kendilerini konuşarak ifade edemeyecek duruma geldiklerinde, sanat terapisinin onların duygularını ve düşüncelerini ifade etmelerini sağlayacak güçlü bir araç olduğu görülmektedir.  Sanatı kullanmak Alzheimer hastalarının kendilerini daha az yalnız ve daha az dışlanmış hissetmelerini sağlamaktadır. Ayrıca rahatsızlıklarını da azaltmaktadır.” demektedir.

Alzheimer hastaları kendilerini kelimelerle ifade etme yeteneklerini yavaş yavaş kaybetseler de beyinlerinin renkler ve kompozisyonla ilgili diğer kısımlarının hala özelliklerini muhafaza ediyor olmaları nedeni ile de sanat terapisi faydalı olabilmektedir. Alzheimer hastalığı ilerlemiş kişilerde bile sanat, kendilerini ifade etmelerini sağlamaktadır.

Alzheimer Hastası bir kişiye sanat terapisi nasıl yardımcı olur

• İletişim için yeni yöntemler. Sanat terapisi Alzheimer hastalarının diğer insanlarla konuşmadan, farklı bir şekilde iletişim kurmasını sağlar. Sevdiklerinizin düşünce ve duygularını rahatça ifade etmesini sağlayan, olumsuz duygulardan kurtulmalarına yardımcı olan sağlıklı bir metottur.
• İyi bir konsantrasyon: Sanat terapisi, Alzheimer hastalarının beyinlerinin henüz kullanılmamış olan alanlarına yoğunlaşır ve daha iyi bir konsantrasyon sağlamalarına yardımcı olur. Kaybedilmiş yetenekler yerine henüz kaybolmamış yeteneklere yoğunlaşarak bunların geliştirilmesinin üzerinde durur.
• Daha iyi davranışlar: Müzik dinlemek ve bir hayvanla meşgul olmak gibi, bir yetinin gözlenmesi ve geliştirilmesi Alzheimer hastalarının davranışları üzerinde aynı zamanda sakinleştirici etki göstermektedir. Dr. Faison, “Sanat terapisi rahatlama duygusunu arttırır ve rahatsız edici davranışları azaltır.” demektedir.
• Yakın ilişkiler: Sanat terapisi, hastaya bakan kişi ile Alzheimer hastası yakını arasında daha iyi bir ilişki kurulmasını sağlayabilir. Diğer metotları uygulamak zor olsa da sanat terapisi hasta yakınına Alzheimer hastası olan yakınının hala yanında olduğunu hatırlatmaktadır.

Hasta Yakını Temel Sanat Terapisinden Evde Nasıl Faydalanır?

Sanat terapisi kliniklerde profesyonel sanat terapistleri tarafından yapılıyor olmasına rağmen, Abraham bazı metotların hastanın kendisi ile ilgilenen yakını tarafından evde de uygulanabileceği önerisinde bulunmaktadır. Abraham’a göre Alzheimer hastası en azından hoş vakit geçirir, yaratıcı işler yapmaya çalışır, onunla ilgilenen yakını ise, sürekli sorulan sorulara, sürekli istenen şeylere cevap vermek zorunda kalmadığından, kendisine daha fazla zaman ayırır, daha az yorulur.

Evde yapılacak tedavide uygulayacağınız bazı sanat terapisi yöntemleri ise şunlardır:

• Rutin faaliyetlerinizin bir parçası olarak bir sanat terapisi projesi yapın. Sonucu düşünmeyin, sadece Alzheimer hastasının süreci yaşamasını sağlayın.
• Zehirli olmayan, güvenli malzemeler edinin. Boyama yapmak için suluboyalar iyi bir tercih olacaktır. Yetişkinlerde boyama kitapları işe yaramaktadır. Ayrıca kilden heykel yapmak da mümkündür.
• Dostluklar kurun. Alzheimer hastası yakınınızı diğer Alzheimer hastalarının devam ettiği sanat terapisi sınıflarına kaydettirmeyi düşünebilirsiniz. Böylece hasta olan yakınınız sosyal  ortamlarda başkaları ile ilişki kuracak ve size de ihtiyacınız olan boş vakit kalacaktır. Alzheimer hastaları ile günlük olarak ilgilenen birçok merkezin sanat terapi programları da vardır.
• Müze ziyaretinde bulunun. Sanat eserleri görmek bu tür tedavinin çok önemli bir parçasıdır. Bu tür bir faaliyet size Alzheimer hastası yakınınızla birlikte ev dışında vakit geçirme ve egzersiz yapma imkânı sağlayacaktır.
• Gazete kupürlerinden ve fotoğraflardan albüm yapmak Alzheimer hastası ve kendisi ile ilgilenen yakınının beraber yapabilecekleri popüler bir faaliyettir. Renkli fonlar üzerine eski resimleri yapıştırmak hastanın hafızasını canlandırır, birliktelik ve paylaşma dürtülerini harekete geçirir.

Sanat terapisinden en iyi şekilde faydalanmak amacıyla Abraham’ın tavsiyesi ise şöyledir: “Sanat terapisindeki en önemli şey, hasta yakınının hastanın yanında oturup onun işine konsantre olmasını sağlamasıdır. Doğru ve yanlış yoktur. Bırakın sayfa üzerine istediklerini koysunlar ve yaptıklarına saygı duyun.”