• İçindekiler
• Nedir
• Belirtileri
• Risk Faktörleri
• Muayenesi
• Testleri
• Tedavisi
• Yaşam Tarzı
• Önleme

Nedir

Bilek ağrısı, yaygın görülen bir şikayettir. Birçok bilek ağrısı türü burkulmalara veya incinmelere yol açan ani yaralanmalardan ileri gelir. Bununla beraber, bilek ağrısına yinelenen zorlanma, artrit ve karpal tünel sendromu gibi daha uzun vadeli sorunlar da yol açabilir.

Bilek ağrısına birçok faktör yol açabileceğinden, uzun süreli bilek ağrısının esas sebebinin teşhis edilmesi bazen zor olabilir. Ama doğru tedavi, bilek ağrısının sebebine ve şiddetine bağlı olduğundan kesin teşhis önemlidir.

Belirtileri

Belirtiler

Bilek ağrısı, sebebine göre değişiklik gösterebilir. Örneğin, osteoartrit ağrısı genellikle geçmeyen bir diş ağrısına benzetilirken, tendinit genellikle keskin, bir anda saplanan bir ağrıya yol açar. Bilek ağrısının tam yeri de, belirtilere neyin yol açabileceği konusunda doktorunuza ipucu verebilir.

Doktora Ne Zaman Gidilmeli?

Bütün bilek ağrıları tıbbi bakım gerektirmez. Örneğin hafif burkulmalar ve zorlanmalar genellikle buza, dinlenmeye ve reçetesiz ağrı kesicilere yanıt verir. Bununla beraber ağrı ve şişme birkaç günden uzun sürerse veya kötüleşirse doktorunuza danışın. Teşhis ve tedavideki gecikmeler yetersiz iyileşmeye, düşük hareket kabiliyetine ve uzun vadede sakatlığa yol açabilir.

Bilek, ön kol kemikleriyle el kemikleri arasında iki sıra halinde dizilmiş sekiz küçük kemikten oluşmuş karmaşık bir eklemdir. Kuvvetli bağ doku şeritleri bilek kemiklerini birbirine, ön kol kemiklerine ve el kemiklerine bağlar. Tendonlar kasları kemiklere bağlar. Bileğin herhangi bir bölümüne gelebilecek zarar, ağrıya yol açarak bileği ve eli kullanma imkanını etkiler.

Yaralanmalar

• Ani darbeler. En yaygın bilek yaralanması yöntemi, uzatılan elin üzerine doğru düşmektir. Bu burkulmalara, zorlanmalara hatta kırılmalara yol açabilir.
• Yinelenen zorlanma. Tenis topuna vurmadan çello çalmaya kadar, yinelenen bilek hareketi içeren herhangi bir faaliyet, özellikle saatlerce aralıksız tekrarlandığı takdirde, bilekler etrafındaki dokularda yangıya neden olabilir veya zorlanmaya bağlı incinmelere yol açabilir. De Quervain hastalığı, başparmağın alt kısmında ağrıya yol açan bir yinelemeli zorlanma yaralanmasıdır.

Artrit

• Osteoartrit. Bilekte osteoartrit çok yaygın değildir ve genellikle geçmişte bileğini incitenlerde görülür. Osteoartrite kemiklerin uçlarında tampon görevi yapan kıkırdakların aşınması yol açar. Başparmağın alt tarafında görülen ağrı osteoartrit kaynaklı olabilir.
• Romatoid artrit. Vücudun kendi dokularına saldırdığı bir rahatsızlık olan romatoid artrit, bilekte yaygınlıkla görülür. Bir bilek etkilendiği takdirde genellikle diğeri de etkilenir.

Diğer hastalıklar ve bozukluklar

• Karpal tünel sendromu. Karpal tünel sendromu, bileğinizin avuç tarafındaki bir geçit olan karpal tünelin içerisinden geçen medyan sinir üzerindeki basınç arttığında gelişir.
• Kienbock hastalığı. Bu bozukluk genelde genç erişkinleri etkiler ve bilekteki küçük kemiklerden birinin kademeli olarak çökmesini kapsar. Kienbock hastalığı, bu kemiğe kan akışının engellenmesiyle ortaya çıkar.
• Gangliyon kistleri. Bu yumuşak doku kistleri, sıklıkla avucun aksi yönünde bileğin üst tarafında görülür. Küçük gangliyon kistleri büyüklerden daha çok ağrıya yol açar.

Risk Faktörleri

Risk Faktörleri

Bilek ağrısı herkeste görülebilir, ama belirli faktörler riski artırabilir.

Spor yapmak

Bilek yaralanmaları, aşağıdakiler de dahil olmak üzere birçok sporda yaygınlıkla görülür:

• Beysbol
• Basketbol
• Bowling
• Futbol
• Golf
• Jimnastik
• Hokey
• Kaykay
• Kar kayağı
• Tenis
• Paten

Yaş

Daha yaşlı erişkinlerde kemikleri hassaslaştıran ve gençlere göre kırılmalara daha yatkın hale getiren osteoporoz bulunması olasılığı daha yüksektir. Aynı zamanda düşmeleri ve artrit gelişmesi daha muhtemeldir.

Yinelenen işler

Ellerinizi ve bileklerinizi içeren neredeyse her faaliyet, örgü örme ve saç kesme bile, yeterince zorlayarak ve sık yapıldığı takdirde engelleyici bilek ağrısına neden olabilir.

Hamilelik

Hamileliğin ikinci ve üçüncü üç aylarında, bazı kadınlarda kısmen hormonal değişiklikler yüzünden karpal tünel görülür. Östrojen ve progesteron dengesindeki değişmeler, vücudun daha fazla sıvı tutmasına yol açarak karpal tüneldeki şişliği artırır.

Hastalıklar ve bozukluklar

Aşağıdakilerden birine sahipseniz bilek ağrısı riskiniz artar:

• Diyabet
• Paget hastalığı
• Lösemi
• Skleroderma
• Lupus eritematoz
• Yetersiz çalışan tiroit

Muayenesi

Muayene

Öncelikle aile hekiminize danışabilecek olsanız da, sizi eklem rahatsızlıkları konusunda uzman bir hekime (romatolog), spor hekimliğine, hatta bir ortopedi cerrahına yönlendirmesi muhtemeldir.

Yapabilecekleriniz

Aşağıdakileri içeren bir liste oluşturmak isteyebilirsiniz:

• Belirtilerinizin ayrıntılı bir tanımı
• Yaşadığınız tıbbi sorunlar hakkında bilgi
• Ebeveynlerinizin veya kardeşlerinizin tıbbi sorunları hakkında bilgi
• Kullandığınız tüm ilaçlar ve besin takviyeleri
• Doktora sormak istediğiniz sorular

Doktorunuzdan bekleyebilecekleriniz

Doktorunuz muayene esnasında şunları yapabilir:

• Bileğinizdeki duyarlı noktaları ve şişlikleri kontrol edebilir.
• Hareket kabiliyetinizin azalıp azalmadığını görmek üzere, bileğinizi hareket ettirmenizi isteyebilir.
• Kavrama kuvvetinizi ve ön kol kuvvetinizi değerlendirebilir.

Testleri

Testleri

Doktorunuz bazı durumlarda, bilek ağrınızın sebebini tam tespit etmeye yardımcı olmak üzere görüntüleme testleri, artroskopi veya sinir testleri önerebilir.

Görüntüleme testleri

• X ışınları. Basit X ışınları, düşük miktarda radyasyon kullanarak kemik kırıklarının yanı sıra osteoartrit bulgularını ortaya koyabilir.
• Bilgisayarlı tomografi (BT) taraması. BT taramaları bilek kemiklerinin daha ayrıntılı görüntülerini sağlayabilir. Bir BT taraması çeşitli yönlerden X ışınları alarak iki boyutlu bir görüntü oluşturmak üzere birleştirir.
• Kemik taraması. Kemik taramasında, kan dolaşımına düşük miktarda radyoaktif madde verilir. Bu, elde edilen tarama görüntülerinde kemiklerin yaralı bölümlerinin daha aydınlık görünmesini sağlar. Kemik taramaları özellikle zorlanma yaralanmalarını tespit etmekte kullanılır.
• Manyetik Rezonans Görüntüleme (MR). MR, kemiklerinizin ve yumuşak dokularınızın ayrıntılı görüntülerini oluşturmak üzere radyo dalgaları ve kuvvetli bir manyetik alan kullanır. Bir bilek MR’ı için tam ebatta bir MR makinesine girmektense, kolunuzu daha küçük bir cihaza sokabilirsiniz.

Artroskopi

Görüntüleme testi sonuçları yetersiz kaldığı takdirde, doktorunuz, kurşun kalem boyutunda bir aletin, ciltteki küçük bir kesikten bileğinizin içine yerleştirildiği bir işlem olan artroskopi uygulayabilir. Bu aletin üzerinde bir ışık ve küçük bir kamera bulunur. Görüntüler bir monitöre aktarılır.

Sinir testleri

Doktorunuz sizde karpal tünel hastalığı olduğunu düşündüğü takdirde, bir elektromiyogram (EMG) isteyebilir. Bu test kaslarınızda üretilen küçük elektriksel boşalmaları ölçer. Kasa iğne kalınlığında bir elektrot yerleştirilir, kas dinlenme halinde ve kasılmış haldeyken elektriksel faaliyeti ölçülür. Karpal tünel bölgesinde elektriksel dürtülerin yavaşlayıp yavaşlamadığını değerlendirmek üzere EMG’nin bir parçası olarak sinir iletim testleri de yapılır.

Tedavisi

Tedavisi

Bilek sorunlarının tedavileri yaralanmanın türü, yeri ve şiddetiyle yaşınıza ve genel sağlığınıza bağlı olarak büyük değişiklikler gösterir.

İlaçlar

• Ağrı kesiciler. İbuprofen ve asetaminofen gibi reçetesiz ağrı kesiciler bilek ağrısını azaltmaya yardımcı olabilir. Daha güçlü ağrı kesiciler reçeteyle alınabilir.
• Kortikosteroidler. Bilek ağrınızın sebebi yangı olduğu takdirde, doktorunuz ağrıyan bölgeye güçlü bir iltihap önleyici olan kortizon enjekte edebilir.

Terapi

Bileğinizde kırık bir kemik bulunduğu takdirde, parçaların düzgün iyileşecek şekilde düzeltilmesi gerekir. Alçıya almak, kemik parçalarının iyileşirken beraber durmasına yardımcı olabilir.

Bileğiniz burkulduğu veya zorlandığı zaman, incinen tendonu veya kirişi iyileşme sürecinde korumak üzere atel takmanız gerekebilir. Ateller özellikle yinelenen hareketlerin yol açtığı fazla kullanım yaralanmaları konusunda faydalıdır.

Ameliyat

Bazı durumlarda ameliyat gerekebilir. Örneğin:

• Ciddi kemik kırıkları. Cerrahların kemik parçalarını metal malzeme kullanarak bir arada tutması gerekebilir.
• Karpal tünel sendromu. Belirtileriniz şiddetli olduğu takdirde, sinir üzerindeki baskıyı rahatlatmak üzere tünelin kesilerek açılması gerekebilir.
• Tendon veya kiriş tamiri. Yırtılan tendonları veya kirişleri tamir etmek üzere bazen ameliyat gerekir.

Yaşam Tarzı

Yaşam Tarzı

Bilek ağrısının her sebebi, tıbbi tedavi gerektirmez. Hafif bir bilek incinmesinde, buz koyarak bileğinizi elastik bir bandajla sarabilirsiniz.

Önleme

Önleme

Genellikle bilek yaralanmalarına yol açan, öngörülmeyen olayları engellemek mümkün değildir, ama aşağıdaki ipuçları korunmanızı sağlayabilir:

• Kemiklerinizi güçlendirin. Yeterli miktarda, yani erişkinler için günde en az 1500 miligram kalsiyum ve D vitamini alımı kırıkları önleyebilir.
• Düşmeleri önleyin. Düşerken elin ileri doğru uzatılması birçok bilek yaralanmasının temel sebebidir. Düşmeleri önlemek üzere rahat ayakkabılar giyin. Evinizde tehlike oluşturabilecek unsurları ortadan kaldırın. Yaşadığınız alanı aydınlatın. Gerektiği takdirde banyonuza tutamaklar, merdiveninizeyse tırabzan takabilirsiniz.
• Atletik faaliyetler için koruyucu ekipman kullanın. Futbol, kar kayağı ve paten gibi yüksek risk içeren faaliyetler esnasında bileklik takın. Ekstrem sporlarda yeniyseniz, profesyonel eğitim alın ve sınırlarınızı bilin.
• Ergonomiye önem verin. Piyasada bileklerinizin zorlanmasını önlediği öne sürülen ergonomik klavyeler gibi cihazlar bulunur. Bu cihazlardan bazılarını kullanmak, düzenli olarak ara vermek, yazarken bileklerinizi rahat bir konumda tutmak ve duruşunuzu düzeltmek daha rahat olmanızı sağlayabilir, bileklerinizi korumaya yardımcı olabilir.