Nedir

Biyo-Geribildirim

Biyo-geribildirim (biofeedback), kalp hızınızı ya da zihninizin kullanımı gibi vücut fonksiyonlarını kontrol etmeyi öğrendiğiniz tamamlayıcı ve alternatif tıp yöntemlerinden biridir. Biyo-geribildirim ile, vücudunuz (bio) hakkında bilgi (feedback - geri bildirim) elde etmeye ve ölçüm yapmaya yardım edecek olan elektriksel sensörlere bağlanırsınız. Biyofeedback sensörleri size, örneğin ağrıyı azaltmak için belirli kasları gevşetme gibi vücudunuzda küçük değişiklikleri nasıl yapacağınızı öğretir.

Aslında biyo-geribildirim, genellikle bir sağlık sorununuzu iyileştirmek ya da fiziksel performansınızı artırmak amacıyla, vücudunuzu kontrol etmek için düşüncelerinizi kullanma yeteneği kazandırır. Biyo-geribildirim genellikle bir gevşeme tekniği olarak kullanılır.

Niçin Yapılır

Neden Yapılır?

Biyo-geribildirim eğitimi olarak da adlandırılan biyo-geribildirim, birçok fiziksel ve zihinsel sağlık sorununun tedavisine yardımcı olmak için kullanılır. Bunlar:

  • Anksiyete veya stres
  • Astım
  • Kemoterapinin yan etkileri
  • Kabızlık
  • Kalp problemleri
  • Yüksek kan basıncı
  • İdrar tutamama
  • İrritabl bağırsak sendromu
  • Ağrı
  • Fiziksel performans
  • Raynoud hastalığı

Biyo-geribildirim insanlara çeşitli nedenlerle çekici gelmektedir:

  • İnvaziv değildir.
  • İlaçlara olan ihtiyacı azaltabilir ya da ortadan kaldırabilir.
  • Sağlık durumları için kullandıkları ilaçları tolore edemeyen kişiler için alternatif bir tedavi olabilir.
  • İlaçlar yeteri derecede fayda sağlamadığında bir seçenek olabilir.
  • Hamilelik esnasında bazı sağlık sorunları için ilaç tedavisine alternatif olabilir.
  • Sağlıklarının sorumluluğunu almak isteyen kişilere faydalı olabilir.

Riskler

Riskler

Biyo-geribildirim genel olarak güvenlidir. Ama herkes için uygun olmayabilir, bu nedenle bu tedaviye başlamadan önce mutlaka doktorunuzla konuşun.

Nasıl Hazırlanacaksınız

Nasıl Hazırlanacaksınız?

Biyo-geribildirim için özel bir hazırlık yapmanıza gerek yoktur. Ancak sizin için iyi bir tedavi seçeneği olduğundan emin olabilmek için biyo-geribildirim eğitimine başlamadan önce doktorunuza danışmalısınız.

Ayrıca biyo-geribildirim terapistini dikkatle seçin. Bunun için doktorunuzdan ya da biyo-geribildirim tedavisi hakkında bilgi sahibi olan bir sağlık uzmanından, sizin durumunuzu iyileştirmek konusunda tecrübeli olan bir biyo-geribildirim terapisti önermesini isteyin. Çoğu biyo-geribildirim terapisti hemşirelik ya da fizik tedavi gibi başka bir sağlık hizmeti alanında lisans sahibidir ve bir doktorun rehberliği altında çalışmaktadır. Bazı biyo-geribildirim terapistleri uygulamada tecrübeli ve eğitimli olduklarını göstermek için sertifika sahibi olmayı seçerler.

Biyo-geribildirim terapistine tedaviye başlamadan önce aşağıdaki soruları sorun:  

  • Lisanınız ya da sertifikanız var mı?
  • Eğitiminiz ve deneyiminiz nedir?
  • Kaç biyo-geribildirim seansına ihtiyacım olduğunu düşünüyorsunuz?
  • Bunun bedeli nedir, sağlık sigortası bu tedaviyi karşılar mı?
  • Bana bir referans listesi verir misiniz?

Neler Yaşayacaksınız

Ne Bekleyebilirsiniz?

Bir biyo-geribildirim seansı esnasında, terapist elektriksel sensörleri vücudunuzun farklı bölgelerine uygulayacaktır. Bu sensörler, beyin dalgaları, deri sıcaklığı veya kas gerilimi gibi vücudunuzun fizyolojik durumunu gözlemler. Bu bilgi size, ses ya da yanan ışık gibi bir işaret ile geri bildirilir. Biyo-geribildirim size düşüncelerinizi, duygularınızı ve davranışlarınızı değiştirerek vücudunuzun fizyolojik tepkilerini kontrol etmeyi ya da değiştirmeyi öğretir. Bu, tedavi olmak istediğiniz sağlık sorununuza da yardımcı olabilir.

Örneğin, biyo-geribildirim baş ağrısına neden olan gergin kasları belirleyebilir. Bu şekilde ağrıyı azaltmak için spesifik kasları gevşetmek gibi vücudunuzdaki olumlu fiziksel değişimleri nasıl başlatacağınızı öğrenirsiniz. Biyo-geribildirim ile başlıca amaç bu teknikleri evde kendi başınıza kullanmayı öğrenmenizdir.

Genelde bir biyo-geribildirim seansı 30 ila 60 dakika sürer. Seansların uzunluğu ve sayısı, durumunuza ve fiziksel tepkilerinizi kontrol etmeyi ne kadar hızlı öğrendiğinize göre belirlenir. 10 seansa ihtiyacınız olabileceği gibi 50 seans da gerekebilir. Bu da daha çok maliyet ve zaman anlamına gelir.

Türleri

Biyo-geribildirim Türleri

Terapistiniz çeşitli biyo-geribildirim yöntemlerini kullanabilir. Sizin için uygun olacak tekniğin belirlenmesi sağlık probleminize ve amaçlarınıza bağlıdır. Biyo-geribildirim teknikleri şunlardır:  

  • Elektromiyografi (EMG) biyo-geribildirim. Bu biyo-geribildirim türü, gevşemeyi öğrenebilmeniz için vücudunuzdaki kasların gerilimi hakkında bilgi verir.
  • Isı (termal) biyo-geribildirim. Parmaklarınıza ya da ayaklarınıza bağlanan sensörler deri ısınızı ölçer. Stres altındayken genellikle vücut ısınız düşeceği için, düşük sonuçlar sizi gevşeme tekniklerine başlamaya teşvik eder.
  • Galvanik deri tepkisi eğitimi. Sensörler, anksiyete ve kaygıya karşı sizi uyarmak için terleme bezlerinizin aktivitelerini ve derinizdeki terleme miktarını ölçer.
  • Kalp hızı değişkenliği biyo-geribildirim. Bu biyo-geribildirim türü, genellikle kan basıncınızı, akciğer fonksiyonlarınızı, stres ve anksiyeteyi iyileştirmek için kalp hızınızı kontrol etmenize yardımcı olur.

Cihazları

Biyo-geribildirim Cihazları

Biyo-geribildirim eğitimini fizik tedavi kliniklerinde, tıp merkezlerinde ya da hastanelerde alabilirsiniz. Ancak bazı biyo-geribildirim cihazları ve programları ev kullanımı için satılmaktadır. Bunlardan bazıları elde taşınır portatif cihazlarken, bir kısmı da bilgisayarınıza bağlanabilir. Sizin için uygun olanı bulana kadar birkaç farklı cihazı deneyebilir ya da doktorunuzun tavsiyesini alabilirsiniz. Sağlık sigortanız varsa, biyo-geribildirim cihazlarını karşılayıp karşılamayacağını ve maliyetinin ne olacağını sigorta şirketinize danışın.  

Bazı ürünlerin biyo-geribildirim cihazı olarak satıldığı ama gerçekte olmayabileceği konusunda dikkatli olun. Ayrıca her biyo-geribildirim uzmanının yetkin olmadığını unutmayın. Eğer bir imalatçı ya da biyo-geribildirim uzmanı biyo-geribildirim cihazının hastalık için organlarınızı değerlendireceğini, kan akışınızdaki kirliliği keşfedeceğini, hastalığınızı iyileştireceğini ve vücudunuza sinyaller göndereceğini söylerse cihaz gerçek olmayabilir, bu yüzden kullanmadan önce cihazı doktorunuzla kontrol edin.

Sonuç

Sonuçlar

Uzmanlar biyo-geribildirimin tam olarak nasıl çalıştığını bilmemektedir. Ancak biyo-geribildirim hastalığınızın belirtilerini kontrol altına alabiliyor ya da aldığınız ilaç miktarını azaltıyorsa bu biyo-geribildirimin sizin için başarılı olduğu anlamına gelir. Sonunda öğrendiğiniz biyo-geribildirim tekniklerini kendi başınıza uygulayabilirsiniz. Buna rağmen hastalığınız için olağan tedavinizi sürdürmeniz gerekebilir.

Biyo-geribildirimin dezavantajları ise, öğrenilmesinin çok uzun sürmesi ve sağlık sigortanızın karşılamaması durumunda çok masraflı olmasıdır. Bazı durumlarda biyo-geribildirim, daha basit ve daha az masraflı olan yoga gibi diğer gevşeme tekniklerinden daha az faydalı olabilir.
İLGİLİ MAKALE

Gözdeki Proteinler Bakterileri Etkisiz Hale Getiriyor