• İçindekiler
• Cinsellik ve Yaşlanma
• Normal Değişiklikler Nelerdir?
• Cinsel Sorunların Nedeni Nedir?
• Ya Ameliyat ve İlaçlar?
• Güvenli Seks, Hakkında Endişelenmek İçin Çok mu Yaşlıyım?
• Duyguların Bir Rolü Olabilir mi?
• Ne Yapabilirim?

Cinsellik ve Yaşlanma

İnsanlar, başkalarına yakın olmak ister. Yaşlandıkça birçoğumuz ayrıca aktif, tatminkar bir cinsel yaşam isteriz. Ama yaşlanma süreci birtakım değişikliklere neden olabilir.

Normal Değişiklikler Nelerdir?

Normal yaşlanma, hem kadınlarda hem erkeklerde fiziksel değişikliklere neden olur. Değişiklikler, bazen kişinin seks yapmasını ve bundan zevk almasını etkileyebilir. Bazı kadınlar yaşlandıkça seksten daha fazla zevk alırlar. Menopozdan veya histerektomiden sonra, istenmeyen bir gebelikten artık korkmayabilirler. Seksten zevk almak için daha özgür hissedebilirler.

Bazı kadınlar, ağarmış saçların ve kırışıklıkların kendilerini, cinsel partnerleri için daha az çekici yaptığını düşünmez. Ama bir kadın genç görünmenin veya çocuk doğurabilmenin kendisini daha dişi yaptığına inanıyorsa, yaşı ne olursa olsun, ne kadar arzu edilebilir olduğu konusunda endişe etmeye başlayabilir. Bu ise cinselliği onun için daha az zevkli hale getirebilir.

Kadın, vajinasında değişiklikleri fark edebilir. Yaşlandıkça vajinası kısalır ve daralır. Duvarlar incelir ve biraz da sertleşir. Değişiklikler onun cinsellikten zevk alamayacağı anlamına gelmez. Fakat çoğu kadında, aynı zamanda daha az vajinal kayganlaşma olacaktır. Bu ise cinsel hazzı etkileyebilir.

Erkekler yaşlandıkça cinsel iktidarsızlık daha yaygın hale gelir. İktidarsızlık, cinsel birleşmeye yetecek kadar ereksiyon olabilme ve bunu koruyabilme yeteneğinin kaybıdır. 65 yaşına geldiğinde, erkeklerin yaklaşık yüzde 15 ila25’i bu problemi, seks yaptıkları her dört seferden en az birinde yaşar. Durum kalp hastalığı, yüksek tansiyonu veya diyabeti olan erkeklerde olabilir veya hastalıktan ya da tedavi etmek için kullanılan ilaçlardan kaynaklanabilir.

Erkek, ereksiyon olmanın daha uzun zaman aldığını fark edebilir. Ereksiyon hali eskisi kadar sert veya büyük olmayabilir. Semenin miktarı daha az olabilir. Orgazmdan sonra ereksiyon kaybı daha hızlı gerçekleşebilir veya yeniden ereksiyon olmak daha uzun sürebilir. Bazı erkekler daha fazla ön sevişmeye ihtiyaç duyduklarını hissedebilirler.

Cinsel Sorunların Nedeni Nedir?

Hastalık, sakatlık veya bir sağlık sorununu tedavi etmek için aldığınız ilaçlar; seks yapma ve seksten zevk alma yeteneğinizi etkileyebilir. Ama en ciddi sağlık sorunları bile genellikle tatminkar bir seks yaşamına sahip olmaktan sizi alıkoymaz.

Artrit. Artrite bağlı eklem ağrısı, cinsel teması rahatsız hale getirebilir. Eklem protez ameliyatı ve ilaçlar, bu ağrıyı giderebilir. Egzersiz, dinlenme, sıcak banyolar ve cinsel faaliyetin pozisyonunu veya zamanlamasını değiştirmek yardımcı olabilir.

Kronik ağrı. Artritten başka, bir aydan fazla süren veya zaman içinde gelip giden ağrıya bir diğer kemik ve kas rahatsızlığı, zona, kötü kan dolaşımı veya damar sorunları yol açıyor olabilir. Rahatsızlık uyku problemlerine, depresyona, izolasyona ve etrafta hareket etme güçlüklerine yol açabilir. Bunlar, yaşlı insanlar arasında yakınlaşmayı engelleyebilir. Kronik ağrı yaşlanmanın bir parçası olmak zorunda değildir ve genellikle tedavi edilebilir.

Diyabet. Diyabetli birçok erkeğin cinsel problemleri yoktur ama diyabet iktidarsızlığa sebep olabilen birkaç hastalıktan biridir. Çoğu vakada tıbbi tedavi yardımcı olabilir.

Kalp hastalığı. Ateroskleroz olarak bilinen arterlerin daralması ve sertleşmesi, damarları değiştirebilir ve bu yüzden kan serbestçe akamaz. Bu, yüksek tansiyonda olduğu gibi erkeklerde ereksiyon problemlerine yol açabilir. Kalp krizi geçirmiş bazı insanlar, bir krize daha sebep olacağından seks yapmaktan korkabilirler. Bunun olasılığı çok düşüktür. Çoğu erkek, doktorları onaylarsa, krizi takiben 3-6 hafta sonra durumlar istikrar kazandığı zaman seks yapmaya dönebilirler. Her zaman doktorunuzun öğüdüne uyun.

İdrar kaçırma. Mesane kontrolünün kaybı veya idrar kaçırma, özellikle kadınlarda olmak üzere yaşlandıkça daha yaygın hale gelir. Stres inkontinansı, mesela egzersiz, öksürme, aksırma veya ağırlık kaldırma sırasında gerçekleşir. Seks sırasında karına yapılan ekstra basınç yüzünden inkontinans yaşanması, bazı insanların seksten kaçınmalarına sebep olabilir. Ancak bu, genellikle tedavi edilebilir bir durumdur.

Felç. Seks yapma yeteneği felçle nadiren zarar görür ama ereksiyon problemi yaşanması mümkündür. Seks yapmanın bir başka felce neden olması pek muhtemel değildir. Felç yüzünden güçsüzlüğü veya kötürümlüğü olan biri, seks yapmaya devam etmesine yardımcı olacak farklı pozisyonlar veya tıbbi cihazlar kullanabilir.

Ya Ameliyat ve İlaçlar?

Ameliyat. Birçoğumuz herhangi bir ameliyat geçirmekten korkarız. Ama genital bölgeyi içeriyorsa özellikle sıkıntı vericidir. Neyse ki birçok insan, ameliyattan önceki zevk aldıkları cinsel yaşam şekline geri dönerler.

Histerektomi, rahmi alma ameliyatıdır. Cinsel işleyişe engel olmaz. Histerektomi, bir kadının seksten zevk alma yeteneğini almış gibiyse bir danışman yardımcı olabilir. Histerektomiden sonra eşlerinin ‘daha az dişi’ olduğunu hisseden erkekler de danışmanlıktan faydalanabilirler.

Mastektomi, bir kadının memesinin tamamının veya bir kısmının alınması ameliyatıdır. Vücudunuz her zamanki gibi cinsel yanıt kabiliyetine sahiptir ama cinsel arzunuzu veya arzulanıyor olma hissinizi kaybedebilirsiniz. Bazen bu ameliyatı geçirmiş diğer kadınlarla konuşmak faydalı olur. Memenin yeniden yapılması (rekonstrüksiyon) da cerrahınızla görüşebileceğiniz bir olasılıktır.

Erkekler de meme kanserine yakalanır. Erkeklerde hastalık, vücutlarında fazladan ‘dişilik’ hormonları üretebilir. Bunlar, erkeklerin cinsel dürtüsünü büyük oranda azaltabilir.

Prostatektomi, erkeğin prostatının tamamının veya bir kısmının alındığı ameliyattır. Bazen işlem büyümüş prostat yüzünden yapılır. İdrar kaçırmaya veya iktidarsızlığa neden olabilir. Prostat bezininin alınması (radikal prostatektomi) gerekliyse, doktorlar çoğunlukla penise giden sinirleri koruyabilirler. Tam olarak tatmin edici bir cinsel yaşam sürebileceğinizden emin olmak için ameliyattan önce doktorunuzla konuşun.

İlaçlar. Bazı ilaçlar, cinsel sorunlara neden olabilirler. Bunlar arasında tansiyon ilaçları, antihistaminler, antidepresanlar, sakinleştiriciler, iştah kesiciler, diyabet ilaçları ve bazı ülser ilaçları bulunur. Bazıları iktidarsızlığa yol açabilir veya erkeğin boşalmasını zorlaştırabilir. Bazı ilaçlar kadınların cinsel arzusunu azaltabilir. Doktorunuza danışın. Doktorunuz bu tip bir yan etkisi olmayan farklı bir ilaç önerebilir.

Alkol. Çok fazla alkol, erkeklerde ereksiyon sorunlarına sebep olabilir ve kadınlarda orgazmı geciktirebilir.

Güvenli Seks, Hakkında Endişelenmek İçin Çok mu Yaşlıyım?

Güvenli seks, her yaştan insan için önemlidir. Kadınlar menopoza yaklaşırken adet dönemleri düzensizleşebilir. Ama hala gebe kalabilir. Gerçekte doktorunuz menopozu geçtiğinizi söyleyene kadar gebelik mümkündür.

Yaş, sizi cinsel yolla bulaşan hastalıklardan korumaz. Gençler en fazla frengi, gonore, klamidya enfeksiyonu, genital herpes, hepatit B, genital siğil ve trikomoniyaz gibi hastalıkların riskini taşırlar. Ama bu hastalıklar, cinsel olarak aktif olan yaşlı insanlarda da görülebilir ve görülür.

Cinsel olarak aktif olan hemen herkes, AIDS’e neden olan HIV virüsüyle enfekte olma riskini taşır. HIV/AIDS’li yaşlı insanların sayısı artmaktadır. Birden fazla cinsel partneriniz varsa veya yakın geçmişte boşanmışsanız ya da eşiniz ölmüşse ve flört etmeye başlamış ve korunmasız seks yapmışsanız risk altındasınız demektir. Seks sırasında her zaman lateks prezervatif kullanın ve kendinizi cinsel yolla bulaşan hastalıklardan korumanın yöntemleri hakkında doktorunuzla konuşun. Risk altında olmak için asla çok yaşlı değilsinizdir.

Duyguların Bir Rolü Olabilir mi?

Cinsellik, sık sık duygusal ve fiziksel konuların nazik bir dengesidir. Nasıl hissettiğiniz, yapabileceklerinizi etkileyebilir. Örneğin erkekler yaşlandıkça iktidarsızlığın daha yaygın bir problem haline geleceğinden korkabilirler. Ama bu olasılık sizi çok fazla endişelendirirse, iktidarsızlığı tetiklemeye yetecek strese sahip olabilirsiniz. Yaşlandıkça görünüşünün değişmesinden endişelenen bir kadın, partnerinin artık kendisini çekici bulmayacağını düşünebilir. Gençliğin fiziksel güzelliğine odaklanma, onun seksten zevk almasını engelleyebilir.

Yaşlı çiftler, herhangi bir yaştaki insanları etkileyen günlük streslerle karşı karşıyadırlar. Ama yaş, hastalık, emeklilik ve diğer yaşam tarzı değişiklikleri gibi ilave endişeleri olabilir. Bu endişeler, cinsel zorluklara yol açabilir. Doktorunuzla açıkça konuşun veya bir danışmanı görün. Sağlık uzmanları çoğunlukla yardımcı olabilirler.

Sizin ve partnerinizin yaşadığı herhangi bir cinsel problem için kendinizi suçlamayın. Bunlar hakkında bir terapistle konuşmak isteyebilirsiniz. Erkek arkadaşınız iktidarsızlıkla ilgili sıkıntı yaşıyorsa veya kadın arkadaşınız seksle daha az ilgileniyor gibi görünüyorsa, sizi artık çekici bulmadıklarını varsaymayın. Sorunlarının birçok fiziksel sebebi olabilir.

Ne Yapabilirim?

Aktif bir cinsel yaşam sürdürmek için kendi başınıza yapabileceğiniz birkaç şey vardır. Cinselliğin birleşmeyi içermek zorunda olmadığını unutmayın. Partnerinizi en büyük öncelik haline getirin. Onun ihtiyaçlarına ve isteklerine dikkat edin. Her ikinizin de karşılaştığı değişiklikleri anlamak için zaman ayırın. Farklı pozisyonlar ve yeni zamanlar deneyin; her ikinizin de daha fazla enerjinizin olduğu sabahları seks yapmak gibi. Acele etmeyin, partnerinizle tam olarak uyarılmak için dokunmaya daha fazla zaman ayırmanız gerekebilir. Mastürbasyon da bazı yaşlı insanların, özellikle evlenmemiş, boşanmış veya eşleri ölmüş olanların ve eşleri hasta veya uzakta olanların tatmin edici bulabildiği bir cinsel faaliyettir.

Bazı yaşlı insanlar, özellikle kadınlar, herhangi bir yakınlık kurabilecekleri bir partner bulmakta sıkıntı yaşayabilirler. Kadınlar erkeklerden daha fazla yaşar, yani daha fazla kadın vardır. Diğer yaşlıların yapmaktan hoşlandığı faaliyetleri yapmak veya yaşlı insanların bir araya geldiği yerlere gitmek, yeni insanlarla tanışmanın yollarıdır. Alışveriş merkezlerinde yürüyüş, yaşlıların devam ettiği merkezler, bir fakültede yetişkin eğitim sınıfları ya da belediyenin tertiplediği günlük turlara katılmak denenebilir.

Cinsel yaşantınızı etkileyen bir sorununuz var gibiyse, doktorunuzla konuşun. Probleme ve sebebine göre size bir tedavi tavsiye edebilir. Örneğin yaşlı kadınlar için en yaygın cinsel sıkıntı kötü vajinal kayganlığın sebep olduğu disparoniya, ağrılı birleşmedir. Doktorunuz veya eczacınız reçetesiz, su bazlı bir vajinal kayganlaştırıcı önerebilir. Veya doktorunuz östrojen takviyeleri veya östrojen vajinal insert tavsiye edebilir.

Eğer sorun iktidarsızlıksa, çoğunlukla yönetilebilir ve belki geriye döndürülebilir. Yardımcı olabilecek bir hap vardır. Buna sildenafil denir ve nitrogliserin gibi nitrat içeren ilaçlar alan erkekler tarafından kullanılmamalıdır. Bu hapın olası yan etkileri vardır. Diğer uygun tedaviler arasında vakum cihazları, bir ilacın kendi kendine enjeksiyonu (ya papaverin veya prostaglandin E1) veya penis protezleri bulunur.

Aktif bir cinsel yaşama devam etmek için yapabileceğiniz çok şey var. Sağlıklı bir yaşam tarzı sürdürün, iyi beslenin, su ve meyve suları gibi bol bol sıvı alın, sigara kullanmayın ve alkolden kaçının. Yaşamınızda stresi azaltmaya çalışın. Doktorunuzu düzenli olarak görün. Ve yaşama olumlu bakın.