• İçindekiler
• Nedir
• Dokunmaya Duyarlılık
• Görebilecekleriniz
• Eşlik Eden Bozukluklar
• Sebepler
• Ne Yapmalısınız
• Sonuç

Nedir

Nedir?

• Yüzünü okşadığınızda çocuğunuz korkuyla çekiliyor mu?
• Giymeden önce kıyafetlerindeki bütün etiketlerin kesilmesi mi gerekiyor?
• Çocuğunuz kaşındırıcı olduğu için yünlüler gibi bazı kumaşları giymeyi reddediyor mu?
• Çocuğunuz yapışkan, sümüğümsü veya kirli herhangi bir şeyi ellemeyi reddediyor mu?
• Çocuğunuzun saçını yıkamak veya taramak savaşa dönüyor mu?
• Çocuğunuz dişinin fırçalanmasından nefret ediyor mu?

Çocuğunuzda taktil savunma veya dokunma duyarlılığı olarak bilinen duyusal motor entegrasyon eksikliği olabilir.

Dokunmaya Duyarlılık

Dokunmaya Duyarlılık

Dokunma duyusu, normal sosyal ve duygusal gelişim için çok önemlidir. Başkalarıyla en derin bağları kurmamızı sağlayan bu sistemdir. Dokunma aracılığıyla anne ve çocuk birbirine bağlanır. Eşlerimizle bu şekilde yakınlaşırız.

Dokunma ayrıca koruyucu bir işlev görür. Temassal rahatsızlık veya ağrıyla ateş gibi şeylerin tehlikeli olduğunu anlarız. Ağrılı veya nahoş dokunma deneyimleri bize kaçmamızı veya karşılık vermemizi gerektirebilecek fiziksel bir tehdide hazırlanmamızı söyler.

Bazı insanlarda bu dokunmayla ilgili duyusal sistem düzgün çalışmaz. Bu insanlar diğer insanların tehdit teşkil etmez, hatta hoş bulduğu dokunma duyularından ağrı veya rahatsızlık yaşarlar. Bu insanlarda taktil savunma veya dokunmaya duyarlılık olarak bilinen duyusal entegrasyon bozukluğu vardır.

Dokunmaya duyarlı çocuklar çoğunlukla ‘kırmızı alarm’ halindedirler. Bizim için anlamsız olan duyumların çoğunu onlar fiziksel bir tehdit olarak görürler. Dokunmaya duyarlı çocuklar ayrıca dokunma duyumlarını diğerlerinden farklı yaşarlar. Bizim yumuşak olarak deneyimlediğimiz bir şey onlara acı verici gelebilir. Sonuç olarak davranışları etkilenir. Sıradan bir temas başkalarınca aşırı ve uygunsuz tepkiler olarak görülecek şeylere yol açabilir. Bu çocuklar çevrelerindeki normal şeylerin sonucu ağlayabilir, sımsıkı tutunabilir, saldırabilir veya kaçabilirler.

Duyusal motor entegrasyon eksikliklerinin çocuğun öğrenme yetisini etkilemesi gerekmez ama sonuçtaki davranışı genellikle etkiler. Çocuk sık sık savunmada olduğundan duygusal olarak güvensiz olabilir ve dikkati kolayca dağılabilir. Dokunmaya duyarlılığı Dikkat Eksikliği Hiperaktiviteden ayıran şeylerden birisi budur. DEHA çocuklar dikkatlerini sürdürmekte güçlük çekerler ama diğer çocuklardan daha kolay dikkatleri dağılmaz. Bir işle meşgul olan DEHA çocuğu etkilemeyecek küçük bir uyaran, dokunmaya duyarlı bir çocuğun huzurunu kaçırabilir.

Bu çocukların dünyayı nasıl deneyimledikleri hakkında size bir fikir vermesi için birisi tırnaklarını kara tahtaya sürttüğünde hissettiklerinizi veya tırnaklarınızı çok kısa kestiğinizde hissettiklerinizi hayal edin. Dokunmaya duyarlı bir çocuk içten bir okşamayı böyle yaşayabilir. Ama bir fark var. Tırnaklarınızı çok kısa kestiğinizde bu sizi bir süre rahatsız eder ama geçer. Bir çocuk dokunmaya duyarlıysa rahatsızlık asla geçmez.

Çocuk elbisesini, pantolonunu giyemeyebilir çünkü yün hissi dayanılamayacak kadar rahatsız edicidir. Okulda konsantre olamayabilir çünkü sandalyenin sertliğine veya havalandırma sisteminden üzerine esen havaya dayanır. Bir başka çocuk ona çarptığında çıkışmaya hazır olabilir çünkü diğer çocuğun kendisine saldırdığını sanabilir. Arkadaş edinemeyebilir çünkü çarpışma korkusu normal şekilde etkileşime girmesini engeller.

Duyusal entegrasyon bozukluğu olan yetişkinler eşleriyle ilişkilerinde sorunlar yaşayabilirler. Normal günlük temas onları rahatsız edebilir, hatta böylesi bir temas uygunken bile eşleriyle fiziksel temastan kaçınabilirler. Bu dokunulmama arzusunun evlilikleri üzerinde ciddi şekilde olumsuz etkisi olabilir.

Görebilecekleriniz

Görebilecekleriniz

Aşağıda çocuğunuzun dokunmaya duyarlı olduğunu gösterebilecek şeylerin bazıları yer alıyor. Çocuğunuz:

• Çoğu insanın fark etmediği duyumsamalara kuvvetli şekilde tepki gösteriyorsa;
• Dokunmayla ilgili deneyimlerden kaçınmaya çalışıyorsa;
• Ona dokunan şeyler onu rahatsız ettiğinden dikkati dağılıyorsa;
• Belirli kıyafet dokularında ısrar ediyorsa;
• Kıyafetlerindeki bütün etiketleri ve eklentileri kesmenizi istiyorsa;
• Dokuları nedeniyle bazı yiyecekleri yemiyorsa;
• Sallanmak veya sıkı basınç gibi sakinleştirici bulduğu belirli duyumsamaları istiyorsa;
• Saçını tararken veya şampuanlarken, tırnaklarını keserken veya dişlerini fırçalarken mantıksızca mücadele ediyorsa

dokunmaya duyarlı olabilir.

Duyusal motor entegrasyon eksiklikleri olan yetişkinlerde ve çocuklarda avuç içleri, ayak tabanları, ağız ve dil genellikle en duyarlı bölgelerdir.

Eşlik Eden Bozukluklar

Eşlik Eden Bozukluklar

Dokunmaya duyarlılık duyusal entegrasyon sorunudur. Her ne kadar bu bozukluk kendi başına var olabilse de daha çok çocukların sahip oldukları diğer sorunlar kümesinin bir parçasıdır. Dokunmaya duyarlı çocuklar aşağıdaki diğer bozukluklara da sık sık sahip olurlar:

• Motor koordinasyon sorunları
• Alt ıslatma
• Konuşma ve dil gecikmeleri
• El-göz koordinasyonu güçlükleri
• Motor planlama güçlükleri
• Alerjiler
• Sık kulak enfeksiyonları
• Kötü yeme alışkanlıkları
• Sindirim ve boşaltmayla ilgili sorunlar
• Uyku düzensizlikleri
• Yüksek anksiyete ve duygusal güvensizlik

Ayrıca dokunmaya duyarlılığın bir bileşen olduğu birçok tıbbi bozukluk da vardır. Bunlar arasında:

• Asperger sendromu
• Otizm
• DEHA
• Bipolar Bozukluk
• Down Sendromu
• Disleksi
• Fetal alkol sendromu
• Kırılgan X
• Öğrenme Yetersizlikleri
• Obsesif kompülsif bozukluk
• Yaygın gelişimsel gecikme
• Seçici dilsizlik

Sebepler

Sebepler

Beynin ve karmaşık nörolojik işlevin diğer birçok bozukluğu gibi çocukların ve yetişkinlerin neden duyusal entegrasyon bozukluğuna sahip olduklarını bilmiyoruz. Tıpta bir şeyin sebebini bilmediğimizde sebebin idiyopatik olduğunu söyleriz. Bu, Yunancadan veya Latinceden ya da bir başka ölü dilden türetilmiş ‘bilmiyoruz’ anlamına gelen bir terimdir.

Ama bilim insanları olarak bir şeyleri bilmemek bizi çok rahatsız eder. Bu yüzden duyusal işlemede aksaklıklara neyin sebep olduğuna dair birçok teori vardır. Birbiriyle rekabet eden en az beş hipotez var. En son tarihli araştırma anormalliğin serebellumda, beynin duyusal motor faaliyeti modüle eden kısmında yatabileceğini akla getiriyor. Orada bu teorilere bir şeyler olabilir. Ama mevcut literatürdeki incelememe dayanarak bana göre dokunmaya duyarlılığın sebebi idiyopatik.

Ne Yapmalısınız

Bundan Sonra Ne Yapmalısınız?

Dokunmaya duyarlılık, duyusal motor entegrasyon eksikliğidir. Tedavinin amacı çocuğa duyusal entegrasyonunu geliştirmesi için bir vasıta vererek duyusal işleme bozukluğunu tamir etmektir. Terapinin amacı sinir sisteminin dokunmayla ilgili bilgileri kaydetme ve yorumlama şeklini iyileştirerek duyusal entegrasyonu ve motor planlamayı normalleştirmektir.

Dokunmaya duyarlılığın tedavisi genellikle bir uğraşı terapistinin gözetimi altında yapılır. Çocuğunuzun dokunmaya duyarlılığı olduğunu hissediyorsanız teşhisi duyusal entegrasyon sorunlarını teşhis etmede eğitimli birisine giderek doğrulayın. İlk önce endişenizi doktorunuza danışmalı, tanıve tedavi için pediyatrik tedavi servisine havale edilmeye çalışmalısınız. Onlar çocuğunuzun tedavi planını düzenleyecek ve evde çocuğunuza yardım etmek için yapabileceklerinizi size öğreteceklerdir.

Sonuç

Sonuç

Dokunmaya duyarlılık çocukları etkileyen duyusal motor entegrasyon eksikliklerinden birisidir. Çoğunlukla DEHA, bipolar bozukluk ve diğer gelişimsel çocukluk çağı bozuklukları gibi diğer bozukluklara eşlik eder. Herhangi bir istatik görmedim ama duyusal entegrasyon bozuklukları oldukça yaygınmış gibi görünüyor. Bu durum aşırı derecede engelleyici olabilir. Ama çoğunlukla tedavi edilebilir. Çocuğunuzda bu durumun olduğunu hissediyorsanız duyusal entegrasyon ve motor planlama konusunda eğitimli bir uğraşı terapisti tarafından kapsamlı bir değerlendirmeden geçmesi çocuğunuzun kesinlikle yararınadır.