Nedir

Çölyak Hastalığı

Çölyak hastalığı gluten içeren gıdalar ile sorunu olan kişilerde görülür. Gluten ekmek, kraker ya da makarna gibi yiyeceklerde bulunan bir proteindir Çölyak hastalığında bu tür yiyecekleri yediğinizde bağışıklık sisteminiz glütene saldırır ve ince bağırsağa zarar verir. Bu da sağlığınızı koruyacak besinlerin emilimini zorlaştırır.

Gluten buğday, arpa ve çavdar gibi tahıllarda bulunur. Tedavi olmak önemlidir çünkü çölyak hastalığı demir eksikliği anemisine ya da osteoporoza (kemik erimesine) neden olabilir. Ayrıca lenfoma gelişme riskini yükseltir.

Çölyak hastalığı çocuklarda gelişim eksikliğine ya da güçsüz kemiklere neden olabilir. Eğer tedavi edilmezse çocuğunuzun durumu ağırlaşabilir. Eğer çocuğunuz çok kilo kaybediyorsa, ishali varsa ve birkaç gündür sebepsiz yere güçsüz ve yorgun hissediyorsa bir doktora başvurun.

Belirtileri

Belirtiler

Çölyak hastalığının belirtileri şunlardır:

Gaz ve şişkinlik
Bağırsak hareketlerinde değişim
Kilo kaybı
Çok yorgun hissetmek
Güçsüzlük

Bu belirtiler çok hafif seyredebilir.

Bazı kişiler gluten tükettiğinde kusabilirler. Bunun yetişkinlere nazaran çocuklarda olması daha muhtemeldir

Sebepleri

Sebepler

Doktorlar hastalığın nedenini tam olarak bilmemektedir. Belli genleri taşımak hastalığın gelişme riskini arttırabilir. Eğer birinci derece akrabalarda bu hastalık varsa sizde de bu genlerin bulunması ve hastalığın gelişmesi daha mümkündür. Bazı kişilerde bağışıklık sistemi değişimlerini tetikleyebilen virüsler ya da enfeksiyonlar da çölyak hastalığına neden olabilir.

Testleri

Teşhis

Doktor belirtileriniz hakkında sorular soracaktır ve sizi fiziksel muayeneden geçirecektir. Çölyak hastası olmanız anlamına gelen bazı antikorların bulunup bulunmadığını anlamak için kan testi yapabilir. Çölyak hastası olup olmadığınızdan emin olmak için endoskopi yapılması gerekebilir. Bu testte doktor ince bağırsağınıza bakabilmek için bir endoskop –eğilebilen ince ve ışıklı bir tüp- kullanır. Endoskopi esnasında doktor laboratuarda test edilmesi için küçük doku örnekleri de alabilir. Buna biyopsi denir.

Çölyak hastalığı sıklıkla besin hassasiyeti veya hassas bağırsak sendromu gibi başka sağlık sorunlarıyla karıştırılabilir. Önce bu hastalıklar için tedavi olabilirsiniz.

Çölyak hastalığı tanısı konulduktan sonra doktorunuz röntgen, gaita ya da kemik yoğunluğu testleri gibi başka testler de yapabilir. Bu testler doktorunuzun, çölyak hastalığıyla beraber gelişebilen osteoporoz gibi başka bir sağlık sorununuz olup olmadığını anlamasını sağlayacaktır

Tedavisi

Tedavi

İyileşmek ve sorunların tekrarlanmaması için glüten içeren tüm yiyeceklerden uzak durmanız gerekmektedir. Buğday, çavdar ya da arpa ile yapılan hiçbir yiyeceği yemeyin. Bira içmeyin.

Yumurta, kırmızı et, balık, meyve ya da sebze tüketebilirsiniz. Pirinç, mısır, karabuğday ve patatesten yapılan un ya da nişasta tüketmenizde de sakınca yoktur. Glutensiz beslenmeye başladıktan sonra çoğu kişi 2 hafta içinde belirtilerin iyileştiğini fark etmiştir.

Tedaviye başladıktan kısa bir süre sonra inek sütü içmeyi ya da inek sütünden yapılan ürünleri tüketmeyi kesmeniz gerekebilir. Her zaman olmasa da çoğu zaman kişiler bağırsakları iyileştikten sonra bu gıdaları yeniden tüketmeye başlayabilirler.

Buğdaysız etiketi olsa da çoğu yiyecekte yine de glüten olabilir. Gluten; ilaçlar, vitaminler ya da rujlar gibi hiç tahmin edemeyeceğiniz şeylerde bulunabilir. Etiketleri mutlaka okuyunuz. “Modifiye edilmiş gıda nişastası” ya da “hidrolize sebze proteini” de gluten içerebilir.

İLGİLİ MAKALE