Nedir

Deng humması ağrılı, güçten düşüren, sivrisinekten geçen, ilişkili dört deng virüsünden birinden kaynaklanan bir hastalıktır. Bu virüsler Batı Nil enfeksiyonu ve sarı hummaya neden olan virüslerle ilişkilidir.

Her yıl dünya çapında 100 milyon deng ateşi vakasının ortaya çıktığı tahmin ediliyor. Bunlardan çoğu, dünyanın tropik bölgeleri, en büyük risk taşıyan bölgeler:
  • Hindistan alt kıtası
  • Güneydoğu Asya
  • Güney Çin
  • Tayvan
  • Pasifik Adaları
  • Karayipler (Küba ve Cayman Adaları hariç)
  • Meksika
  • Afrika
  • Orta ve Güney Amerika (Şili, Paraguay ve Arjantin hariç)
Birçok gelişmiş ülkede kişiler enfeksiyona yurtdışında seyahat ederken yakalanır.

Deng ateşi, deng virüsü taşıyan bir Aedes sivrisineğinin ısırmasıyla geçer. Sivrisinek, kanında deng virüsü olan birini soktuğunda deng virüsü kapar. Bir kişiden diğerine doğrudan yayılamaz.

Belirtiler

Belirtiler genelde enfeksiyondan 4-6 gün sonra başlar ve 10 gün kadar sürer. Bunlar:
  • Ani, yüksek ateş
  • Şiddetli baş ağrıları
  • Gözlerin arkasında ağrı
  • Şiddetli eklem ve kas ağrısı
  • Bulantı
  • Kusma
  • Ateşin başlangıcından 3-4 gün sonra ortaya çıkan cilt döküntüsü
  • Hafif kanama (örneğin burun kanaması, dişeti kanaması veya kolay morarma)
Bazen belirtiler hafiftir ve grip ya da başka bir viral enfeksiyonla karıştırılabilir. Enfeksiyonu hiç geçirmemiş küçük çocuklar ve genç kişiler, büyük çocuklar ve yetişkinlerden daha hafif vakalar yaşamaya meyillidirler. Ama ciddi sorunlar da meydana gelebilir. Bunlar arasında deng hemorajik humması (başlıca özelliliği yüksek ateş olan nadir bir komplikasyon), lenflerde ve kan damarlarında hasar, burun ve dişeti kanaması, karaciğer büyümesi ve dolaşım sistemi yetmezliği bulunur. Bu belirtiler aşırı kanama, şok ve ölüme kadar ilerleyebilir. Buna deng şok sendromu denir.

Zayıf bağışıklık sistemi olan kişilerin yanı sıra ikinci veya ardışık deng enfeksiyonları geçiren kişilerde deng hemorajik ateşi meydana gelme olasılığı daha yüksektir.

Teşhis

Doktorlar deng enfeksiyonunu, virüsün kendini veya ona karşı antikorları kontrol eden bir kan testiyle teşhis edebilirler. Tropik bir bölgeden geldikten sonra hastalandıysanız doktorunuza söyleyin. Bu, doktorunuzun belirtilerinizin bir deng enfeksiyonundan kaynaklandığı ihtimalini değerlendirmesini sağlayacaktır.

Tedavi

Deng enfeksiyonunu tedavi etmek için belirli bir ilaç yoktur. Deng hummanız olduğunu düşünüyorsanız asetaminofenli ağrı kesiciler kullanmalı ve kanamanızı kötüleştirebilecek aspirin gibi ilaçlardan kaçınmalısınız. Ayrıca dinlenmeli, bol sıvı tüketmeli ve doktorunuzla görüşmelisiniz. Ateş geçtikten sonraki ilk 24 saatte kötü hissederseniz hemen hastaneye gidip komplikasyonları kontrol ettirmelisiniz.

Önleme

Deng hummasını önlemek için aşı yoktur. Hastalığı önlemenin en iyi yolu, özellikle tropik bir bölgede yaşıyorsanız veya seyahat ediyorsanız enfekte sivrisineklerin sokmasını engellemektir. Buna kendinizi korumak ve sivrisinekleri azaltmak için çabalamak da dahil.

Kendinizi korumak için:
  • Mümkünse yoğun nüfuslu yerleşim bölgelerinden uzak durun.
  • İçeride bile sivrisinek savar kullanın.
  • Dışarıdayken uzun kollu bluzlar ve çorapların içine sokulmuş uzun pantolonlar giyin.
  • İçerideyken varsa klima kullanın.
  • Pencere ve kapı kafesleri muhakkak korunaklı ve deliksiz olsun. Uyuma alanlarında kafes veya klima yoksa sivrisinek ağları kullanın.
  • Deng belirtileriniz varsa doktorunuzla konuşun.
Sivrisinek nüfusunu azaltmak için, sivrisineklerin çoğalabilecekleri yerlerden kurtulun. Bunlar arasında tekerlekler, konserveler veya yağmur suyu biriken saksılar bulunur. Dışarıdaki kuş banyoları ve hayvan su kaplarının suyunu düzenli olarak değiştirin.

Evinizden birine deng humması bulaşırsa kendinizi ve diğer aile fertlerini sivrisineklerden korumak için bilhassa tedbirli davranın. Enfekte aile ferdini sokan sivrisinekler enfeksiyonu evdeki başka fertlere de yayabilir.
İLGİLİ MAKALE

Deng hummasına aşı ümidi