• İçindekiler
• Nedir
• Niçin Yapılır
• Riskler
• Nasıl Hazırlanacaksınız
• Neler Yaşayacaksınız
• Sonuçlar

Nedir

Diz Replasmanı Ameliyatı

Diz artroplasti olarak da bilinen diz replasmanı ameliyatı, ciddi diz eklemleri hastalıklarında dizdeki ağrıyı azaltır ve yeniden işlevselliğinin kazandırılmasına yardımcı olur. Diz replasmanı sırasında, bir cerrah hasarlı kemiği ve kıkırdağı uyluk kemiğinden, incik kemiğinden ve dizkapağından kesip çıkarır; yerine metal alaşım, yüksek kaliteli plastik ve polimerlerden yapılmış bir yapay eklem yerleştirir.

İlk yapay dizler, teknik olarak basit menteşelerden biraz daha iyiydi. Ancak günümüzde doktorlar yaş, kilo, aktivite düzeyi ve genel sağlığı göz önünde bulundurarak çeşitli modellerden birini seçebiliyor. Çoğu diz replasmanı, diz eklemlerinizin doğal kayma ve yuvarlanma yeteneklerinizi tekrardan yapmanızı hedefler.

Niçin Yapılır

Neden Yapılır? 

Diz replasmanı ameliyatının yapılmasının başlıca nedeni, osteoartrit ve romatoid artrit nedeniyle oluşan eklem hasarını tamir etmektir.

Aşağıdaki durumlarda diz replasmanı için aday olabilirsiniz:

• Ağrınız işlerinizi yapmanızı engelliyorsa. Genellikle diz replasmanı ameliyatına ihtiyacı olan kişiler yürümek, merdiven çıkmak ve koltuğa oturup kalkmak gibi eylemlerde sorunlar yaşar. Ayrıca dinlenirken de orta veya şiddetli diz ağrısı yaşayabilmektedirler.
• Diğer tedaviler yardımcı olmamışsa. Daha konservatif tedaviler ise kilo vermek, fizik tedavi, baston ya da başka bir yürüyüş desteği kullanmak, ilaç ve breyslerdir. 
• Dizinizde deformite varsa. Diz replasmanı özellikle içeri ya da dışarı doğru eğik dizleri olan kişiler için yararlı olabilir.
• 55 yaş ya da üzerindeyseniz. Diz replasmanı genellikle yaşlılara uygulanır ancak her yaştan yetişkinler için de düşünülebilir. Genç ve fiziksel olarak aktif insanların  dizlerinin daha erken yıpranması muhtemeldir.
• Genel sağlığınız iyi ise. Sınırlı kan akışı, diyabet ya da enfeksiyon gibi durumlar ameliyatı ve iyileşme dönemini karmaşık hale getirebilir.

?

Riskler

Riskler 

Herhangi bir ameliyatta olduğu gibi diz replasmanı ameliyatının da bazı riskleri vardır, bunlar:

• Enfeksiyon
• Diz sertliği
• Bacak damarlarında veya akciğerde kan pıhtılaşması
• Kalp krizi
• İnme
• Sinir hasarı

Ameliyatta ciddi komplikasyonların gelişme riski nadirdir. Diz replasmanı ameliyatı geçiren kişilerin yüzde 2''den daha azında ciddi komplikasyonlar gelişmektedir. Diğer bir deyişle, diz replasmanı işlemi geçiren her 100 kişiden sadece bir ya da ikisi ciddi komplikasyonlar yaşamaktadır.

Ameliyattan yıllar sonra bile enfeksiyon gelişebilir. Enfeksiyon devamlı bir sorundur.
Ameliyattan yıllar sonra bile bakteriler kan yoluyla seyahat edebilir ve ameliyat yerine enfeksiyon bulaştırabilir.

Eğer aşağıdaki durumları fark ederseniz hemen doktorunuza bildirin:

• 37,5 derecenin üzerinde ateş  
• Titremeli üşüme
• Ameliyat yerinde akıntı
• Dizde artan kızarıklık, hassasiyet, şişkinlik ve ağrı

Enfeksiyon bulaşmış bir diz protezi genellikle yapay parçaların çıkarılması için ameliyat ve bakterileri öldürmek için de antibiyotik kullanımı gerektirir. Enfeksiyon temizlendikten sonra, yeni bir diz yerleştirilmesi için başka bir ameliyat yapılır. Her ilave ameliyat ile ağrıyı azaltan ve işlevi arttıran başarılı sonuç alınması ihtimali azalır.

Yapay dizler aşınabilir. Diz replasmanı ameliyatının bir diğer riski de yeni diz ekleminin başarısız olmasıdır. Günlük baskıya maruz kaldığından, en güçlü metal ve plastik parçaları bile sonunda aşınıp eskiyecektir. Eğer genç veya obez sorunu olan erkek iseniz ya da komplike rahatsızlıklarınız varsa eklemin başarısızlık riski daha fazla olacaktır.

?

Nasıl Hazırlanacaksınız

Nasıl Hazırlanacaksınız?

Diz replasmanı işlemlerini, bir ortopedik cerrah (kas ve kemik problemlerini tedavi eden doktor) gerçekleştirir. İşlemden önce cerrah, sağlık geçmişinizi öğrenmek ister; ayrıca dizinizin hareket aralığını, sağlamlığını ve kuvvetini değerlendirmek için sizi fiziksel muayeneden geçirir. Diz hasarını saptayabilmek için röntgen muayenesi de isteyebilir. Ameliyattan önce kan testleri, elektrokardiyogram ve idrar testi de dahil olmak üzere tam bir tıbbi muayeneden geçirilebilirsiniz.

Diz replasmanı ameliyatı, ameliyat esnasında rahat olabilmeniz için anestezi gerektirir. Bilgileriniz ve kişisel tercihleriniz, sağlık ekibinizin, operasyon esnasında bilincinizin kapalı olmasını sağlayan genel anestezi ya da uyanık kalmanızı ancak belinizden altını hissetmemenizi sağlayan epidural anestezi kullanmak konusunda karar vermesine yardımcı olur.

Doktorunuz veya anestezist size ameliyat öncesi bazı ilaçları ve besin takviyelerini almayı bırakmanızı tavsiye edebilir. Büyük olasılıkla ameliyattan önceki gece yarısından sonra hiçbir şey yememeniz söylenebilir.

Ameliyattan sonraki iyileşme dönemini önceden planlayın

İşlemden sonra haftalar boyunca bir koltuk değneği veya yürüteç desteği gerekebilir. Hastaneden eve dönüş ve yemek pişirmek, banyo yapmak ya da çamaşır yıkamak gibi günlük işler konusunda düzenlemeleri önceden yapın. Yalnız yaşıyorsanız, cerrahınızın sağlık personellerinden biri size geçici olarak bakım hizmeti vermesini isteyin.

İyileşme döneminde hareket edebilmenizi kolay ve güvenli hale getirmek için, evinizde aşağıdaki değişiklikleri yapmayı düşünebilirsiniz:

• Evinizin giriş katında bir genel yaşam alanı oluşturun, çünkü merdiven çıkmanız zor olabilir.
• Banyonuza ya da duşa emniyetli tutacaklar ve güvenlik tırabzanları yerleştirin.
• Merdivenleri, tırabzanlar yerleştirerek güvenli hale getirin
• Minderi ve sırtı sağlam olan bir koltuk ve bacağınızı yüksekte tutmanızı sağlayacak bir tabure edinin.
• Tuvaletinizin klozeti alçak ise bir klozet yükseltici ayarlayın.
• Duş yaparken sağlam bir oturak ya da iskemle kullanmayı deneyin.
• Gevşek olan tüm halı ve kordonları kaldırın.

?

Neler Yaşayacaksınız

Ne Bekleyebilirsiniz? 

Diz replasmanı ameliyatı esnasında

İşlem sırasında, diziniz bükük pozisyonda konumlandırılır. Böylece eklemin tüm yüzeyi bütünüyle açığa çıkarılır. 20 ila 25 cm uzunluğunda bir kesik açtıktan sonra, cerrahınız diz kapağınızı çıkarır ve hasarlı eklem yüzeylerini keser. Minimal invaziv işlemlerdeyse 10 santimetreden kısa olan daha küçük kesikler kullanılır.

Eklem yüzeyleri hazırlandıktan sonra cerrah, yapay eklem parçalarını takarak yerleştirir. Kesik kapatılmadan önce, dizinizin düzgün işlev gördüğünden emin olmak için dengeyi test ederek diziniz bükülür ve döndürülür. Diz replasmanı ameliyatı yaklaşık iki saat sürer.

Diz replasmanı ameliyatının ardından

Ameliyattan sonra, bir iki saat için bir uyanma odasına götürülürsünüz. Daha sonra, genellikle birkaç gün kalacağınız hastane odanıza alınırsınız. Biraz ağrınız olabilir ancak doktorunuz, yazdığı sinir blokları ve ilaçlarla ağrının kontrol edilmesini sağlayacaktır.

Hastanede kaldığınız süre esnasında sizden, bacak kaslarına kan akışını arttırmak, kan pıhtılaşmasını veya şişmeyi önlemeye yardımcı olmak için ayağınızı ve ayak bileğinizi hareket ettirmeniz istenecektir. Daha ileri şişlik ve pıhtılaşma gelişimini önlemek için kan inceltici ilaçlar almanız veya destek çorapları ve kompresyon botları giymeniz gerekebilir. 

Ameliyattan bir gün sonra, bir fizyoterapist yeni diziniz için nasıl egzersiz yapacağınızı gösterir. Ameliyattan sonraki ilk birkaç hafta boyunca yaranın bakımı, beslenme ve egzersizle ilgili cerrahınızın bütün talimatlarına uyarsanız daha ağrısız ve sağlıklı bir iyileşme dönemi geçirmeniz olasıdır. Fiziksel aktivite programınıza aşağıdakilerin dahil edilmesi gerekir: 

• İlk önce içerideki, daha sonra da dışarıdaki hareketliliğinizi yavaş yavaş arttırmak için kademeli bir yürüyüş programı. 
• Merdivenlerden çıkıp inmek gibi diğer normal ev içi faaliyetlere yeniden yavaş yavaş başlamak.
• Hastanedeki fizyoterapistten öğrendiğiniz diz güçlendirme egzersizlerini günde birkaç defa gerçekleştirmek.

?

Sonuçlar

Sonuçlar

Diz replasmanı geçiren çoğu kişinin ağrısında önemli oranda azalma, hareketliliğinde artış ve yaşam kalitesinde iyileşme görülür. Diz replasmanı ameliyatından ne bekleyebileceğiniz konusunda doktorunuzla konuşun. 

Diz replasmanı ameliyatından üç ila altı hafta sonra genellikle alışveriş ve hafif ev işleri gibi normal günlük aktivitelerinize dönebilirsiniz. Eğer dizinizi arabaya oturacak kadar bükebiliyorsanız ve fren veya gazı uygun biçimde kullanabilecek kadar kas kontrolünüz varsa 4 ila 6 hafta içinde yeniden araba kullanmanız mümkün olabilir.

İyileştikten sonra yüzme, yürüme, bisiklet ve golf oynama gibi çeşitli düşük tempolu faaliyetlerin tadını çıkarabilirsiniz. Ama koşu, kayak, tenis gibi yüksek tempolu faaliyetleri ve temas veya atlama içeren sporları yapamayabilirsiniz. Kısıtlamalar konusunda doktorunuzla konuşun. 

?