• İçindekiler
• Nedir
• Niçin Yapılır
• Riskler
• Nasıl Hazırlanacaksınız
• Neler Yaşayacaksınız
• Sonuçlar

Nedir

Fetal Ultrason

Fetal ultrason veya sonogram, rahimdeki bir bebeğin görüntülerini oluşturmak için yüksek frekanslı ses dalgaları kullanan bir görüntüleme tekniğidir. Fetal ultrason görüntüleri, doktorunuzun bebeğin gelişimini değerlendirmesini ve gebeliğin nasıl ilerlediğini gözlemlemesini sağlar. Fetal ultrason aynı zamanda, doğumdan aylarca önce bebeğinizin profilini inceleme ve onun ufak kalp atışlarını izleme olanağı verir. Bazı durumlarda fetal ultrason, muhtemel sorunları değerlendirmek veya bir teşhisi doğrulamak için de kullanılır.

Fetal ultrason çoğunlukla, hamileliği doğrulamak ve zamanını belirlemek için birinci trimester (üç aylık) dönemde ve anatomik detayların daha da görünebilir olduğu ikinci trimester (18 ve 20’nci haftalar arası) dönemde yapılır. Eğer bebeğinizin sağlığının daha yakından gözlemlenmesi gerekiyorsa, ultrason hamilelik boyunca tekrarlanabilir.

Niçin Yapılır

Neden Yapılır?

Fetal ultrason hamileliğin herhangi bir noktasında yapılabilir. Doktorunuz fetal ultrasonu şu durumlar için kullanabilir:

• Gebeliği ve yerini doğrulamak. Bazı embriyolar rahim yerine fallop borusunda gelişir. Bir fetal ultrason doktorunuza bir tubal (ektopik) gebeliği (dış gebelik) belirleme ve tedavi etme konusunda yardımcı olur.
• Bebeğinizin gebelik yaşını saptama. Bebeğinizin yaşını bilmek, doktorunuzun gebeliğin bitiş gününü saptamasına ve hamileliğiniz boyunca çeşitli dönüm noktalarını belirlemesine yardımcı olur.
• Bebeklerin sayısının doğrulanması. Eğer doktorunuz çoklu gebelikten şüpheleniyorsa, bu soruyu yanıtlamak için ultrason yapılabilir.
• Bebeğinizin gelişimini değerlendirme. Doktorunuz ultrasonu, bebeğinizin normal şekilde büyüyüp büyümediğini saptamak için de kullanabilir. Ultrason bebeğinizin hareketlerini, solunumunu ve kalp atış hızını gözlemlemek için de kullanılır.
• Plasentayı incelemek. Plasenta, bebeğinize hayati besinleri ve oksijen açısından zengin kanı sağlar. Plasentayla ilgili herhangi bir sorun özel dikkat gerektirir.
• Fetal anomalileri belirlemek. Ultrason doktorunuzun doğuştan gelen çeşitli anomalileri belirlemesine yardımcı olur. Erken teşhis, bir bebeğin hayatını kurtarabilecek veya iyileştirebilecek erken müdahaleye olanak verir.
• Bulgu ve belirtileri araştırma. Eğer kanamanız varsa veya diğer komplikasyonlara sahipseniz, ultrason bunların sebebin ne olduğunun belirlenmesine yardım eder.
• Diğer doğum öncesi testleri uygulamak. Doktorunuz ultrasonu, bazı genetik sorunlar için amniyotik sıvı örneğinin kontrol edilmesi (amniyosentez) veya genetik anomaliler için plasenta örneğinin kontrol edilmesi (korion villus örneklemesi) gibi belirli doğum öncesi testlerde, iğnelerin yerleştirilmesini yönetmek için de kullanabilir.
• Doğumdan önce fetal pozisyonu belirlemek için. Eğer bebek anormal bir pozisyondaysa, ultrason yardımıyla, sezaryen doğuma ihtiyaç duyulup duyulmayacağı saptanabilir.

Fetal ultrason, yalnızca bebeğin cinsiyetinin belirlenmesi için önerilmez ama tıbbi nedenlerden ötürü ultrason yapıldığında, o da meraklı ebeveynler için bir ikramiye gibidir. Benzer şekilde fetal ultrason, yalnızca hatıra video ve fotoğrafları oluşturmak amacı için de önerilmez.

Eğer doktorunuz fetal ultrason önermiyorsa, ama siz muayenenin sağlayacağı iç rahatlığını elde etmek istiyorsanız, beraber olduğunuz süre içinde, siz ve bebeğiniz için en iyisinin ne olduğunu saptamak üzere dileklerinizi paylaşın.

Riskler

Riskler

Rutin fetal ultrasonlar hem anne hem de bebek için güvenlidir. Buna karşın ultrasonun tamamen risksiz bir yöntem olduğu düşünülmemeli ve gereksiz ultrason kullanımından uzak durulmalıdır. Araştırmacılar, doğumdan sonraki birkaç yıl süresince, ultrasonun çocuklar üzerinde olumsuz bir etkisi olduğunu gözlemlememişlerdir. Ama yine de, bu konuda ihtiyatlı davranmak önemlidir.

Fetal ultrasonun, sağladığı olanaklar yanında sınırlılıkları da vardır. Bu yöntem, bütün doğum kusurlarını saptayamadığı gibi, bu kusurların varlığı/yokluğu konusunda da hatalı sonuçlar verebilir.

Nasıl Hazırlanacaksınız

Hazırlık

Hangi tür fetal ultrasona gireceğinize bağlı olarak, ultrasondan önce belli bir miktarda sıvı almanız ya da muayeneden önce idrara çıkmaktan sakınmanız istenebilir. Ultrason tarihi alırken doktorunuzdan özel talimatları isteyiniz.  

Neler Yaşayacaksınız

Neler Bekleyebilirsiniz?

Çeşitli fetal ultrason türleri arasında şunlar yer alır:

• Standart ultrason. Standart fetal ultrason, karnınızın üzerinde hareket ettirilen bir trandüserle (ses dalgalarını gönderen ve alan küçük, plastik cihaz) yapılır. Standart fetal ultrason bebeğinizin gebelik yaşını saptaması ve bebeğinizin büyüme ve gelişimini değerlendirmesi konusunda doktorunuza yardımcı olur. Bu işlem yaklaşık 20 dakika sürer.
• Transvajinal ultrason. Bu fetal ultrason türünde, ses dalgalarını göndermek ve yansımaları almak için vajinanıza daha ince bir trandüser yerleştirilir. Transvajinal ultrasonlar çoğunlukla gebeliğin erken dönemlerinde, rahim ve fallop tüpleri vajinaya karın yüzeyine olduğundan daha yakınken kullanılır.
• Özel veya hedefli ultrason. Bu fetal ultrason türü, şüpheli sorunları hedefler ve standart fetal ultrasonda kullanılanlardan daha karmaşık ekipmanlar kullanır. Muayene 30 dakikadan birkaç saate kadar sürebilir.
• Üç boyutlu (3-D) ultrason. 3-D fetal ultrason, fotoğraf kalitesinde ayrıntılarla bebeğinize ait görüntüler verir. Bu ultrason türü, bir bebeğin büyüme ve gelişimini, aynı zamanda yüze ait anomalileri veya nöral tüp kusurlarını (defekti) saptamasında doktorunuza yardımcı olur.
• Doppler ultrasonu. Doppler ultrasonu, ultrason dalgalarının kan hücreleri gibi hareket eden cisimlere çarpıp geri dönmesiyle oluşan ufak değişimleri ölçer. Doppler ultrasonu bebeğin kan dolaşımıyla ilgili ayrıntılı bilgi sağlar.
• Fetal ekokardiyografi. Bu tür fetal ultrason bebeğin kalbi hakkında detaylı bir resim verir. Doğuştan gelen bir kalp kusurunu doğrulamak veya gidermek için kullanılabilir.

Muayene esnasında

Standart fetal ultrason sırasında, doktorunuz veya teknisyen muayene masasına yatmanızla birlikte karnınıza bir jel sürer. Bu jel ses dalgalarının iletimini artırır ve deriniz ve trandüser (ses dalgalarını gönderen ve geriye dönenleri toplayan küçük, plastik cihaz) arasındaki havayı ortadan kaldırır.

Doktorunuz veya teknisyen trandüseri karnınız üzerinde ileri geri götürecektir. Kemiklerinizden ve diğer dokularınızdan yansıyan ses dalgaları bir ekran üzerinde siyah beyaz veya gri görüntülere dönüştürülür. Doktorunuz veya teknisyen bebeğinizin başını, karnını, kalça kemiğini ve diğer yapıları ölçer. Önemli yapıları belgelemek için belli görüntüler yazdırılacak veya depolanacaktır. Size görüntülerden bazılarının kopyalarının verilmesi muhtemeldir.

Bebeğinizin pozisyonuna ve gelişim aşamasına bağlı olarak yüzünü, ellerini ve parmaklarını veya kolla bacaklarını ayırt edebilirsiniz. Eğer bebeğinizi “göremezseniz” endişe etmeyin. Ultrason görüntülerini eğitimli olmayan bir gözlemcinin deşifre etmesi zordur. Doktorunuzdan veya teknisyenden ekranda görünenleri açıklamasını isteyin.

Diğer fetal ultrason muayenesi işlemleri de benzerdir. Buna karşın, eğer transvajinal ultrasona girdiyseniz, trandüser karnınız üzerinde hareket ettirilmeyecek, vajinanıza yerleştirilecektir.

Muayenenin ardından

Eğer ultrasondan önce mesaneniz doluysa, muayeneden sonra idrara çıkmanıza izin verilecektir.

Sonuçlar

Sonuçlar

Bir fetal ultrason genellikle, bir bebeğin normal şekilde büyüyüp geliştiğine dair güvence vermektedir. Eğer doktorunuz bebeğinizin sağlığıyla ilgili daha fazla ayrıntı isterse, başka testler de gerekebilir.