Nedir

Ultrason

Ultrasonografi veya tanısal tıbbi ultrasonografi adlarıyla da bilinen ultrason muayenesi, yüksek frekanslı ses dalgalarını vücudunuzun içindeki yapıların hassas görüntülerini üretmek için kullanan bir görüntüleme yöntemidir. Bir ultrason muayenesi sırasında üretilen görüntüler sıklıkla çeşitli hastalık ve durumların teşhisi ve tedavisinde önemli bilgi sağlar.

Bazı ultrason muayenelerinde vücudunuzun içine bir cihaz yerleştirilmesine rağmen çoğu ultrason muayeneleri, vücudun dışında bir sonar cihazı kullanarak yapılır.

Önemli kullanım alanlarına rağmen, ultrason vücudun tüm bölgelerinde görüntü sağlayamaz. Fakat, başka görüntüleme seçenekleri de mevcuttur.

Niçin Yapılır

Neden Yapılır

Çeşitli nedenlerle ultrasona girmeniz gerekebilir. Ultrason başka yöntemlerle birlikte, şunları yapmak için kullanılabilir:

  • Bir fetusün durumunu değerlendirmek
  • Safra kesesi hastalığını teşhis etmek
  • Kan damarlarındaki akışı kontrol etmek
  • Bir biyopsi iğnesine kılavuzluk etmek
  • Biyopsiye kılavuzluk etmek ve tümörü tedavi etmek
  • Tiroit bezinizi kontrol etmek
  • Kalbinizi incelemek
  • Bazı enfeksiyon türlerini teşhis etmek
  • Bazı kanser türlerini teşhis etmek
  • Skrotum (erbezi torbası) ve prostat anormalliklerini ortaya çıkarmak
  • Kaslar ve tendonlardaki anormallikleri değerlendirmek

Riskler

Riskler

Tanısal ultrason düşük güçlü ses dalgaları kullanan güvenli bir işlemdir. Tanısal ultrason muayenesinin doğrudan hiçbir riski yoktur. Nadiren yüksek güçlü ses dalgaları tedavi amaçlı olarak bazı doku tiplerini veya tümörleri ısıtmak, hatta yok etmek için kullanılabilir.

Ultrason değerli bir araç olmasına rağmen, kendi sınırları bulunmaktadır. Ses hava ya da kemik içinde iyi iletilemez, bu nedenle ultrason vücudunuzun, içinde gaz olan veya kemik tarafından gizlenmiş kısımlarını görüntülemekte etkili değildir. Bu alanları görmek için ultrason kullanmak yerine, doktorunuz BT,MRItaramaları veya X-ışınları gibi diğer görüntüleme testlerini yapmak isteyebilir.

Nasıl Hazırlanacaksınız

Nasıl Hazırlanacaksınız

Ultrasona nasıl hazırlanacağınız, vücudunuzun değerlendirme yapılacak bölgesine göre değişir:

  • Bazı ultrason muayeneleri hiçbir hazırlık gerektirmez.
  • Diğerleri muayene öncesi altı saate kadar yiyecek ve sıvı almamanızı gerektirir.
  • Bazıları hala mesanenizin dolu olduğundan emin olmak için muayeneden önce idrara çıkmamanızı gerektirir, bu şekilde rahim, yumurtalık ve prostat daha iyi görüntülenebilir.

Ultrason randevunuzu alırken, muayeneniz için belirli talimatlar olup olmadığını doktorunuza sorun.

Neler Yaşayacaksınız

Ne Bekleyebilirsiniz

Ultrason muayenesi sırasında, genellikle bir muayene masasına yatarsınız. Küçük bir miktar jel cildinize uygulanır. Jel ultrason cihazıyla vücudunuz arasında hava boşluğu oluşumunu engeller. Muayene sırasında ultrasonla görüntüleme konusunda eğitimli bir teknisyen, yaklaşık bir sabun kalıbı büyüklüğündeki el cihazını (dönüştürücü), vücudunuzun muayene edilecek bölgesi üzerinde derinizin üzerine bastırır ve bir yerden gerekli olan diğer kısımlara doğru hareket ettirir.

Dönüştürücü, sualtında nesneleri algılamak için kullanılan bir teknoloji olan sonar ile aynı ilkelere dayanarak, insan kulağı tarafından duyulamayan yüksek frekanslı ses dalgaları gönderir ve alır.

Teknisyen dönüştürücüyü cildinizde yerleştirir, vücuda giden ses dalgası darbelerini dönüştürücü içindeki kristaller üretir. Doku, kemik ve vücut sıvılarınız ses dalgalarını yansıtır ve dönüştürücüye geri gönderir. Daha sonra dönüştürücü bu bilgileri ayrıntılı görüntüler oluşturan bir bilgisayara gönderir.

Ultrason muayenelerinin çoğunluğu cildiniz üzerinde bir dönüştürücü ile yapılır, fakat bazı ultrason muayeneleri vücudunuzun içinde yapılır (invaziv ultrason). Bu muayeneler için dönüştürücü vücudunuzun doğal bir açıklığından içeriye sokulan bir proba takılır. Bu muayenelere bazı örnekler şunlardır:

  • Transözofageal ekokardiyografi. Dönüştürücü kalp çevresinin görüntülerini elde etmek için yemek borusu içine yerleştirilir. Bu muayeneler genellikle sedasyon ile birlikte yapılmaktadır.
  • Transrektal ultrason. Küçük, özel bir dönüştürücü, prostatı görmek için rektuma yerleştirilir.
  • Transvajinal ultrasonografi. Küçük, özel bir dönüştürücü, rahmi ve yumurtalıkları görmek için vajinaya yerleştirilir.

Ultrason genellikle ağrısız bir işlemdir. Ancak, özellikle mesanenizin dolu olması gerekiyorsa, teknisyen dönüştürücüyü vücudunuz üzerinde hareket ettirirken hafif bir rahatsızlık hissedebilirsiniz. Tipik bir ultrason muayenesi 30 dakika ile bir saat arası sürer.

Sonuçlar

Sonuçlar

Muayeneniz tamamlandığında, teknisyen ve bir radyolog genellikle ultrason görüntüleri ya da filmini bir bilgisayar monitöründe inceler.  Radyolog görüntüleri analiz eder ve doktorunuza bulguların bir raporunu gönderir.

Ultrason muayeneniz acil bir tıbbi durum için ise, doktorunuzun sonuçlarınızı hemen alması gerekir. Aksi halde, sonuçlarınızı birkaç gün içinde alırsınız.
İLGİLİ MAKALE

Hamilelikte hangi tür ultrasonlar kullanılır?

Prof. Dr. Kadri YAMAÇ

Merhaba hocam benim yaklaşık 9 aydır lenf bezlerimde şişlikler mevcut boynumda kasıklarımda ve köprücük kemiği üzerinde 3 kez ultrason yaptırdım boynu... devamı