Genel Olarak Hepatit ve Seks

Genel olarak bilinen, viral hepatitin, kirli gıda tüketimi ve enjeksiyon iğnelerinin paylaşımıyla yayılabildiğidir. Ama karaciğere zarar veren bu hastalık aynı zamanda cinsel birleşmeyle de yayılabilir. Burada kendinizi korumak için bilmeniz gerekenlere yer vereceğiz.

Kaç çeşit viral hepatit vardır? 

Bilim insanları sekiz çeşidini buldular. ABD’de temel tehlikeler hepatit A, hepatit B ve hepatit C’dir.

Bütün çeşitleri cinsel ilişkiyle yaygınlaşabilir mi? 

Hepatit A, B ve C cinsel ilişkiyle geçebilir; ama hepatit C’nin cinsel yolla bulaşması daha nadir bir olaydır.

Hepatit A, doğrudan oral-anal ilişkiyle veya enfeksiyonlu kişinin anüs bölgesine veya yakınlarına parmaklarla veya nesnelerle dokunulursa oluşan dışkı kaynaklı-oral ilişki yoluyla yayılır. Virüs yüklü dışkının mikroskopik bir miktarı bile ağza götürüldüğünde enfeksiyonla sonuçlanabilir.

Hepatit B, virüs enfeksiyonu kapmış birinin kan, sperm, vajinal salgılar ve diğer vücut salgıları yoluyla yayılır. Hepatit B virüsü, AIDS’e neden olan HIV’den 50 ila 100 kat daha bulaşıcıdır ve cinsel ilişki sırasında kolaylıkla bulaşabilir.

Hepatit C, enfeksiyonlu kişinin, genital yaralar veya kesikler ya da regl nedeniyle olabilecek kanıyla temas durumunda gerçekleşir.

Erkek ve kadınlar hepatiti seks yoluyla kapma ve yayma konusunda eşit risk altında mıdır?

Risk, kişinin cinsiyetiyle değil; davranışıyla belirlenir.

Erkeklerle seks yapan erkeklerin hepatit B enfeksiyonuna yakalanma riski genel nüfustan 10 ila 15 kat daha yüksektir.

Viral hepatit ayrıca, hastalığın yerel olduğu Asya, Sahra altı Afrika, Doğu Avrupa ve Ortadoğu gibi bölgelerden gelen insanlarda daha yaygındır. Enfeksiyon aynı zamanda solunan ve enjekte edilen eski ilaç kullanıcıları ve hala kullananlar arasında da daha yaygındır. Dövme ve pirsingli insanlarda da enfeksiyon kapma olasılığı yüksektir; çünkü bu vücut süslemelerini yapan iğne bazen hepatit virüsü de barındırıyor olabilir.

Elbette ki kişinin bu risk gruplarından birine dahil olması onun enfeksiyonlu olduğu anlamına gelmez. Aynı şekilde bu risk gruplarına dahil olmayan kişilerin de enfeksiyonsuz olduklarının göstergesi değildir.

Seksten önce partnerimin hepatit olmadığından nasıl emin olabilirim?

Birinde hepatit olduğunu gösteren çok sağlam bir belirti veya işaret yoktur. Bazı enfeksiyonlu kişiler hastalığın ileri aşamalarında bile son derece sağlıklı görünebilirler. Uzmanlar seks partnerleriyle hepatit ve diğer cinsel yolla bulaşan hastalıklar hakkında açıkça konuşulmasını tavsiye eder.

Elbette, kişinin cildinde veya gözlerinde sararma (sarılık olarak bilinen bir durum) fark ederseniz bu dikkate alınması gereken bir durumdur. Hepatitin diğer belirtileri arasında ateş, yorgunluk, iştahsızlık, mide bulantısı, kusma, eklem veya karın ağrısı ve çamur renginde bağırsak hareketleri sayılabilir. Bir kişinin cinsel yolla bulaşan hepatit olup olmadığını tespit etmek için kan testleri mevcuttur.

Bazı seks pozisyonları hepatit bulaştırmada özellikle etkili midir?

Çizilme, kesik ve diğer travmalara neden olabilecek her türlü cinsel aktivite özellikle risklidir.

Anal seksin vajinal seksten daha tehlikeli olduğu düşünülür ve her iki seks türü de oral seksten daha risklidir. Oral-anal temas da ayrıca risklidir. Viral bulaşmanın riskini minimuma indirmek için, uzmanlara göre, cinsel olarak aktif olup karşılıklı olarak tek eşli olmayan her insan prezervatif kullanmak, hepatit A ve B’ye karşı aşılanmak gibi önlemler almalıdır. Hepatit C için aşı yoktur.

Öpüşürken hepatit kapmak mümkün müdür? 

Enfeksiyonlu birini öpmeyle hepatit kapma riskinin oldukça az olduğu düşünülebilir; fakat enfeksiyonlu kişinin ağzında yara veya çizik varsa, büyük miktarda salya değişimi içeren bu aktivite enfeksiyonla sonuçlanabilir.

Vibratörler veya seks oyuncakları hepatit yayar mı? 

Bu mümkündür; çünkü hepatit B virüsü vücudun dışında bir hafta veya daha uzun bir süre hayatta kalabilir. Vibratörü kaynar suya batırmak riski azaltabilir.

Prezervatifler hepatitin cinsel yolla bulaşmasını durdurmada ne derece etkilidir?

Kauçuk hammaddeli prezervatiflerin en az %99 etkili olduğu biliniyor. Hepatit olmayan ve karşılıklı olarak tek eşli bir ilişki yaşadığınız kişiyle birlikte olmadığınız sürece her cinsel ilişkiden önce prezervatif kullanmanız en iyisidir. Bazı uzmanlar sade bir prezervatifle devam etmenizi tavsiye eder. Aromalı veya kokulu prezervatiflerde başarısızlık ihtimali daha yüksektir. Yağ bazlı kayganlaştırıcılar kullanmayın; çünkü kauçuk dayanımını düşürebilir.

Prof. Dr. Nurettin LÜLECİ

Hocam kanser hastalarında genel olarak ağrı nasıl olur?... devamı