• İçindekiler
• Nedir
• Belirtileri
• Sebepleri
• Risk Faktörleri
• Komplikasyonları
• Muayenesi
• Testleri
• Tedavisi
• Alternatif Tıp
• Önleme

Nedir

Alkolik Hepatit

Alkolik hepatit, alkol tüketiminin neden olduğu karaciğer iltihaplanmasıdır.

Alkolik hepatit, yıllarca çok fazla miktarda alkol tüketen kişilerde ortaya çıksa da, içkiyle alkolik hepatit arasındaki ilişki karmaşıktır. Çok fazla alkol tüketen kişilerin hepsinde alkolik hepatit oluşmaz. Ayrıca bu hastalık, ölçülü bir şekilde alkol tüketen kişilerde de oluşabilir.

Eğer alkolik hepatit teşhisi konduysa alkolü bırakmalısınız. Alkol tüketmeye devam eden kişilerde, siroz ve karaciğer yetmezliği gibi daha ciddi karaciğer hasarı oluşabilir.

Belirtileri

Belirtiler

Alkolik hepatitin hafif türleri, fark edilebilir sorunlara neden olmayabilir. Ama hastalık ilerledikçe ve karaciğerdeki hasar fazlalaştıkça, belirtiler ortaya çıkabilir. Bu belirtiler şunları içerir:

• İştah kaybı
• Bulantı ve kusma
• Karın ağrısı ve hassasiyet
• Cildin ve göz aklarının sararması (sarılık)
• Ateş
• Sıvı birikiminden dolayı karında şişkinlik (karında su toplanması)
• Zihin bulanıklığı
• Yorgunluk

Doktora ne zaman gitmeli?
Eğer herhangi bir alkolik hepatit belirtisine ya da sizi endişelendiren başka belirtilere sahipseniz doktorunuza danışın. Eğer içki içmeyi kontrol edemediğinizi hissediyorsanız ya da içkiyi bırakmak için yardıma ihtiyacınız olduğunu düşünüyorsanız doktorunuza başvurun.

Sebepleri

Sebepleri

Alkolik hepatit, alkol tüketimi nedeniyle karaciğer hasar gördüğü zaman oluşur. Alkolün karaciğere nasıl hasar verdiği ve neden fazla alkol tüketenlerin sadece çok azında hasara yol açtığı tam olarak bilinmiyor. Tek bilinen, etil alkolün (bira, şarap ve viskideki alkol) parçalanma sürecinde, asetik aldehit gibi oldukça toksik kimyasalların ortaya çıkmasıdır. Bu kimyasallar, karaciğer hücrelerini tahrip eden iltihaplanmayı tetikler. Zamanla, sağlıklı karaciğer dokusunun yerini ağımsı skarlar ve küçük doku düğümleri alarak karaciğerin çalışmasını engeller. Siroz adı verilen, geriye döndürülemez olan bu skarlaşma alkolik karaciğer hastalığının son evresidir.

Risk, zamanla ve tüketilen miktarla artar.
Çok miktarda alkol tüketimi, karaciğer hastalığına yol açabilir ve bu risk, alkol kullandığınız süreye ve tükettiğiniz miktara göre artar. Ama çok alkol tüketen kişilerin birçoğunda hiçbir zaman alkolik hepatit ya da siroz oluşmadığı için, bu hastalıkların oluşumunda alkol dışındaki faktörlerin de bir rolü olabilir. Bu faktörler şunlar olabilir:

• Genetik faktörler: Alkol metabolizmasını etkileyen bazı genlerde mutasyonların olması, alkolik karaciğer hastalığının yanı sıra alkolle ilişkili kanserlerin ve diğer komplikasyonların riskini artırabilir.
• Diğer hepatit türleri: Uzun süreli alkol kullanımı, özellikle hepatit C olmak üzere, diğer hepatit türlerinin neden olduğu karaciğer hasarını kötüleştirir. Eğer hepatit C’niz varsa ve aynı zamanda alkol tüketiyorsanız (ölçülü bir şekilde olsa bile) siroz olmanız muhtemeldir.
• Beslenme yetersizliği: Çok fazla alkol tüketen birçok kişide beslenme yetersizliği vardır. Çünkü ya yetersiz yemek yemektedirler (çoğunlukla yemek yerine alkol tüketirler) ya da alkol ve onun toksik yan maddeleri, vücudun, özellikle protein, bazı vitaminler ve yağlar gibi besleyici öğeleri tamamen özümsemesini ve metabolize etmesini önler. Her iki durumda da, besleyici öğelerin eksikliği karaciğerde hücre hasarına neden olur.

Risk Faktörleri

Risk Faktörleri

Alkolik hepatitle ilgili risk faktörleri şunlardır:

• Alkol kullanımı: Sürekli çok miktarda alkol tüketimi, alkolik hepatit için temel risk faktörüdür. Ancak ağır alkol tüketiminin ne olduğunu tam olarak açıklamak zordur, çünkü insanlar alkole karşı duyarlılıkları açısından çok farklılık gösterirler. Ölçülü alkol tüketimi, erkekler için genellikle günde en fazla iki kadeh, kadınlar için günde bir kadeh olarak tanımlanır. Ağır alkol tüketimi, çoğunlukla, kadınlar için bir oturuşta dört kadehten, erkekler için beş kadehten fazla içki içmektir. Başka bir tartışma konusu da, bazı içki türlerinin diğerlerinden daha zararlı olup olmadığıdır. Bazı uzmanlar şarabın, viski ya da biradan daha zararsız olduğuna inanır, ama bu henüz kanıtlanmamıştır.
• Cinsiyet: Kadınlarda, alkolik hepatit oluşma riski erkeklere göre daha fazladır. Bu farklılık, alkolün absorbe edilme ve parçalanma şeklindeki farklardan kaynaklanabilir.
• Genetik faktörler: Araştırmacılar, alkolün vücutta metabolize edilme şeklini etkileyen bazı genetik mutasyonlar keşfetmişlerdir. Bu mutasyonlardan birine ya da ikisine sahip olmak, alkolik hepatit riskini artırabilir.

Komplikasyonları

Komplikasyonlar

Alkolik hepatitle ilgili komplikasyonlar şunları içerir:

• Portal damarda kan basıncının artması: Bağırsak, dalak ve pankreastan gelen kan, portal damar adı verilen büyük bir kan damarıyla karaciğere taşınır. Eğer skar dokusu, karaciğerdeki normal dolaşımı yavaşlatırsa bu kan geri giderek damar içindeki basıncın artmasına neden olur (portal hipertansiyon).
• Damar genişlemesi (varisler): Portal damar yoluyla dolaşım tıkandığında, kan, mide ve yemek borusundaki diğer kan damarlarına geri gidebilir. Bu kan damarları ince duvarlıdır ve taşımaları gerekenden daha fazla kanla dolu oldukları için kanamaları mümkündür. Midenin üst kısmında ya da yemek borusundaki bu kan damarlarının aşırı şekilde kanaması hayati tehlike oluşturan acil bir durumdur ve derhal tıbbi yardım gerektirir.
• Sıvı tutulumu: Alkolik hepatit, karın boşluğunda çok miktarda sıvının birikmesine neden olabilir. Karındaki sıvı iltihap kapabilir ve antibiyotikle tedavi gerekebilir. Karında su toplanması, tek başına hayati risk oluşturmasa da, çoğunlukla ilerlemiş alkolik hepatitin ya da sirozun bir belirtisidir.
• Morarma ve kanama: Alkolik hepatit, kanın pıhtılaşmasına yardımcı olan proteinlerin üretimini engeller. Sonuç olarak, normalden daha kolay bir şekilde morarma ve kanama görülebilir.
• Sarılık: Sarılık, karaciğer, kandaki bilirubini (eski kırmızı kan hücrelerinin kalıntısı) atamadığı zaman meydana gelir. Sonunda bilirubin birikir ve cildin ve göz aklarının sararmasına neden olur.
• Hepatik ensefalopati: Alkolik hepatit nedeniyle hasar gören bir karaciğer, toksinleri vücuttan atmada zorluk çeker (normalde karaciğerin temel görevlerinden biri). Toksinlerin birikmesi, beyne zarar vererek zihinsel durumda, davranışlarda ve kişilikte değişikliklere (hepatik ensefalopati) yol açabilir. Hepatik ensefalopatinin belirtileri, unutkanlık, zihin karışıklığı, ruh halinde değişmeler ve şiddetli vakalarda, komadır.
• Skarlaşmış karaciğer (siroz): Alkolik hepatitte meydana gelen karaciğer iltihaplanması, zamanla, karaciğerin geri döndürülemez şekilde skarlaşmasına (siroz) neden olabilir. Siroz çoğunlukla karaciğer yetmezliğine yol açar. Bu durumda hasarlı karaciğer artık yeterli fonsiyon gösteremez.

Muayenesi

Muayene

İlk olarak aile doktorunuza ya da pratisyen bir doktora başvurun. Eğer doktorunuz, alkolik hepatit gibi bir karaciğer sorununuzun olduğunu saptarsa sizi bir mide bağırsak hastalıkları uzmanına sevkedebilir.

Randevular kısa olabileceği için ve genellikle bahsedilecek çok konu olduğu için, hazırlıklı olmanız iyi olacaktır. Hazırlanmanıza yardımcı olacak ve doktorunuzdan ne beklemeniz gerektiğine dair bazı bilgiler şunlardır:

Neler yapabilirsiniz?

• Randevu öncesindeki kısıtlamalar hakkında bilgi sahibi olun. Randevunuzu alırken, beslenmenizi sınırlamak gibi, önceden yapmanız gereken herhangi bir şey olup olmadığını sorun.
• Şikayetlerinizi not edin. Randevuyu alma sebebinizle alakasız görülebilecek belirtileri de yazın.
• Temel kişisel bilgilerinizi yazın. Son zamanlarda yaşadığınız büyük stresleri ya da hayatınızdaki değişiklikleri de not edin. Düzenli olarak ne kadar alkol tükettiğinizi doktorunuza söyleyin. Birkaç gün boyunca ne kadar alkol tükettiğinizi yazarak takip etmek iyi bir fikirdir, çünkü insanlar tükettikleri miktarı azımsama eğilimindedirler.
• Kullandığınız tüm ilaçların yanı sıra vitamin ve takviyeleri de yazın.
• Randevuya ailenizden bir kişiyle ya da bir arkadaşınızla gidin. Bazen bir randevu sırasında verilen tüm bilgileri kavramak zor olabilir. Size eşlik eden biri, sizin kaçırdığınız ya da unuttuğunuz bir şeyi hatırlayabilir.
• Doktorunuza soracağınız soruları yazın.

Doktorunuzla geçireceğiniz zaman kısıtlıdır; bu yüzden bir soru listesi hazırlamak, randevunuzdan en iyi şekilde faydalanmanızı sağlayacaktır. Vakit kalmaması ihtimaline karşı, sorularınızı en önemliden en önemsize doğru olacak şekilde yazın. Alkolik hepatit için doktorunuza soracağınız bazı temel sorular şunlardır:

• Şikayetlerimin en olası sebebi nedir?
• Şikayetlerimin herhangi başka olası sebepleri var mı?
• Hangi testleri yaptırmam gerekir? Bunlar için nasıl bir hazırlık yapmalıyım?
• Sorunum geçici mi, yoksa kronik mi?
• Hangi tür tedaviler mevcut? Hangisini tavsiye edersiniz?
• Önerdiğiniz temel yöntemin herhangi bir alternatifi var mı?
• İçkiyi bırakmama yardımcı olacak kaynaklar nelerdir? Sigortam bunların hangilerini karşılar?
• Başka sağlık sorunlarım da var. Bunların hepsini en iyi şekilde nasıl kontrol altında tutabilirim?
• Uymam gereken herhangi bir beslenme kısıtlaması var mı?
• Bir uzmana gitmem gerekir mi? Bunun maliyeti nedir? Sigortam bunu karşılar mı?
• Bana verebileceğiniz herhangi bir broşür ya da çıktı var mı? Hangi web sitelerini tavsiye edersiniz?

Doktorunuza sormak için hazırladığınız sorulara ek olarak, anlamadığınız bir şey olduğunda soru sormaktan çekinmeyin.

Doktorunuzdan beklentiniz ne olmalıdır?
Doktorunuz size bazı sorular sorabilir. Bu soruları yanıtlamaya hazır olmanız, bahsetmek istediğiniz diğer konular için zaman ayırabilmenizi sağlayabilir. Doktorunuz şunları sorabilir:

• Şikayetleriniz ilk ne zaman başladı?
• Şikayetleriniz sürekli mi, yoksa ara sıra mı oluyordu?
• Şikayetleriniz ne kadar şiddetli?
• Şikayetlerinizi iyileştirdiğini düşündüğünüz herhangi bir şey var mı?
• Şikayetlerinizi kötüleştirdiğini düşündüğünüz herhangi bir şey var mı?
• Ne sıklıkla alkol kullanıyorsunuz ve çoğunlukla ne kadar içki tüketiyorsunuz?
• Daha önce hepatit geçirdiniz mi ya da cildinizde sararma oldu mu?
• Herhangi bir uyuşturucu kullanıyor musunuz?
• Aileniz ya da arkadaşlarınız içki içmeniz konusunda endişe duyuyor mu?
• İçki içtiğinizden bahsedildiğinde sinirleniyor musunuz ya da kaygı duyuyor musunuz?
• İçtiğiniz için kendinizi suçlu hissediyor musunuz?
• Sabahları içki içiyor musunuz?

Bu arada sizin yapabilecekleriniz
Eğer sağlık sorunlarına sebep olduğunu düşünüyorsanız alkolü bırakın. Eğer alkole bağımlı olduğunuza inanıyorsanız, doktorunuz sizin için en uygun tedavi seçeneklerini tavsiye edebilir. Ancak eğer doktorunuzla olan randevunuzu beklerken alkolü bırakmak için yardıma ihtiyacınız varsa, Adsız Alkolikler Derneği ya da bir uzmana danışmak faydalı olabilir.

Testleri

Testleri

Birçok karaciğer hastalığı olduğundan ve bunlara yol açan çok çeşitli faktörler bulunduğundan (viral enfeksiyonlar, ilaçlar ve çevresel toksinler gibi), alkolik hepatit teşhisini koymak zor olabilir. Doktorunuz bir teşhis koymak için aşağıdakilerden birini ya da birden fazlasını uygulayabilir:

• Tıbbi geçmiş ve fiziksel muayene: Doktorunuz, alkol kullanımı dahil olmak üzere tıbbi geçmişiniz hakkında sorular soracak ve fiziksel bir muayene yapacaktır.
• Kan testleri: Bu testler, aspartat aminotransferaz (AST) ve alanin aminotransferaz (ALT) gibi karaciğerle ilgili bazı enzimlerin yüksek düzeyde olup olmadığını kontrol eder.
• Ultrason: Doktorunuz, karaciğerinizi görmek ve diğer karaciğer sorunlarını olasılık dışı bırakmak için bu görüntüleme testini kullanabilir.
• Karaciğer biyopsisi: Bu işlemde, karaciğerden küçük bir doku örneği alınır ve mikroskop altında incelenir. Karaciğer biyopsisinde, çoğunlukla, bir doku örneği alınması için uzun, ince bir iğne deriye ve karaciğere sokulur.

Tedavisi

Tedavisi

Alkolü bırakmak. Eğer alkolik hepatit teşhisi konduysa alkolü bırakmalısınız. Bu, karaciğer hasarını onarmanın ya da daha ilerlemiş vakalarda hastalığın daha da kötüleşmesini önlemenin tek yoludur. Eğer alkol kullanmaya devam ederseniz ciddi komplikasyonlar yaşayabilirsiniz.

Eğer alkole bağımlıysanız ve bırakmak istiyorsanız doktorunuz, ihtiyaçlarınıza uygun bir tedavi tavsiye edebilir. Bu, ilaç tedavisini, danışmanlık hizmetini, Adsız Alkolikler derneğini ya da hastanede yatarak tedavi görmeyi içebilir.

Yetersiz beslenme için tedavi. Doktorunuz, alkolik hepatiti olan kişilerde ortaya çıkabilecek beslenme eksikliklerini telafi etmek için özel bir beslenme tavsiye edebilir. Beslenme tarzını değerlendirmenize yardımcı olabilecek ve daha fazla ihtiyaç duyabileceğiniz vitaminleri ve besleyici öğeleri artırmak için değişiklikler önerebilecek bir diyetisyene sevkedilebilirsiniz.

Eğer vücudunuzun ihtiyacı olan vitamin ve besleyici öğeleri almaya yeterli olacak şekilde beslenmekte zorluk çekiyorsanız doktorunuz tüple beslenmenizi tavsiye edebilir. Bunun için boğazınızdan geçirilen bir tüp midenize sokulur. Daha sonra, tüp aracılığıyla, besleyici öğeler açısından zengin özel bir sıvı verilir.

Karaciğer iltihabını azaltmak için ilaç tedavileri
Şiddetli alkolik hepatiti olan kişiler, karaciğer iltihabını kontrol altında tutmak için kısa süreli ilaç tedavisini düşünebilirler. Bazı durumlarda, doktorunuz kortikosteroidler ya da pentoksifilin tavsiye edebilir.

Karaciğer nakli
Karaciğer foksiyonu ciddi bir şekilde bozulduğu zaman, bazı kişiler için karaciğer nakli tek seçenek olabilir. Karaciğer nakli çoğunlukla başarılı olsa da nakil için bekleyen insan sayısı mevcut organ sayısından çok fazladır. Bu yüzden alkolik karaciğer hastalığı olan kişilerde karaciğer nakli tartışmalıdır.

Bazı tıp merkezleri, alkolik karaciğer hastalığı olan kişilerde karaciğer nakli gerçekleştirmeyi istemeyebilir; çünkü bu hastaların çoğunun ameliyattan sonra tekrar içmeye başlayacaklarına, gerekli ilaçları kullanmayacaklarına ya da diğer hastalardan daha fazla bakıma ve kaynağa ihtiyaçları olacağına inanır. Ancak, bu sakıncaların çoğunun, pratikte doğruluğu kanıtlanmamıştır ve birçok doktor artık, alkolik karaciğer hastalığı olan bazı kişilerin nakil ameliyatı için uygun adaylar olduğunu düşünüyor. Ama ameliyattan en az altı ay önce alkolü bırakmak ve bir rehberlik programına kaydolmak gibi zorunluluklar hala bağlayıcıdır.

Alternatif Tıp

Alternatif Tedavi

Alkolik hepatiti iyileştiren hiçbir alternatif tedavi bulunmamıştır. Yine de bazı bitkiler ve takviyeler, karaciğer hastalıkları için ilaç olarak pazarlanır. Bitki ve takviyeler, doktorunuzun tedavilerinin ya da alkolü bırakmanın yerini tutamaz. Ama yine de takviyeleri denemek istiyorsanız, ilk önce bunların risklerini ve faydalarını doktorunuza danışın.

Boğa dikeni
Boğa dikeni bitkisinin yaprakları ve tohumlarının, karaciğerdeki iltihabı kontrol altında tuttuğu düşünülür. Boğa dikeni takviyeleri, karaciğer hastalığı olan kişiler arasında popüler bir alternatif tedavidir. Ama yapılan araştırmalarda, boğa dikeni takviyelerinin, alkolik karaciğer hastalarında bir faydası görülmemiştir.

Boğa dikeni genellikle güvenlidir, ama ishal ve bulantıya neden olabilir. Eğer boğa dikeni kullanmayı düşünüyorsanız, doktorunuza danışın. Boğa dikeni, reçeteli ilaçlarla etkileşebileceği için, bunun sizin için güvenli olup olmadığını doktorunuza sorun.

SAMe
SAMe (S-adenozil metionin), karaciğer iltihabını azalttığı ve karaciğerin, kendini onarmasına yardımcı olduğu düşünülen bir takviyedir. Vücut doğal olarak SAMe’yi üretir, ama bazı kanıtlar, karaciğer hastalığı olan kişilerde SAMe yetersizliği bulunduğunu öne sürüyor. Teorik olarak, SAMe takviyesi kullanmak, bu maddenin karaciğerdeki düzeylerini normal hale getirebilir. Ama bunun, karaciğer hastalığını iyileştirebildiği ya da stabilize edebildiği henüz kanıtlanmamıştır.

SAMe, takviye olarak kullanıldığında genellikle güvenlidir. Yan etkileri gaz, bulantı, kusma ve ishaldir. SAMe, reçeteli ilaçlarla etkileşebileceği için, bu takviyenin için sizin için güvenli olup olmadığını doktorunuza danışın.

Önleme

Önleme

Alkolik hepatit riskinizi azaltmak için aşağıdakileri uygulayabilirsiniz:

• Alkolü ölçülü bir şekilde tüketin: Eğer alkol kullanılacaksa, kadınlar günde bir kadeh, erkekler 2 kadehten fazlasını içmemelidirler. Alkolik hepatiti önlemenin tek kesin yolu, alkolü tamamen bırakmaktır. Eğer daha önce alkolik hepatit teşhisi konmuşsa alkol kullanmayın.
• İlaçları alkolle birlikte almadan önce etiketi kontrol edin: Alkol kullanımıyla ilgili uyarılar için reçetesiz ilaçların üstündeki etiketleri kontrol edin. Reçeteli ilaçlarınızı kullanırken alkol tüketmenin güvenli olup olmadığını doktorunuza danışın. Alkolle birlikte alınmaması konusunda uyarılar olan ilaçları kullanırken alkol tüketmeyin. Bu ilaçlara asetaminofen gibi reçetesiz ağrı kesiciler de dahildir.

• Kendinizi hepatit C’den koruyun: Hepatit C, hepatit C virüsünün neden olduğu oldukça bulaşıcı bir karaciğer hastalığıdır. Tedavi edilmezse siroza yol açabilir. Eğer hepatit C’niz varsa ve alkol tüketiyorsanız, alkol tüketmeyen birine göre, siroz olma ihtimaliniz çok daha fazladır. Hepatit C’yi önlemek için bir aşı olmadığından, kendinizi korumanın tek yolu bu virüse maruz kalmaktan kaçınmaktır.

Eskiden, hepatit C’si olan birçok kişi, geliştirilmiş kan tarama testleri ortaya çıkana kadar kan aktarımı yoluyla enfekte oluyordu. Bugün, bütün yeni hepatit C vakalarının büyük bir çoğunluğuna, mikroplu aletler neden olur. İğne ya da ilaçlarla ilgili diğer aletleri kimseyle paylaşmayın. Hepatit C bazen cinsel yolla bulaşabilir. Eğer cinsel partnerizin sağlık durumundan tam olarak emin değilseniz, seks yaptığınız zamanlarda yeni bir kondom kullanın. Eğer hepatit C’niz varsa ya da daha önce bu hastalığa yakalanmışsanız, ya da bu virüse maruz kalmış olabileceğinizi düşünüyorsanız doktorunuza danışın.