Nedir

Grip; burun, boğaz ve akciğerlerden oluşan solunum sistemini etkileyen viral bir iltihaplanmadır. Grip olarak da bilinen “Influenza virüsleri”, ishal ve kusmaya neden olan mide virüsleriyle aynı değildir. 

Grip ve neden olduğu sağlık sorunları, kişinin yaşamını tehdit edebilir. Her yıl on binlerce kişinin grip ve gribe bağlı gelişen sağlık sorunları nedeniyle öldüğü bilinmektedir.

Grip enfeksiyonun oluşma riski:

  • Ufak çocuklarda,
  • İleri yaştaki yetişkinlerde,
  • Hamile kadınlarda,
  • Bağışıklık sistemi zayıf olan kişilerde,
  • Kronik rahatsızlıkları olan kişilerde daha yüksektir.

Gribe karşı en iyi vücut savunması yıllık aşılardır.

Belirtileri

Belirtiler

Grip ilk olarak burun akıntısı, hapşırma ve boğaz ağrısı gibi soğuk algınlığı belirtileri gösterir. Buna karşın grip aniden ortaya çıkarken soğuk algınlığı yavaş ilerleme gösterir. Soğuk algınlığı rahatsızlık verici bir durum olsa da genellikle griple birlikte daha da kötüleşir.

Gribin belirtileri şunlardır:

  • 38 C üzerinde ateş
  • Titreme ve terleme
  • Baş ağrısı
  • Kuru öksürük
  • Özellikle sırt, kol ve bacaklarda kas ağrıları 
  • Yorgunluk ve güçsüzlük
  • Burun tıkanıklığı

Tıbbi yardım gerektiren durumlar

Eğer grip belirtileriniz varsa ve sağlık sorunlarının ortaya çıkma riski yüksekse derhal doktorunuzla görüşün. Belirtileri fark etmeye başladıktan sonraki 48 saat içerisinde antiviral ilaçlar almak hastalığınızın süresini kısaltabilir ve daha ciddi sağlık sorunlarının ortaya çıkmasını engelleyebilir.

Sebepleri

Sebepler

Grip virüsleri içeren burun damlacıkları, enfeksiyonlu kişilerin öksürmesi, hapşırması veya konuşması sonucu havaya yayılır. Damlacıkların doğrudan solunması veya telefon ve bilgisayar klavyesi gibi bulaştığı nesneler yoluyla kişinin göz, burun veya ağzına ulaşır.  

Grip virüsleri sürekli değişir ve yeni virüs türleri ortaya çıkar. Eğer geçmişte grip olduysanız vücudunuz bu grip türleriyle savaşmak için gerekli antikoru üretmiştir. Eğer daha sonraki grip virüsü türü daha önce hastalık veya aşı yolu ile vücudunuza giren grip virüsleri ile aynı ise bu antikorlar sizi enfeksiyona karşı koruyabilir.

Buna karşın, antikorlar sizi, vücudunuza daha önce giren virüs türlerinden oldukça farklı olan yeni virüs türlerine karşı koruyamaz. Domuz veya kuşlardan insanlara geçen bu tamamen farklı virüs türleri dünya çapında salgınlara (pandemik) neden olabilir.

Risk Faktörleri

Risk Faktörleri

Grip ve sağlık sorunları riskini arttırabilecek faktörler şunlardır:

  • Yaş: Mevsimsel grip, çocukları ve 65 yaş üzerindeki kişileri daha fazla etkiler. 2009 yılında ortaya çıkan pandemik H1N1 virüsü en çok gençleri ve genç yaştaki yetişkinleri etkilemiştir. 
  • Meslek. Sağlık çalışanları ve çocuk bakım personelinin grip rahatsızlığı olan kişilerle yakın temas kurma olasılığı daha fazladır. 
  • Yaşam koşulları. Huzurevi veya askeri barakalar gibi birçok kullanıcısı olan yerlerde yaşayan kişilerin gribe yakalanma riski daha yüksektir.
  • Güçsüz bağışıklık sistemi. Kanser tedavisi, reddetmeyi engelleyici ilaçlar, kortikosteroidler ve HIV/AIDS, bağışıklık sistemini zayıflatır. Bu kişinin gribe daha kolay yakalanmasına neden olabilir ve gribin neden olabileceği sağlık sorunları riskini arttırabilir. 
  • Kronik hastalıklar. Astım, diyabet veya kalp sorunları gibi sağlık durumları grip riskini arttırabilir.
  • Hamilelik. Özellikle ikinci ve üçüncü üç aylar olmak üzere hamilelik döneminde kadınların gribe yakalanma olasılığı daha yüksektir. 

Komplikasyonları

Komplikasyonlar

Genç ve sağlıklıysanız, mevsimsel grip sizin için ciddi bir rahatsızlık olmayacaktır. Kendinizi kötü hissetmenize rağmen grip genellikle uzun süreli etkilere neden olmadan iyileşir. Buna karşın yüksek risk altında olan çocuk ve yetişkinlerde şu sağlık sorunları görülebilir:

  • Zatürre
  • Bronşit
  • Burun iltihaplanmaları
  • Kulak enfeksiyonları

Zatürre, gribin neden olduğu sağlık sorunları arasında en yaygın ve ciddi olanıdır. İleri yaştaki yetişkinler ve kronik rahatsızlığı olan kişiler için zatürre ölümcül olabilir. Zatürre ve gribe karşı en iyi korunma yöntemi aşıdır.  

Tedavisi

Tedavi ve İlaçlar

Genellikle gribe karşı en iyi tedavi yöntemi dinlenme ve bol miktarda sıvı tüketmektir. Bununla birlikte bazı durumlarda doktorunuz size oseltamivir veya zanamivir içeren antiviral ilaçlar yazabilir. İlaçlar, belirtiler ortaya çıkar çıkmaz alındığında hastalığın süresini kısaltabilir veya ciddi sağlık sorunlarını engellemeye yardımcı olur.

Oseltamivir, ağız yolu ile alınan bir ilaçtır. Zanamivir ise astım solunum cihazına benzeyen bir alet yolu ile solunur. Bu ilaç astım veya akciğer rahatsızlıkları olan kişilerde kesinlikle kullanılmamalıdır. Antiviral ilaçların yan etkileri arasında mide bulantısı ve kusma bulunuyor. Oseltamivir gençlerde hezeyan ve kendine zarar verici davranışlar gibi yan etkilerle ilişkilendirilmektedir.

Bazı grip türleri oseltamivire ve daha eski antiviral bir ilaç olan amantadine karşı direnç geliştirmiştir.

Yaşam Tarzı

Hayat Tarzı ve Ev Tedavileri

Gribe yakalanırsanız aşağıdaki önlemler belirtilerinizin hafiflemesine yardımcı olabilir:

  • Bol sıvı tüketmek. Vücudunuzun susuz kalmasını önlemek için su, meyve suyu ve sıcak çorba tüketin. İdrarınızı renksiz veya açık sarı bir renge dönüştürene kadar bol su için. 
  • Dinlenmek. Bağışıklık sisteminizin enfeksiyonla savaşmasına yardımcı olmak için daha fazla uyuyun. 
  • Ağrı kesici almak.  Gribin neden olduğu ağrılardan kurtulmak için asetaminofen (Tyllehot ve diğerleri) veya ibuprofen (Advil, Motrin ve diğerleri) gibi reçetesiz ağrı kesiciler kullanın. Ölümcül bir rahatsızlık olabilen Reye sendromu riski nedeni ile çocuk ve gençlere aspirin vermeyin. 

Önleme

Önlem

Her bir yıla ait mevsimsel grip aşısı, grip mevsimi süresince en yaygın olması beklenen üç grip virüsü türüne karşı koruma sağlar. 2009 yılında ortaya çıkan salgının nedeni olan H1N1 grip virüsü 2010 ve 2011 yıllarına ait grip aşılarının içerisinde yer almıştır. Aşı, iğne veya burun spreyi şekillerinde mevcuttur. 

Enfeksiyonun kontrol altına alınması

Grip aşısı yüzde 100 etkili değildir; bu nedenle enfeksiyonunun yayılmasını önlemek için bazı önlemlerin alınması önemlidir. Bazı önlemler şunları içerir:

  • Ellerinizi yıkayın. Birçok enfeksiyon türünü önlemenin en iyi yolu, ellerinizi düzenli olarak iyice yıkamaktır. Ellerinizi 15 saniye kadar güzelce yıkayın veya alkol bazlı el temizleyicilerini kullanın.
  • Öksürük veya hapşırığınızı kontrol edin. Hapşırırken veya öksürürken ağzınızı ve burnunuzu kapatın. Ellerinize virüs bulaşmasını önlemek için, bir mendile veya dirseğinizin iç kısmına öksürün veya hapşırın.
  • Kalabalıktan uzak durun. Grip; çocuk bakım merkezleri, okullar, ofis binaları, konferans salonları ve okul taşıtları gibi insanların bir arada bulunduğu yerlerde daha kolay yayılır. Grip mevsimi boyunca kalabalıktan uzak durmak enfeksiyonu kapma riskinizi azaltacaktır.  

Prof. Dr. Kaan AYDOS

ben gripten doktora gittim ve bana tahlil yptilar kanimda iltap oldugunu bu neler sebp olur... devamı