• İçindekiler
• Nedir
• Niçin Yapılır
• Riskler
• Nasıl Hazırlanacaksınız
• Neler Yaşayacaksınız
• Sonuçlar

Nedir

Hiperbarik Oksijen Tedavisi

Hiperbarik oksijen tedavisi, basınçlı bir odada saf oksijen solunmasını içerir. Hiperbarik oksijen tedavisi, genellikle dekompresyon hastalığının, ciddi enfeksiyonların, kan damarlarında hava kabarcıklarının, diyabet veya radyasyon hasarı sonucu iyileşmeyen yaraların tedavisi için kullanılır. 

Hiperbarik oksijen tedavisi odasında hava basıncı, normal hava basıncından üç kat fazladır. Bu koşullar altında, ciğerleriniz normal hava basıncında mümkün olandan üç kat daha fazla saf oksijen alır.

Hiperbarik oksijen tedavisi sırasında, yüksek miktarda oksijen kanınızda çözünür ve vücudunuzda dolaşır. Oksijen açısından zengin kan, vücudunuzu; büyüme faktörleri ve kök hücreleri denilen ve iyileşmeye katkıda bulunan maddeleri üretmesi için uyarır.

Niçin Yapılır

Neden Yapılır?

Vücut dokularınızın, işlevlerini yerine getirmesi için yeterli oksijen alması gerekir. Doku hasar gördüğündeyse hayatta kalabilmek için daha fazla oksijene ihtiyaç duyar. Hiperbarik oksijen tedavisi, kanınızın taşıyabileceği oksijen miktarını artırır. Kan oksijeninde artış, iyileşmeyi ya da enfeksiyonla savaşmayı sağlamak için kandaki gazların ve doku fonksiyonlarının geçici olarak normal düzeye ulaşmasını sağlar.

Hiperbarik oksijen tedavisi, çeşitli sağlık sorunlarının tedavisi için kullanılır ve çeşitli sağlık kurumları bu tedaviyi farklı yöntemlerle uygular. Aşağıdaki durumlardan biri varsa doktorunuz hiperbarik oksijen tedavisi önerebilir: 

• Kan damarlarınızda hava kabarcıkları (arteryel gaz embolisi)
• Dekompresyon hastalığı (vurgun)
• Karbon monoksit zehirlenmesi
• İyileşmeyen yara
• Ezilme yaralanması
• Kangren
• Beyin apsesi
• Doku ölümüne neden olan deri veya kemik enfeksiyonu
• Radyasyon yaralanmaları
• Yanıklar
• Doku ölümü riski olan deri greftleri veya deri flepleri
• Şiddetli anemi

Hiperbarik oksijen tedavisiyle ilgili araştırmalar sürüyor olsa da hiperbarik oksijen tedavisinin aşağıdaki rahatsızlıkları etkin biçimde tedavi ettiğini destekleyecek yeterli bilimsel kanıt vardır:

• Alerjiler
• Artrit
• Otizm
• Kanser
• Serebral palsi
• Kronik yorgunluk sendromu
• Siroz
• Fibromiyalji
• Gastrointestinal ülser
• İnme

Riskler

Riskler 

Hiperbarik oksijen tedavisi genellikle güvenli bir yöntemdir ve nadiren komplikasyon meydana gelir. Ama herhangi bir tıbbi işlemde olduğu gibi, komplikasyon riski de taşır. 

Olası komplikasyonları şunlardır:

• Kan oksijen seviyesi artışından kaynaklanan geçici uzağı görememe (miyopi)
• Artan hava basıncından kaynaklanan kulak zarı yırtılması ve kulaktan sıvı akması da dahil orta kulak ve iç kulak hasarı 
• Hava basıncı değişikliklerinden kaynaklanan organ hasarı (barotravma)
• Santral sinir sisteminde çok fazla oksijen olması sonucu nöbetler (oksijen zehirlenmesi)

Nasıl Hazırlanacaksınız

Hazırlık

Kıvılcım veya alev ya da yeterli miktarda yakıt gibi bir ateşleme kaynağı varsa, saf oksijen yangın çıkmasına neden olabilir. Bu nedenle, çakmak ya da pille çalışan cihazlar gibi alev alabilecek nesneleri hiperbarik oksijen tedavisi odasına sokamazsınız. Ayrıca, yakıt kaynaklarını sınırlamak için, petrolyum bazlı saç bakım ve yara bakım ürünleriyle yanıcı olabilecek diğer ürünlerin tedaviden önce kullanılmaması gerekir. İlk hiperbarik oksijen terapi seansınızdan önce, sağlık ekibinizden özel talimatları öğrenin.

Neler Yaşayacaksınız

Ne Bekleyebilirsiniz?

Hiperbarik oksijen tedavisi esnasında

Hiperbarik oksijen tedavisi, genellikle ayakta tedavi yöntemi olarak uygulanır ve yatış gerektirmez. Zaten hastanede yatıyorsanız ve hiperbarik oksijen tedavisi almanız gerekiyorsa, hiperbarik oksijen tedavi seansları esnasında hastanede kalabilir ya da tedavinin ardından yeniden hastaneye nakledilebilirsiniz.

Gittiğiniz sağlık kurumunun türüne ve tedavinin nedenine bağlı olarak, hiperbarik oksijen tedavisi aşağıdaki yerlerden birinde gerçekleştirilir.

• Tek kişi için tasarlanmış ünite. Birey (tek kişilik) ünitesinde, yaklaşık 2,5 metre uzunluğundaki saydam bir plastik tüpün içine girecek olan bir masaya yatarsınız.
• Birkaç kişiyi almak üzere tasarlanmış oda. Genellikle hastane bekleme odasına benzeyen çok kişilik hiperbarik oksijen odasında oturabilir ya da uzanabilirsiniz. Size oksijen verilmesi için hafif olan, saydam bir başlık giyebilir ya da oksijeni almak için yüzünüze bir maske takabilirsiniz. 

Hiperbarik oksijen tedavisi odasındaki hava basıncı, normal hava basıncından yaklaşık iki ila üç kat fazladır. Yüksek hava basıncı, bir uçakta veya yüksek irtifada hissettiğinize benzer biçimde kulaklarınızda geçici olarak doluluk hissine neden olabilir ve esnemek gibi kulaklarınızı rahatlatıcı önlemlerle bu durum hafifletilebilir.

Bir tedavi seansı 1 ila 2 saat sürebilir. Sağlık ekibi üyeleri, tedaviniz süresince sizi ve tedavi ünitesini izleyecektir.

Hiperbarik oksijen tedavisinin ardından

Tedavinin ardından baş dönmesi hissedebilirsiniz. Genellikle bu duygu birkaç dakika içinde geçer ve normal faaliyetlerinizi kısıtlamaz.

Sonuçlar

Sonuçlar

Hiperbarik oksijen tedavisinin etkili olabilmesi için birden fazla seans gereklidir. Gerekli olan hiperbarik oksijen tedavisi seans sayısı, sağlık durumunuza bağlıdır. Karbon monoksit zehirlenmesi gibi bazı durumlar üç seansta tedavi edilebilir. İyileşmeyen yaralar gibi diğer durumlar için 25 ila 30 tedavi seansı gerekebilir. 

Hiperbarik oksijen tedavisi, genellikle dekompresyon hastalığı (vurgun), arteryel gaz embolisi ve şiddetli karbon monoksit zehirlenmesi gibi durumları tek başına etkin biçimde tedavi edebilir.

Diğer rahatsızlıkları etkin biçimde tedavi etmek için hiperbarik oksijen tedavisi kapsamlı bir tedavi planının bir parçası olarak kullanılır. İlave tedavilerle bireysel ihtiyaçlarınıza uygun ilaç tedavileriyle birlikte uygulanır.