Ayak sağlığı ve cerrahisi uzmanı Prof. Dr. Tanıl Esemenli, diyabetik ayak yaralarının tedavisi konusunda hala bir belirsizlik olmasına rağmen, doğru tedavi, doğru ayakkabı ve bakım ile durumun kontrol altına alınabileceğini söyledi.

Esemenli, AA muhabirine yaptığı açıklamada, diyabet hastasının yarasının iyileşmediği inanışının halk arasında olduğu kadar, doktorlar arasında da yaygın olduğunu vurguladı.

Bu algının yanlış sebep-sonuç ilişkisinden kaynaklandığını belirten Esemenli, ''Birçok şeker hastasına yaptığımız çeşitli ameliyatlar neticesinde yaraların iyileşmesi, bu yaygın inanışın doğru olmadığını gösteriyor'' dedi.

Diyabet hastalarında ayak yaralarının oluştuğunu ve bunların genelde parmağın ya da ayağın kaybı ile sonuçlandığını anlatan Esemenli, şöyle devam etti:

''Ayak yaraları hissizlikten oluşur. Yüksek şeker, sinir liflerinin bozulmasına neden olur. Doğal olarak bundan en çok nasibini alan en uzun sinir lifleridir. Bunlar da ayağa giden sinirlerdir. Sinir liflerinin bozulması hissizlik, kuvvet kaybı ve terlemenin azalması ile sonuçlanır. Bunlar ayak parmaklarında ve ayaklarda şekil bozukluğu, cilt kuruluğu ve çatlaklara neden olurken en önemli sonuç olarak koruyucu ağrı hissinin kaybı ortaya çıkar.''

Tanıl Esemenli, ağrı hissinin koruyucu özelliği nedeniyle gerekli bir unsur olduğunu dile getirerek, konuşmasını şöyle sürdürdü:

''Ağrı sayesinde kendimizi dış etkenlerden korur ve vücudumuzda olup bitenden haberdar oluruz. Ağrı hissinin olmaması durumunda ayağımızı vuran bir ayakkabı bizi rahatsız etmez ve ayağımızda bir yara açılır. Bunu görene kadar ayağımızda yara açıldığının farkına bile varmayız. İşte şeker hastasında olan da budur. Şeker hastalarında ya ayakkabı vurukları şeklinde yaralar görüyoruz ki bunlar çoğunlukla parmak aralarında baş ve serçe parmağın ayakkabıya temas eden yüzeylerinde, topuk kenarlarında ve arkasında oluyor ya da ayak tabanında ayağın şeklinin bozulması sonucu oluşuyor. Bunları, yatalak hastalarda baskı sonucu kuyruk sokumu üzerinde oluşan yatak yaralarına benzetebiliriz. Her iki tür yarada da şöyle bir yanlış yapılıyor; hekim veya hasta yakını pansumanlarla yarayı temizliyor, ancak kişi aynı ayakkabıyı giymeye veya tabandaki yaralar için söyleyecek olursak yürümeye devam ediyor. Doğal olarak da yaranın oluşmasına neden olan sorun devam ettiği için yara iyileşmiyor ve 'şeker hastasının yarası iyileşmez' sonucuna varılıyor. Oysa sebep ortadan kaldırıldığında yarada ek sorun yoksa gayet güzel iyileşir.''

Ayak tabanındaki yaralarda mutlaka ayak kemiklerinde şekil bozukluğunun araştırılması gerektiğini vurgulayan Esemenli, ''Bu tip yaralara neden olan tabanda deriyi delen bir kemik çıkıntısıdır. Tedavi için öncelikle bu bölgeyi yükten kurtarmak gerekir. Aylarca oksijen tedavisi uygulanmasına karşın üzerinde yürümesine izin verildiği için iyileşmeyen hastalar görülüyor. Oysa hiperbarik oksijen tedavisi destekleyici bir yöntemdir. Asıl sorun giderilmeden yaranın iyileşmesi sağlanmaz. Bu hasta yürütülürse tekrar yara oluşacağından ayaktaki şekil bozukluğunun giderilmesi şarttır'' şeklinde konuştu.

Esemenli, diyabet hastalığında ayağın aşırı düzleşmesi ile kendini belli eden bu duruma ''Charcot deformitesi'' dendiğini aktararak, ''Diyabetik ayak yaralarının nasıl tedavi edileceği konusunda hala ciddi bir ilgisizlik ve belirsizlik olsa da doğru tedavi, doğru ayakkabı ve bakım ile durumu kontrol altına almaktadır. Hızlı ilerleyen olgularda da yine erken cerrahi girişiminin önemi çok büyüktür'' dedi.

Diyabet hastalığının kurallı, kontrollü, disiplinli bir hayat tarzını gerekli kıldığını vurgulayan Esemenli, ''Bu şekilde pek çok komplikasyonun önüne geçilebilir. Ancak ayak yaraları için bu kadarı yeterli olmaz. Ayak sağlığı, bakımı ve diyabetik ayak konusunda yeterli bilgi birikimine sahip olunmalı ve mümkün olduğunca araştırmacı bir hayat tarzına sahip olmak gerekmektedir. Bu konuda hasta yakınlarına büyük görevler düşmektedir. Ayak yaralarının ciddi bir eğitimle önemli ölçüde azaltılabilir olduğu gerçeği gerek doktorlarımıza, gerekse toplumumuza aktarılmalıdır'' ifadelerini kullandı.