Hipnoz veya hipnoterapi, bir rehber aracılığıyla dikkatin bir noktaya odaklanması ve kişinin yoğunlaşması sağlanarak, bilinci yüksek bir noktaya ulaştırmak için uygulanan bir yöntemdir. Bu yöntem kimi uzmanlar tarafından trans olarak adlandırılır. Kişinin dikkatini bu kadar yoğun biçimde odakladığı durumlarda, çevrede gerçekleşen ikinci bir durum geçici olarak göz ardı edilebilir veya dondurulabilir. Bu durumda kişi, eğitimli bir terapist yardımıyla kendi durumuna odaklanabilir. 

Hipnoz nasıl işler? 

Hipnoz genellikle tek başına uygulanan bir tedavi değildir, psikoterapi için destekleyici bir unsur olarak kabul edilir. Hipnotik durum, kişilerin geçmişinde bilinçlerinde yer etmiş, bazen kendilerinin bile farkında olmadıkları acı, düşünce, duygu ve bilinçaltı faktörlerinin keşfedilmesini sağlar. Ayrıca hipnoz, acıları engelleyerek, bir takım yeni farkındalıkların ortaya çıkarılmasına yönelik olarak da kullanılabilir.

Hipnoz, telkin tedavisi ve hasta analizi olmak üzere, iki farklı şekilde kullanılabilir. 

Telkin tedavisi: Hipnotik durum kişiyi, önerilere daha iyi cevap verebilecek hale getirir. Bu nedenle hipnoterapi bazı insanlarda, sigara içme ya da tırnak yeme gibi bir takım davranışların engellenmesine veya değiştirilmesine yardımcı olacak şekilde kullanılabilir. Aynı zamanda, insanlarda algı ve duyu değişikliğine yardımcı olabilir ve özellikle ağrı tedavisinde kullanımı yaygındır. 

Analiz: Bu yaklaşım, kişinin kendi bilinçaltı hafızasında saklı olan travmatik bir olay gibi bozukluk ya da belirtilerin kökenini bulabilmek için rahatlatma şeklinde uygulanır. Travma sebebi belirlendikten sonra, durum psikoterapide ele alınabilir. 

Hipnozun faydaları

Hipnotik durum, kişinin tartışma ve öneriler konusunda daha açık olmasını sağlar. Aşağıdaki başlıkları içeren birçok konunun tedavisinde kullanılarak başarı şansını arttırabilir:  

• Fobiler, korkular ve kaygı durumları
• Uyku bozuklukları
• Depresyon
• Gerginlik
• Travma sonrası endişeler
• Ölümler ve ardından gelen yas durumu

Aynı zamanda ağrı kontrolü, sigara kullanımı ve aşırı yemek yeme gibi alışkanlıkların üstesinden gelmek için hipnoz kullanılabilir. Herhangi bir rahatsızlıkla ilgili şiddetli belirtileri bulunan ya da müdahale edilebilmesi kriz yönetimi gerektiren kişilerin tedavisine yardımcı olabilir. 

Hipnozun dezavantajları nelerdir 

Hipnozun, halüsinasyon ve hezeyanlar gibi psikotik belirtileri olan veya uyuşturucu ya da alkol kullanan kişiler üzerinde uygulanması uygun olmayabilir. Ağrı kontrolünde kullanımı ise, yalnızca bir doktor veya cerrah değerlendirmesi ve tavsiyesi bulunan durumlarda uygundur. 

Bazı terapistler kişinin ruhsal bozukluğu ile ilişkili olduğuna inandıkları durumlarda, hipnozu bastırılmış anıların gün yüzüne çıkarılması için de kullanabilirler. Ancak, hipnoz yöntemi kullanılarak sahte anılar yaratılması risk oluşturmaktadır. Bu nedenle, ayrıştırıcı bozukluklar gibi bazı ruhsal bozuklukların tedavisinde hipnoz kullanımı tartışmalıdır. 

Hipnoz tehlikeli midir? 

Hipnoz işleminin bir tehlikesi yoktur. Beyin yıkama veya zihin kontrolü değildir. Terapist bir kişiyi, utanç verici ya da kişinin yapmak istemediği bir hareketi yapmaya zorlayamaz. Oluşturabileceği en büyük risk, sahte anılar yaratabilecek olmasıdır. 

Kimler hipnoz uygulayabilir? 

Hipnoz, ancak bu teknik hakkında özel eğitim almış lisanslı veya onaylı bir ruh sağlığı uzmanı tarafından uygulanabilir.