• İçindekiler
• Nedir
• Belirtiler
• Sebepler
• Testler
• Tedavi

Nedir

Nedir?

Tıpta hematüri olarak bilinen idrarda kan görülmesi genelde büyük bir alarm nedeni değildir.

Ne var ki, idrardaki kan ciddi bir tıbbi durumun işareti olabileceği için göz ardı edilmemelidir. Bütün hematüri vakaları, altta yatan nedeni doğrulayacak ya da eleyecek tahliller isteyebilen bir doktor tarafından değerlendirilmelidir.

Hematüri için özel bir tedavi yoktur çünkü belirli bir durum değil belirtidir. Bunun yerine, altta yatan bir neden bulunursa tedavi ona yönelik olur. Birçok vakada tedavi gerekmez.

Kandaki idrar nereden gelebilir?

Kandaki idrar, idrarın üretildiği böbreklerden gelebilir. İdrar yolundaki başka yapılardan da gelebilir, örneğin:

• Üreterler (böbreklerden mesaneye uzanan tüpler)
• Mesane (idrarın depolandığı yer)
• Üretra (mesaneden vücudun dışına uzanan tüp)

Belirtiler

Belirtiler

Kanda idrar varsa belirti barizdir. İdrarınız normal açık sarı rengi yerine pembe, kırmızı, kırmızımsı kahverengi veya çay rengi olabilir. Doktorlar buna yoğun hematüri der.

Bazen kandaki idrar çıplak gözle görülemez ve kırmızı kan hücrelerinin varlığı sadece laboratuarda tespit edilebilir. Doktorlar buna mikroskobik hematüri der. Hematüri genelde sadece, idrar örneği bir ölçme çubuğuyla test edilip sonuçlar mikroskobik bir tahlille doğrulandığında saptanır.

Hematüri başka belirtiler olmaksızın da ortaya çıkabilir. Ama altta yatan bazı nedenler hafiften ciddiye kadar ilave belirtilerle ilişkilidir. Aralarında şunlar bulunur:

• Mesane enfeksiyonları (akut sistit): Yetişkinlerde mesane enfeksiyonları genelde idrar sırasında yanma ve acıya neden olur. Mesane enfeksiyonu olan bebeklerde ateş, idrar sırasında yanma ve acı, baskı ve alt karın ağrısı olabilir.
• Böbrek enfeksiyonları (piyelonefrit): Belirtiler arasında ateş, üşüme ve belde ağrıyı gösterebilen yanlarda ağrı yer alır.
• Böbrek taşları: Belirtiler şiddetli karın ağrısı veya pelvik ağrıyı kapsayabilir.
• Böbrek hastalıkları: Belirtiler arasında zayıflık, yüksek tansiyon ve göz altı torbaları gibi vücutta şişkinlik yer alır.

Sebepler

Sebepler

İdrarda kan görülmesinin yaygın sebepleri şunlardır:

• Mesane veya böbrek enfeksiyonları
• Mesane veya böbrek taşları
• Bazı böbrek hastalıkları, örneğin böbreklerin süzme sisteminde yangı (glomerülonefrit).
• Prostat büyümesi (iyicil prostat hiperplazisi) veya prostat kanseri
• Orak hücre anemisi ve sistik böbrek hastalığı gibi genetik hastalıklar
• Aspirin, penisilin, heparin, siklofosfamit ve fenazopridin gibi bazı ilaçlar
• Mesane, böbrek ya da prostatta tümör
• Bir kaza veya sporda böbrek hasarı
• Kuvvetli egzersiz

Bazen idrarda kan gibi görünen şey, başka kaynaklardan, mesela gıda boyaları veya aşırı pancardan gelen kırmızı pigmenttir. Bu ikinci nedene doktorlar “pancarüri” derler.

Testler

Testler

Doktor tıbbi geçmişinizi ele alıp idrarınızdaki kanın görümüne neyin yol açtığını sorarak başlayacak. Ardından ürinaliz denen bir tahlil yapılacak. Bu testte idrar örneği tahlil edilir.

İdrar testleri, mikroskop kullanılarak idrarda anormal hücreler aranan sitolojiyi içerebilir. Kan testleri de istenebilir. Eğer kan, normalde böbreklerin atması gereken yüksek düzeyde atık içeriyorsa bu bir böbrek hastalığı belirtisi de olabilir.

İdrar ve kan testlerine ek olarak ilave görüntüleme testlerine ihtiyaç duyabilirsiniz. Aralarında şunlar bulunabilir:

• Bilgisayarlı tomografi (CT) taraması: Özel bir X-ışını taraması olan CT, mesane veya böbrek taşları, tümörler ve mesane, böbrekler ve üreterlerdeki başka anormallikleri saptamaya yardımcı olabilir.
• Böbrek ultrasonu: Ultrason ses dalgalarını kullanıp böbrek yapısının bir resmini oluşturur.
• İntravenöz piyelogram (IVP): Bu, boya gerektiren bir idrar yolu röntgenidir.
• Sistoskopi: Bu test, kameralı küçük bir tüpün üretra yoluyla mesaneye yerleştirilmesini içerir. Anormal veya kanserli hücrelerin varlığını tespit etmek için doku örnekleri (biyopsi) alınabilir.
• Böbrek biyopsisi (renal biyopsi): Böbrekten küçük bir doku örneği alınır ve bir mikroskop altında böbrek hastalığı belirtileri incelenir.

Tedavi

Tedavi

Tedavi altta yatan nedeni hedefler. Tedaviden sonra, doktorunuz idrarınızı yeniden kontrol ederek kanın yok olup olmadığına bakacak. İdrarınızsa hala kan varsa ilave testlere ihtiyacınız olabilir veya bir ürologa gönderilebilirsiniz.

Genelde, hematüriye neden olan ciddi bir durum yoksa tedavi gerekmez.

İlk değerlendirmede altta yatan bir neden bulunursa, özellikle mesane kanseri risk faktörleriniz varsa, örneğin 50 yaş veya üstündeyseniz, sigara içiyorsanız ya da bazı endüstriyel kimyasallara maruz kalıyorsanız her üç ila altı ayda bir, idrar takip testi ve kan basıncı görüntülemesi yaptırmanız tavsiye edilir.