Saçkıran enfeksiyonuna dermatofitoz da denir. Nedeni dermatofit denen ve keratin üzerinde yaşayan bir mantar türüdür. Keratin, derinin epidermis tabakasında, saçta, el ve ayak tırnaklarında bulunur. Saçkıran, genellikle ortasında sağlıklı görünümlü bir bölge bulunan, kenarları kabarık, kırmızı, yuvarlak döküntülere neden olur. Eğer saçkıran saçta olursa, mantar saç teli içinde yaşayabilir ve telin kolayca kırılmasına, hatta başta saçsız noktalar oluşmasına da neden olabilir. Enfeksiyon tırnaklarda olursa, tırnağın rengini değiştirir, kalınlaştırır ve parmaktan düşmesine neden olur.

Bu hastalığı kapmak kolaydır çünkü yüksek derecede bulaşıcıdır. Saçkıran sporlarıyla başka insanlar ya da onların dokunduğu eşyalar aracılığıyla temas edebilirsiniz. Mantarlar ılık ve nemli bölgelerde yaşar ama soğuk ve kuru bölgelerde çabucak ölür.

Saçkıranın belirli mekanlarda bulaşma riski daha yüksektir. Bunlar toplu kullanılan duşlar,  umumi tuvaletler ve plajlar gibi çoğunlukla ıslak yerledir. Mantarların meydana gelebileceği başka bir yer de jimnastik salonlarıdır. Çünkü bu mekanlar insanların hafif terli ya da terden sırılsıklam kıyafetlerle kullandıkları yerlerdir. Ter, sık sık birçok insan tarafından kullanılan aletleri kaplar ve mantarın insanlara yayılmasını mümkün kılar. Güreşçiler de bu hastalığa herkesten daha meyillidir, çünkü terle ıslanmış minderler üzerinde egzersiz yaparlar.

Saçkıranı önlemek için plajda ve umumi duşlar ya da tuvaletleri kullanırken terlik giymelisiniz. Eğer jimnastik aletleri kullanıyorsanız öncelikle kuru olmalarına dikkat etmeli ve yüzeyini havlu ya da bir kumaşla örtmelisiniz. Aynı zamanda salon yönetiminin aletlerde düzenli olarak mantar önleyici temizlik malzemeleri kullanıp kullanmadığını kontrol etmelisiniz. Kıyafet ve ayakkabı ödünç almaktan da sakınmalısınız. Eğer sık sık ikinci el eşya satın alıyorsanız, herhangi bir mantar olasılığına karşı aldığınız eşyayı çamaşır suyuyla yıkayın.

Saçkıran size de bulaştıysa, öncelikle insanların %20’si bu hastalığa hayatlarında en az bir kere yakalandıklarını unutmayın. Ayrıca enfeksiyonu tedavi etmek de nispeten kolaydır. Mantarların tamamen öldüğünden emin olmak için, yüzeye sürülen ve reçetesiz satılan basit bir kremi iki ila dört hafta kullanmanız gerekir. Mantar önleyici sabunlar da yararlıdır.

Tedaviye devam ederken mantar sporlarının kıyafetlerinize ve yatak çarşaflarınıza geçmemesi için enfeksiyon bölgesi kapalı tutulmalıdır. Bu, aynı zamanda o bölgeyi kaşımanıza da engel oluşturur ki kaşıyarak saçkıranı vücudunuzun diğer kısımlarına yayabilirsiniz. Tedaviye başladıktan bir hafta sonra belirtiler ortadan kalkabilir, fakat muhtemelen mantar hala bulaştırılabilir durumdadır. Bu yüzden enfeksiyonu kapalı tutmaya ve tedaviye devam edin. Reçetesiz tedavilerle bir hafta sonra gözle görülür bir değişim olmadıysa doktora başvurmalısınız. Bazı ciddi vakalarda oral ilaçlar kullanmak gerekebilir.

Kalan saçkıran sporlarını tamamen öldürmek için kıyafetlerinizi, nevresimlerinizi ve sert yüzeyleri bir çamaşır suyu çözeltisiyle yıkamalısınız. Bu aynı zamanda saçkıran enfeksiyonunu nereden kaptığınızı bulmanızı ve tekrar etmesini önlemenizi sağlayacaktır.

Bazı durumlarda sorunun kaynağı evcil hayvanınız da olabilir. Bu, hayvanınızı acilen test ettirmeniz gerektiği anlamına gelir. Eğer başka bir insan ya da hayvanın aynı mantarı taşıdığından şüpheleniyorsanız, ona ait olan her şeyi hemen diğer ev eşyasından ayırın. İşin sırrı saçkıran tedavisi için tedbirli olmak ve başka insanlara bulaşmasını engellemektir.

Saçkıran enfeksiyonunu kapmak nispeten kolaydır, tedavisiyse çok kolay. Önemli olan, bulaşmasını önlemek ve mantarı tamamen öldürmek için tedaviye devam etmektir.

Op. Dr. Sinan GÖKER

Merhaba ben 17 yasindayim sol gözümden salazyon ameliyati olmam gerekiyo ancak tekrarliyomus bazisi bunu onlemek icin neler yapmaliyim cok korkuyorum ... devamı