• İçindekiler
• Kol Kırıkları
• Belirtileri
• Sebepleri
• Risk Faktörleri
• Komplikasyonları
• Muayenesi
• Testleri
• Tedavisi
• Önlem

Kol Kırıkları

Kol Kırıkları

Kol kırığı koldaki üç kemikten - dirsek kemiği, döner kemik, pazu kemiği - biriyle ilgili olabilir. En yaygın kol kırılma sebeplerinden biri uzanmış kolun üzerine düşmektir. Sizin veya çocuğunuzun kolunun kırıldığını düşünüyorsanız, hemen tıbbi yardıma başvurun. Çabuk iyileşme için kırılan kolu mümkün olduğunca çabuk tedavi etmek gerekir.

Kırık kolun tedavisi kırığın yerine ve şiddetine bağlıdır. Basit bir kırık bir kol askısı, buz ve dinlenmeyle tedavi edilebilir. Daha karmaşık bir kol kırığı cerrahın kırık kemiği tekrar yerine oturtmasını ve kemiklerin iyileşme sırasında hizada kalmasını sağlamak için kırık kemiğe tel, plaka, çivi veya vida takmasını gerektirebilir.

 

Belirtileri

Belirtiler

Birçok insan kollarının kırılıp kırılmadığını hemen anlarlar, çünkü genellikle sert bir kırılma sesi duyulur.  Fakat bazı kırıklar daha ince olabilir.

Kırık kolun belirtileri şunlardır:

• Hareket edince artabilen şiddetli ağrı
• Şiş
• Dokununca acıma
• Morarma
• Belirgin şekil bozukluğu (kolun veya bileğin tuhaf biçimde büküklüğü)
• Kolun, bileği veya dirseğin katılaşması ve hareket ettirememe
• Eli yukarı aşağı çevirecek şekilde kolu hareket ettirememe

Doktora gitme vakti
Kolunuzu normal bir şekilde kullanmanıza engel olacak kadar ağrınız varsa hemen doktora gidin. Çocuğunuz için de aynı şeyi yapın. Kırık bir kolun teşhisinde ve tedavisinde gecikme kötü iyileşmeye neden olabilir.

 

Sebepleri

Sebepler

Kırık bir kolun yaygın sebepleri şunlardır: 

• Düşmeler. Öne uzanmış kol veya dirsek üzerine düşmek, en fazla görülen kol kırılma nedenidir.
• Spor kazaları. Oyun sahasında doğrudan bir darbe alma veya kaza, birçok türden kol kırıklarının yaygın nedenidir.
• Ciddi darbe. Kol kemiklerinizden herhangi biri bir araba, bisiklet kazasında veya doğrudan darbeyle kırılabilir.
• Çocuk istismarı. Çocuklarda kırık kol bir çocuk istismarının sonucu olabilir.

 

Risk Faktörleri

Risk Faktörleri

Bazı tıbbi durumlar ve fiziksel aktiviteler kol kırılma riskini artırabilir. 

Belli sporları yapmak
Kol kırılma riskini artıran sporlar şunlardır:

• Basketbol
• Amerikan Futbolu
• Ragbi
• Güreş
• Futbol
• Hokey
• Snowbord
• Kayak

Osteoporoz
Osteoporoz - kemiklerin incelmesi ve daha kırılgan hale gelmesi - hastası yetişkinler kıyasen küçük bir düşme bile kol kırılmasına yol açabilir.

 

Komplikasyonları

Komplikasyonlar

Kol kırıklarında iyileşme genellikle çok iyidir. Fakat şu komplikasyonlar da görülebilir:

• Eşitsiz büyüme. Çocuğun kol kemikleri gelişmeye devam ettiği için uzun bir kemiğin büyümeye devam eden iki ucundaki kırıklar kemiğin normal büyümesinde kesintiye neden olabilir.
• Osteoartrit Ekleme uzanan kırıklar üç yıl sonra artrite neden olabilir.
• Donmuş omuz. Üst kol kemiğindeki bir kırığın iyileşmesi için gereken sabit tutma bazen omuz hareketinin tüm yönlerde ağrılı bir şekilde sınırlanmasıyla sonuçlanabilmektedir.
• Kemik enfeksiyonu. Kırık kemiğinizin herhangi bir parçası deri dışına çıktığında mikroplara maruz kalarak enfeksiyona neden olabilir. Bu tür kırıklarda hemen tedavi çok önemlidir.
• Sinir ve kan damarı yaralanmaları. Pazu kemiğinde (humerus) iki veya daha fazla parça kırıkta tırtıllı kemik uçları yakılardaki sinirlere ve kan damarlarına zarar verebilir. Herhangi bir uyuşma veya kan dolaşımı sorunu fark ederseniz, hemen doktoru arayınız.

 

Muayenesi

Randevunuza Hazırlanmak

Kırığın şiddetine bağlı olarak aile doktorunuz veya acil servis hekimi sizin veya çocuğunuzun bir ortopedi cerrahı tarafından muayene edilmesini isteyebilir.

Ne yapabilirsiniz
Şu bilgileri içeren bir liste oluşturabilirsiniz:

• Olay ve olayın hemen sonrasındaki belirtiler
• Geçmiş tıbbi sorunlar hakkında bilgi
• Çocuğunuzun kullandığı tüm ilaçlar ve beslenmeyle ilgili takviyeler
• Doktorunuza sormak istediğiniz sorular

Doktorunuzdan ne beklemeli
Fiziksel muayene sırasında doktorunuz ağrıyan, şiş bölgeler, şekil bozukluğu veya açık yara kontrolü için etkilenen alanı muayene eder.

 

Testleri

Testler ve Teşhis

Kırığın büyüklüğünü, tam yerini ve kırığın yandaki eklemleri etkileyip etkilemediğini bir röntgenle öğrenebilirsiniz. Doktorunuz bazen daha ayrıntılı bir görüntüleme için bilgisayarlı tomografi isteyebilir.

 

Tedavisi

Tedavi ve İlaçlar

Kırık bir kemiğin tedavisi kırığın türüne göre değişir. Kırıklar şu aşağıdaki bir veya iki kategoriye girerler: 

• Açık kırıklar. Bu kırıklarda kırık kemik deriyi delerek dışarı çıkar. Bu tür kırıklar enfeksiyonların engellenmesi için vakit kaybetmeden hemen tedavi edilmelidir.
• Kapalı kırıklar. Kapalı kırıklarda kırık etrafındaki deri sağlamdır.
• Çıkık kırıklar. Bu kırıklarda kırığın iki ucu aynı hizada değildir. Çıkık kırıklar kemiğin tekrar hizalanması için ameliyat gerektirebilir.
• Ufalanmış kırık. Ufalanmış kırıkta kemik birçok parçaya ayrılmıştır. Bu tür kırıklarda tam iyileşme için ameliyat gerektirebilir.
• Kısmi kırık. Bu kırıkta kemik kırılır, fakat yeşil bir dalı kırmaya çalıştığınızda olduğu gibi tümüyle kırılmaz. Çocuklarda görülen birçok kırık, onların kemiklerinin yetişkinlerinkine göre daha yumuşak ve esnek olmasından dolayı bu tür kırıklardır.
• Buruk kırık.  Bu kırık türünde kemiğin bir yanı ezilir, bu da öteki tarafın eğilmesine neden olur. Bu tür kırıklarda çocuklarda yaygın olarak görülür.

Kemiği yerine oturtmak
Kırıkta kemikler yerinden kaymışsa doktorun kemikleri eski yerine oturtması gerekebilir. Şişe ve ağrı miktarına bağlı olarak bu işlemden önce kas gevşetici, sakinleştirici veya genel anesteziye ihtiyaç duyabilirsiniz. 

Sabitleme
Kırık bir kemiğin hareketinin sınırlandırılması iyileşmenin çok önemli bir parçasıdır. Bunu yapmak için, askı, alçı gibi şeyler takarsınız. Sabitleme için gereken zaman yaralanmanın şiddetine bağlıdır ve süre üç hafta ile 10 hafta arasında değişebilir.

İlaçlar
Ağrı ve iltihaplanmayı azaltmak için doktorunuz reçetesiz satılan bir ağrı kesici tavsiye edebilir. Ağrınız şiddetliyse birkaç gün içinde narkotik madde bulunan bir ilacın reçete edilmesine ihtiyaç duyabilirsiniz. 

Terapi
İlk tedavinin ardından iyileşme başlar.  Bazı vakalarda hala askı veya alçı takarken kolunuzu, elinizi ve omzunuzu, oluşabilecek katılığı azaltmak için biraz hareket ettirmeye başlamak gerekir. Alçınız veya askınız çıkarıldıktan sonra doktorunuz kas gücünü, eklem hareketini ve esnekliğini eski haline getirmek için ilave rehabilitasyon egzersizleri veya fizik terapi tavsiye edebilir.

Ameliyat
Bazı kırıkları stabilize etmek için ameliyat gerekir. İyileşme sırasında kemiğin pozisyonunu korumak için tel, plaka, vida gibi sabitleme aygıtları gerekebilir.  Komplikasyonlar nadirdir, ancak enfeksiyon veya kemik iyileşmesinde eksiklik olabilmektedir.

 

Önlem

Önlem

Kol kırılması genellikle planlanmayan, beklenmedik şekillerde olur. Kırılmaya yol açan olayı önceden görmek veya engellemek imkansızdır, fakat şu basit ipuçları biraz koruma sağlayabilir.

• Kemiğinizi güçlendirin. Süt, yoğur, peynir gibi kalsiyum zengini yiyecekler güçlü kemikler üretmenize faydalı olabilir. Tavsiye edilen kalsiyum miktarının alındığı düzenli diyet, kırıktan sonra bile en iyisidir. Kadınlar için gerekli kalsiyum miktarı yaşla ve menopozla birlikte artar. Ne kadar kalsiyuma ihtiyacınız olduğu konusunda doktorunuzla konuşunuz.
• Düşmeleri önleyin. Öne uzanmış kol veya dirsek üzerine düşmek, en fazla görülen kol kırılma nedenidir. Bu yaygın yaralanmadan korunmak için iyi ayakkabılar giyiniz. Evde takılıp düşebileceğiniz şeyleri ortadan kaldırınız. Yaşadığınız yeri ışıklandırın. Banyonuza tutmaçlar, merdivenlerinize tırabzanlar koyunuz.
• Koruyucu kıyafetler giyin. Paten,  kayak, futbol gibi yüksek riskli aktivitelerde bileğinize ve emin olmadığınız eklemlere bant takın .