Kokainin gerçeği sarhoşluğu geçtikten sonra ortaya çıkar. Kokainin kalp, beyin ve duygular üzerinde çok güçlü negatif etkileri vardır. Birçok kokain kullanıcısı, hayatı tehdit eden uzun süreli sonuçlarıyla bağımlılığa mahkum olur. Nadir kullanım bile ani ölüm riskini içerir. Kokain kullanımı ve etkileri hakkında o kadar da harika olmayan doğruları öğrenmek için bu yazıyı okuyabilirsiniz.

Koka, Kokain, Krek

Kokain Erythroxylum koka bitkisinin yapraklarından çıkarılan saflaştırılmış özdür. Bu bitki Güney Amerika’nın Ant dağlarında yetişir. Farklı kimyasal süreçlerle iki tip kokain elde edilir:

• Toz kokain: Sokak diliyle “kok” veya “toz” diye bilenen suda çözülen kokaindir. Kullanıcılar kokain tozunu damara enjekte edebilir, burundan çekebilir.
• Krek Kokain: Sokak dilinde “taş” diye geçer. Sigarayla sarılıp içilebilir hale getiren kimyasal süreçlerden geçirilir.

Ülkemizde kokain, yasadışı olması, zor bulunması ve pahalı olması nedeniyle yaygın kullanılmaz.

Kokainin Verdiği Sarhoşluk

Kokainin sigarayla sarılarak içilmesi veya damara şırınga edilmesinin etkisi hemen görülür. Burun dokularının kokaini hızlı emmesi, burundan çekmeyi de eşit ölçüde çabuk etkili kılar. Alınma yöntemi ne olursa olsun, kokain hızla kan dolaşımına girer ve beyne gider. 

Beynin derinlerine giren kokain kimyasal elçilerle, sinirlerin birbirleriyle iletişiminde kullanılan sinir taşıyıcılarıyla etkileşime girer. Kokain norepinefrin, serotonin, dopamin ve diğer sinir taşıyıcılarının emilmesine müdahale eder. Bunun sonucunda hücreler arasında oluşan kimyasal çökeltileri oföri (taşkın duygu durumu) veya coşkuya neden olur.

Kokain Neden “Kafayı Güzel” Yapar?

Kokain kullanıcıları öföri halini genellikle şu şekillerde tanımlarlar:

• Enerji ve uyanıklıkta artış duygusu
• Kendini çok iyi hissetme
• Yücelik duygusu

Öte yandan bazı insanlar kokain kafasına eşlik eden başka duygular bildirmiştir:

• Asabiyet
• Paranoya
• Yerinde duramama
• Endişe

Kokain kullanan kişinin belirtileri şunları içerir:

• Göz bebeklerinin büyümesi
• Çok aktif ve enerjik olma
• Heyecanlı ve coşkulu konuşma

Kokainin ani etkileri  30 dakika ile 2 saat arasında normale döner. Kokaini sigarayla içmek veya damara enjekte etmek, burna çekmeye kıyasla daha hızlı daha kısa kafa yapar.

Kokainin Fizyolojik Etkileri

Kokain güçlü kafasını beyne etki yapmasına borçludur. Fakat kokain kanda dolaşırken bütün vücudu etkiler.

Acil servislerde diğer yasa dışı uyuşturuculara oranla genelde en fazla kokain vakası gelir. Kokain beyne, kalbe, kan damarlarına, ciğerlere zarar verir, hatta ani ölüme neden olur. Kokain alındığında beyinde şunlar olur:

• Kalp: Kokain kalbe kötü gelir. Kalp atışını hızlandırır, kan basıncını yükseltir ve kalbe kan sağlayan damarları sınırlar. Kalp hastalığı olmayan genç insanlarda bile kalp krizine neden olabilir. Kokain ayrıca ritim bozukluğu denilen ölümcül derecede anormal ritim bozukluklarına neden olarak ani ölüme yol açar.
• Beyin: Kokain beyindeki kan damarlarını daraltarak felçlere neden olabilir. Bu durum, başka felç riskleri olmayan genç insanlarda bile görülür. Kokain nöbetlere neden olur, tuhaf ve şiddet içeren davranışlar oluşturabilir.
• Ciğerler ve solunum sistemi: Burundan çekme burna ve sinüzitlere zarar verir. Düzenli kullanım burun deliklerinde perforasyona (delinmeye) yola açabilir. Krek kokain içmek ciğerlere zarar verir ve bazı insanlarda kalıcı akciğer hasarına neden olur.
• Mide ve bağırsak: Kokain bağırsaklardaki kan damarlarını daraltır. Bunun sonucunda ortaya çıkan oksijen açlığı ülserlere, hatta bağırsakların ve midenin delinmesine yol açabilir.
• Böbrekler: Kokain rapdomiolisis (kas aralarında oluşan iyi huylu tümör) denilen bir süreç aracılığıyla ani, şiddetli böbrek yetmezliğine neden olabilir. Yüksek tansiyonu olan insanlarda düzenli kokain kullanımı, yüksek kan basıncının yol açtığı uzun dönemli böbrek hasarını hızlandırabilir.
• Cinsel işlevler: Her ne kadar kokainin afrodizyak etkisi olduğu söylense de, başladığınız işi bitirme konusunda becerinizi elinizden alabilir. Kronik kokain kullanımı kadında ve erkekte cinsel işlevi kötürüm edebilir. Erkekte kokain kullanımı geç veya zor boşalmaya neden olabilir.  

Psikolojik Etkiler ve Bağımlılık

Kokain beynin derin katmanları üzerine etkide bulunur. Bu alanlar yemek yeme, seks ve sağlıklı zevk gibi “iyi davranış” faaliyetleri için ödüllendiren alanlardır. Beynin bu kısmını kokainle uyarmak insana kendini iyi hissettirir ve daha fazla kokain kullanmak için güçlü bir istek uyandırabilir. Tekrar eden kokain kullanımı tolerans seviyesini artırarak, bağlılık ve bağımlılık yaratır.

Kokain kullanımı için “güvenli” bir sıklık yoktur. Kişinin kokaine fiziksel veya psikolojik olarak ne zaman bağımlı olacağını tahmin etmek imkansızdır.

Kokaini uzun bir süre düzenli kullanmanın ardından bağımlılık gelişir. Kokain ihtiyacı varken almayı bırakmak yoksunluğa yol açar. Yoksunluk belirtileri genellikle fizyolojik olmaktan ziyade psikolojiktir. Genelde kokain yoksunluğu şunları içerir:

• Depresyon ve endişe
• Yorgunluk
• Konsantrasyon güçlüğü
• Zevk alamama
• Kokain için artan istek
• Fiziksel belirtilerde ağrı, sancı, titreme ve üşüme vardır.

Kokain yoksunluğu nadiren tıbben ciddi durumlar yaratır. Bazı insanlarda kokain kullanımını kesmek intihar düşüncelerine neden olur. Genelde kokain yoksunluk belirtileri bir iki hafta içinde ortadan kalkar. Ne var ki kokain kullanmaya dair şiddetli ihtiyaç, son kullanımın üzerinden yıllar geçtikten sonra bile geri gelebilir.