Nedir

Nedir?

Kolesterol embolisi, deri ve diğer iç organların kan damaları içine yerleşen kolesterol parçalarıdır. Bu, küçük çaptaki arterlerden kan akışının engellenmesine yol açar ve etkilenmiş yerdeki dokularda fonksiyon bozukluklarına ya da bu dokuların ölmesine yol açar.

Kolesterol nedir?

Kolesterol bir sterol, yani steroid ve alkol kombinasyonudur. Vücudun her tarafındaki hücreleri çevreleyen membranlarda (zarlarda) bulunan yağlı, bal mumu kıvamında bir maddedir. Hayvanlarda, bitkilerde ve mantarlardaki dokular için temel bir bileşendir.

Kolesterol insanlarda esasen karaciğer tarafından üretilir fakat bazıları besin kaynaklıdır. Düşük yoğunluklu ve yüksek yoğunluklu lipoprotein tanecikleri (LDL ve HDL kolesterol) halinde kan damarları içinde taşınır. Yüksek seviyedeki kolesterol, bilhassa LDL, arterlerde aterosklerotik plak oluşumunu artırır. Bu da koroner arter hastalığında ve orta ya da periferik vasküler damar hastalığında arterlerin daralmasına neden olur.

Sebepleri

 

Kolesterol embolisi, kan dolaşımına kolesterol parçacıkları (emboli) bırakan arteriosklerotik plaklardan kaynaklanır.

Bu rastgele meydana gelebilir fakat anjiyografi, anjiyoplasti, vasküler cerrahi, intraaortik balom pompası, hatta kardiyopulmoner resütasyon gibi plağı bozan uygulamalar da bilinen tetikleyicilerdir. Çalışmalar, vasküler cerrahi uygulamaların %1’inden sonra bu durumun meydana gelebileceğini gösteriyor.

Karın bölgesindeki travma da nadiren de olsa karın bölgesindeki aorttaki arteriyosklerotik plakları bozmak suretiyle bu sendroma iştirak edebilir.

Tromboliz (kalp krizi veya felci takiben pıhtılaşan kan damarlarının yeniden açılması) ya da kan inceltmek için kullanılan haplar da kan pıhtılarının çözülmesinden ortaya çıkan kolesterol birikimlerinin ya da arteryoskerotik plağın kaybedilmesine önceden zemin hazırlarlar. Fakat riskin çok az olduğu düşünülüyor ve bir sebep sonuç ilişkisi de bulunabilmiş değil.

Belirtiler genellikle bir cerrahiyi ya da trombilizi takiben 2 saat veya en fazla birkaç gün içinde fakat antikogülandan sonra 2 ay içinde fark edilir.

Kimlerde olur?                              

Damar sertliği olan kişiler kolesterol embolisi riski altındadırlar. Bu da iskemik kalp hastalıklarını veya periferik vasküler hastalıklarıdır. Diyabet, yüksek tansiyon, sigara içmek, obezite, ileri yaş ve kandaki kolesterol seviyesinin yükselmesi de diğer risk faktörleridir.

Belirtileri

Belirtiler

En klasik iki belirti grupları şunlardır:

  • livedo reticularis ve bacak/ayak ağrısıdır
  • livedo reticularis, böbrek yetmezliği eozinofili

Kendisinde cilt belirtileri bulunan kişilerin üçte birinden fazlasında meydana gelen durumlar livedo reticularis, kangren, morlaşma (oksijensiz kan akışından dolayı meydana gelen “mavi ayak sendromu”), ülserleşme, ağrılı ufak kırmızı şişkinlikler ve purpuradır.

 

Kolesterol embolisinden kaynaklanan purpura

Diğer organlara kan akışını engelleyen kolesterol parçacıkları, belli belirtilere ve işaretlere yol açabilir.

  • Vakaların %25 ila 50’sinde böbrek yetmezliği gibi idrar yolları sorunları
  • Gözde retinal iskemi
  • Pankreas iltihaplanması
  • Bağırsak enfeksiyonu

Ateş, kas ağrıları, baş ağrısı ve kilo kaybı gibi genel belirtiler de görülebilir. İlginç şekilde kalp krizi ve felç bu sendromun tipik belirtilerinden değildir.

Testleri

Testler

Bilhassa kendisinde vasküler bir cerrahiden sonra deri değişiklikleri, böbrek yetmezliği ya da ishal olan arteriyoskleroz (ateroskleroz) hastası için yüksek şüphe endeksi gereklidir.

Kesin teşhis bir cilt biyopsisi veya etkilenmiş dokulardan alınacak biyopsiden sonra konulur. Biyopsi, kan damarları duvarında kan pıhtısı boyunca teşhise yardımcı olabilecek kolesterol kristalleri veya yırtıklar göstermelidir. Bu yırtıklar, doku yerleşmeleri esnasında alınıp götürülen kristallerin bıraktıkları boşluklardır.

Kan testleri, etkilenen hastaların nerdeyse %80’inde eozinofili olduğunu gösteriyor. Görülebilecek diğer değişimlerse şunlardır:

  • Kandaki beyaz kan hücresi veya trombosit miktarının artması
  • İdrar veya dışkıda mikroskobik seviyede kan
  • Alyuvar sedimantasyonunda (ESR) artış
  • Düzensiz böbrek fonksiyonları
  • Amilaz yükselmesi
  • Serum destekleyicilerinde düşüş

Tedavisi

Komplikasyonlar

Komplikasyonlar

Kolesterol, embolik cilt sendromunun en yaygın sebebidir. Bunun dışındaki diğer sebeplerse şunlardır:

  • Oksalat kristaller
  • Atrial miksoma
  • Kalpteki bakteri enfeksiyonu
  • Büyük bir travmadan sonra meydana gelen yağ embolizmi
İLGİLİ MAKALE

Akciğer Embolisi Riski Kimlerde Görülür?

Prof. Dr. Rifat Eralp ULUSOY

Merhaba benim sorum annem icindi annemde damar tikanikligi var ayaklarinda 2 kez akcigerine emboli atti şimdi doktor damarina yüzük takalim dedi stent... devamı