Nedir

Nedir?

Sporcu kaşıntısı (tinea cruris) genital bölge, iç uyluk ve kalçaları etkileyen bir mantar enfeksiyonudur. Vücudunuzun bu sıcak ve nemli bölgelerinde kaşıntılı, kırmızı çoğunlukla halka şeklinde döküntülere neden olur.

Sporcu kaşıntısı adını tıpkı sporcular gibi çok terleyen kişilerde sık görülmesinden alır. Ayrıca aşırı kilolu kişilerde de sık görülür ama herkesin başına gelebilir.

Sporcu kaşıntısı çoğu zaman rahatsız edici ve can sıkıcı olsa da muhtemelen bağışıklık sistemi zayıf olanlar hariç, genellikle ciddi değildir. Genellikle kasık bölgesini temiz ve kuru tutmak, mantar önleyici bölgesel ilaçlar kullanmak tedavi için yeterlidir.

Belirtiler

Sporcu kaşıntısı belirtileri arasında şunlar vardır:

Genital bölge, uyluk içi ve kalçalar da dahil kasıklarda kaşıntı ve kızarıklık
Anal bölgede olası kaşıntı
Etkilenen bölgelerde yanma hissi
Kasık bölgesinde ciltte pullanma, soyulma veya çatlama

Sporcu kaşıntısı, iç çamaşırı ya da dar giysiler giymeyi rahatsız edici hale getirebilir. Yürüyüş ya da egzersiz döküntüleri şiddetlendirebilir ve belirtileri kötüleştirir.

Ne zaman doktora gidilmeli?

Eğer cildinizde iki haftadır geçmeyen bir döküntü varsa doktorunuzu görün. Reçeteli ilaca ihtiyacınız olabilir. Eğer aşırı kızarıklık, şişme, akıntı ve ateş ortaya çıkarsa, doktorunuzu görün.

Sebepler

Sporcu kaşıntısı dermofitler denilen mantarlardan kaynaklanır. Bu mikroskobik organizmalar cildin olağan sakinleridir, cildiniz temiz ve kuru olduğu sürece büyümeleri kontrol altında kalır. Ama kasıklar gibi cildin daha nemli ve sıcak olabilen bazı bölgelerinde, mantarlar büyüyüp gelişir ve bu, mantar enfeksiyonuyla sonuçlanır.

Bu enfeksiyona, sporcu (atlet) ayağına ve bazen de kafa derisi saçkıranına, çoğunlukla aynı tür mantar neden olur. Gerçekte kasık bölgesine bulaşan mantar bizzat atlet ayağı enfeksiyonundan yayılmış olabilir.

Sporcu kaşıntısı, mantar bulaşmış havlu ya da giysilerin kullanımıyla ya da enfeksiyonlu biriyle cinsel ilişki sırasında doğrudan temas yoluyla kişiden kişiye yayılabilir.

Risk Faktörleri

Sporcu kaşıntısına neden olan organizmalar nemli ve havasız ortamlarda çok iyi gelişirler. Aşırı terlemeye teşvik eden sıcak ve nemli ortamlar yayılmayı kolaylaştırır. (Mantar öldürücü yağlar yıkanarak uzaklaştırıldığından cilt daha geçirgen ve enfeksiyona daha yatkın hale gelir.)

Aşağıdaki durumlarda sporcu kaşıntısı için daha fazla risk altındasınız:

Kadınların da bu duruma yakalanabilmesine rağmen, erkek olmak
Sıkı iç çamaşırı ya da her kullanımdan sonra yıkanmayan kasık bağı takmak
Obez olmak
Aşırı terleme
Bağışıklık sistemi bozulmuş olmak
Kaşıntılı, iltihaplı deri özelliğine sahip kronik kalıtsal bir cilt hastalığı olan atopik dermatiti olmak

Testler

Sporcu kaşıntısı, dermatit veya sedef gibi başka bir cilt hastalığını doktorunuz saptayabilir.
Doktorunuz, enfeksiyonlu bölgeden örnek ya da cilt sürüntüsü alarak mikroskop altında inceleyebilir. Buna potasyum hidroksit testi (KOH) denir. Eğer örnekte mantar görünüyorsa, tedavi mantar önleyici ilaçlar içerebilir. Eğer test negatifse ama doktorunuz hala sporcu kaşıntınız olabileceğinden şüpheleniyorsa, uygun şartlar altında mantar gelişip gelişmeyeceğini görmek için alınan örnek laboratuvara gönderilebilir. Bu test kültür olarak bilinir. Durumunuz tedaviye yanıt vermezse de doktorunuz ayrıca bir kültür isteyebilir.

Tedavi

Sporcu kaşıntısında hafif vakalar için, doktor ilk olarak reçetesiz, mantar önleyici merhem, losyon, pudra ya da sprey kullanmayı önerebilir. Aynı zamanda sporcu ayağı varsa, tekrarlama riskini azaltmak için sporcu kaşıntısı tedavisiyle birlikte tedavi edilebilir.

Bağışıklık sistemi zayıf kişilerin, diyabet ya da HIV/AIDS hastası olanlar gibi, bu enfeksiyondan kurtulmaları daha zor olabilir.

Reçetesiz ilaçlar

Sporcu kaşıntısı alilamin ve azol tipi mantar önleyici ilaçlardan biriyle tedavi edilir. Döküntüler bu tedaviyle çabucak geçer ama ilaç uygulaması en az 10 gün boyunca günde iki kez yapılmaya devam eder.

Alilaminler. Bu ilaçlar, terbinafin gibi, azollerden daha kısa tedavi süresi gerektirir.
Azoller. Mikonazol ve klotrimazolü de içeren bu ilaçlar, alilaminlerden daha ucuzdur.

Reçeteli ilaçlar
Sporcu kaşıntısı şiddetliyse ya da reçetesiz ilaçlara cevap vermiyorsa, reçeteli satılan yani daha güçlü topikal ya da oral ilaçlar gerekebilir.

Topikal ilaçlar. Ekonazol ve oksikonazol gibi.
Oral (sistemik) ilaçlar. Doktorunuz itrakonazol, flukonazol ya da terbinafin reçete edilebilir. Bu ilaçların yan etkileri, sindirim sistemi rahatsızlıkları, döküntü ve anormal karaciğer fonksiyonlarını içerir. Ülser ya da gastroözofajiyal reflü için alınan antiasit ilaçlar gibi başka ilaçların alımı bu ilaçların emilimini engelleyebilir. Mantar enfeksiyonu için alınan oral ilaçlar, kanın pıhtılaşma yeteneğini azaltan bir antikoagülan olan varfarinin etkinliğini değiştirebilir.

Bazen fungal cilt enfeksiyonlarının tedavisinde griseofulvin adlı başka bir ilaç kullanılır. Etkili olmasına rağmen, enfeksiyondan kurtulmak daha uzun sürebilir. Olası yan etkileri arasında baş ağrısı, sindirim sistemi sorunları, ışığa duyarlılık, döküntüler ya da beyaz kan hücreleri sayısında düşüş vardır. Griseofulvin diğer mantar önleyici ilaçlara alerjisi olanlar ya da karaciğer hastaları gibi farklı ilaçlardan olumsuz yönde etkilenebilecek başka tıbbi sorunları olan kişilerde kullanılabilir.

Önleme

Aşağıdaki uygulamalar sporcu kaşıntısı riskini azaltır:

Her gün banyo yapmak. Egzersiz, spor aktiviteleri ya da aşırı terleme sonrasında banyo yapın ya da duş alın. Bu, cildinizdeki bakteri sayısının kontrol altında tutulmasında yardımcı olur. Enfeksiyonun yayılmasını önlemek için sık sık ellerinizi yıkayın.
Kuru kalın. Kasık bölgenizi kuru tutun. Genital ve uyluk içi bölgeleri egzersiz ya da duş sonrasında temiz bir havluyla iyice kurulayın. Aşırı nemi önlemek için kasık bölgenizde pudra kullanın.
Temiz giysiler giyin. İç çamaşırınızı günde en az bir kez ya da çok terlemişseniz daha sık değiştirin. Egzersiz kıyafetlerinizi her kullanımdan sonra yıkayın.
Serin kalın. Sıcak ve nemli havalarda uzun süre kalın giysiler giymeyin.
Uygun olanı bulun. Giysilerinizin, özellikle iç çamaşırı, atletik destekçiler ve spor formalarının, uygun şekilde üzerinize oturduğundan emin olun. Cilde sürtünen, aşındırabilen ve sporcu kaşıntısına daha duyarlı hale getiren dar giysilerden kaçının. Külot yerine baksır giymeyi deneyin.
Kişisel malzemelerinizi paylaşmayın. Giysi, havlu ya da kişisel malzemelerinizi başkalarının kullanmasına izin vermeyin. Başkalarından ödünç almaktan da sakının. Ayrıca paylaşılan egzersiz aletlerinin kullanım arasında temizlendiğinden emin olun.
Atlet ayağını tedavi edin. Kasıklarınıza bulaşmasını önlemek için atlet ayağı enfeksiyonunu kontrol altına alın.