• İçindekiler
• Nedir
• Sebepleri
• Belirtileri
• Testleri
• Tedavisi
• Sonraki Adımlar
• Önleme
• Hastalığın Seyri

Nedir

Kornea Aşınması

Kornea aşınması, gözün beyaz kısmının yüzeyinde ağrılı bir çizik veya aşınmadır. Gözün şeffaf dokusu  kornea diye bilinir. Bu şeffaf pencere, gözün daire şeklindeki renkli kısmı olan irisi kaplar. Korneanın yüzeyinin altında birçok sinir ucu vardır, bu yüzden yüzeyde meydana gelen herhangi bir yaralanma ağrılı olabilir.

Sebepleri

Sebepler

Gözünüze bir şey çarptığı zaman kornea aşınması meydana gelebilir. Örneğin bir dağ yürüyüşünde önünüzdeki kişinin bıraktığı dal gözünüzü çarparak korneada aşınmaya yol açabilir. Göze bir şey girdiğinde, örneğin rüzgarın sürüklediği bir kuru yaprak parçası veya eski bir boyayı sökerken boya parçaları gözünüze geldiğinde böyle bir şey olabilir. Bu maddeler korneanızı çizebilir. Bir kum tanesi veya bir ahşap kıymığı alt göz kapağının içine yerleşebilir ve her göz kırptığınızda kornea yüzeyini çizebilir. Yüksek hızlı parçacıklar da kornea yaralanması dışında gözünüze girerek daha derindeki yapıları yaralayabilir. Mesela bir kişi koruyucu bir gözlük olmadan spiralle zımpara yapıyorsa küçük bir metal parçası gözüne fırlayabilir.  Böyle bir durum, kalıcı görme kaybını engellemek için gecikmeden tıbbi bakım gerektirir.

Göze gelen sıcak sigara külü de kornea aşınmasına neden olabilir. Kornea aşınmasında sık rastlanılan bir durum, küçük bir çocuğun kazayla tırnağını gözüne sokmasıdır.

Çok kaşıntılı gözlerinizi ovuşturduğunuz vakit bile bir kornea aşınmasına neden olabilirsiniz. Kontak lensleri tavsiye edilen süreden daha uzun takmak da kornea yüzeyini yaralayıp bir kornea aşınmasına neden olabilir.

Bazı göz enfeksiyonları da korneanın yüzeyinde yaralanmaya neden olabilir. Bu yaralanma, teknik anlamda bir kornea aşınması olarak görülmese de kalıcı veya geçici olabilir.

Güneş lambalarından gelen ışınlara veya kaynak ışıklarına gözün korunmasız olarak maruz kalması da kornea yüzeyinde kornea aşınmasına benzer değişikliklere neden olabilir.

Belirtileri

Belirtiler

Gözünüzde bir yaralanma olduysa kornea aşınmasından kuşkulanmalısınız. Yaşayabileceğiniz bazı belirtiler şunlardır: Gözde yabancı bir cisim olduğu hissi (sanki gözünüzde bir şey vardır ve bir türlü çıkmıyordur). Bu duygu bazen kazadan hemen sonra değil, saatler sonra ortaya çıkabilir. Diğer belirtiler şunlar olabilir:

• Gözlerden yaş gelmesi.
• Bulanık görme veya çarpık görme.
•  Göz ağrısı (ışığa maruz kaldığı zaman)
•  Gözün çevresindeki kasların kasılarak gözünüzü kısmanıza sebep olması.

Doktora Ne Zaman Gitmeli?

Aşağıdaki belirtilerden herhangi biri sizde varsa, oftalmologunuzla (göz ameliyatlarında ve tedavisinde uzmanlaşmış bir doktor) görüşmeniz gerekir.

• Eğer gözünüzde yaralanmaya bağlı veya yaralanma olmadan bir ağrı varsa.
• Aniden görme yetinizi kaybettiyseniz veya aniden görüşünüz bulanıklaştıysa.
• Spiralle zımpara, demirleri çekiçle dövmek veya ahşap malzemeleri zımpara ya da kesme sırasında gözünüze bir parçanın kaçmasına neden olabilecek hızlı bir makine kullanmaktan kaynaklanan bir göz yaralanması olmuşsa.
• Gözünüze bir şey kaçmış olduğu ve bir türlü çıkmadığı hissi varsa.
• Ciddi göz ağrısına neden olan parlak iç mekan ışıklarına veya güneş ışığına maruz kalmışsanız.
• Gözünüzde kızarıklık varsa.
• Bilinen bir göz hastalığınız varken veya yalnızca tek gözünüzle görüyorken küçük göz belirtileri yaşıyorsanız.
• Ağrınız birkaç saatte uzun sürmüşse veya şiddetliyse.
• Gözünüzde ağrı var ve herhangi bir göz yaralanması olayı hatırlamıyorsanız.
• Gözünüzde kimyasal veya sıcağa bağlı yanma olmuşsa.
• Tedavi edilmiş görünen bir göz yaralanmasında ağrı yeniden başlamışsa.

Eğer yukarıdaki belirtilerden herhangi birini gösteriyorsanız ve oftalmologunuzla görüşemiyorsanız hemen bir acil servise gitmelisiniz.

Doktora Sorulacak Sorular:

• Belirtilerimin sebebi nedir? 
• Kornea aşınması ne kadar büyük?
• Kornea aşınması yüzünden kalıcı bir çizik veya görüş kaybım olabilir mi?
• Bu yaralanmanın bir daha meydana gelmemesi için ne yapabilirim?
• Uyuşturucu göz damlalarının etkisi geçtiğinde ne hissedeceğim?
• Eski işlerime ne zaman geri dönebilirim?

Testleri

Teşhis ve Testler

Kimi göz damlaları kornea aşınmasını kötüleştirebileceği için oftalmologunuza daha önce başınıza gelen göz yaralanmaları, glokom gibi göz hastalıklarını da dahil ederek göz sağlık geçmişinizi anlatınız.

Herhangi bir alerjiniz varsa oftalmologa anlatınız. Reçete edilmiş bir ilaca reaksiyon gösteriyorsanız hemen oftalmologunuzla irtibat kurunuz.

Oftalmologunuz gözünüzün ağrısını uyuşturan ve gözünüzün rahatça muayene edilebilmesi için açık tutmanıza yardımcı olan bir göz damlası kullanabilir. Oftalmologunuz ayrıca gözünüzü, yeşil renkli bir damla damlatarak, mavi ışık altında inceleyebilir. Bu göz damlası floresan denilen ve oftalmologun muayene sırasında kornea aşınmasını daha kolay görmesini sağlayan bir boya içerir.

Tedavisi

Tedavi

Evde Bakım

Göze gelen bir toz parçası gibi küçük irritasyonlarda temiz musluk suyuyla gözünüzü yıkama yoluyla nesneden kurtulabilirsiniz. Başınızı arkaya atıp açık gözünüze su akıtarak gözünüzü durulayabilirsiniz. Ayrıca bir leğeni suyla doldurup başınızı suyun içine daldırarak gözünüzü açmayı deneybilirsiniz. Kimyasal kontaminantların olduğu laboratuvarlar ve endüstriyel atölyelerde gerekli olduğunda gözü yıkamak için göz yıkama yerleri bulunur. Reçetesiz satılan gözyaşı damlaları ve nemlendiriciler de gözünüzdeki rahatsızlığı azaltabilir.

Asetaminofen içeren reçetesiz ağrı kesiciler faydalı olabilir. Eğer bu ilaçlardan tek bir doz yeterli rahatlamayı getirmiyorsa oftalmologunuzla görüşünüz.

Göz muayenesinden sonra iyileşme sürecine yardımcı olmak için gözleriniz kapalı olarak dinlenmelisiniz. Yani okumak yok.

Ayrıca oftalmologunuz sizin için güvenli olduğunu söylemediği sürece araba kullanmamalısınız. Çünkü görüş gücünde bozulma varken araba kullanmak hem kendiniz hem de başkaları için tehlike oluşturur. Bunun yerine oftalmologa randevunuza giderken arabayı başka birine kullandırtın.

Tıbbi Tedavi

Oftalmologunuz teşhise bağlı olarak göz sorununuzu çözecektir.

Doktorunuz antibiyotik göz damlaları veya göz nemlendiricileri reçete edilebilir. Bazı oftalmologlar potansiyel çizilme riskini ve iltihaplanmayı azaltmak için steroid göz damlaları kullanabilir.

Oftalmologunuz gözünüze, göz kasları kasılmalarını engellemek için bir damla damlatabilir. Bu damlalar ağrınızı ve ışığa karşı hassasiyetinizi azaltabilir fakat damlalar görüntünün bulanıklaşmasına da neden olabilir.

Gözünüzün oftalmolog tarafından sargıyla kapatılması da mümkündür.  Son araştırmalar gösteriyor ki gözü kapatmak faydalı olmadığı gibi tam tersine iyileşme sürecine olumsuz bir etkide yapabilir. Oftalmologunuz hangisini tercih ederse etsin bu, çok önemli bir mesele değildir.  Oftalmologunuz vakanızın özel şartlarına bağlı olarak tedavinizde özel nedenlere sahip olabilir. Oftalmologun kararı hakkında şüpheleriniz varsa, ona belli tercihlerin neden yapıldığını sorunuz. Yaralı kornea içinde herhangi bir paslı metal artığına dair izler varsa oftalmologunuz, aşılarınız vaktinde yapılmamışsa, size tetanos aşısı yaptırmanızı tavsiye edebilir. 

Muayeniz sırasında göz ağrısını hemen kesmek için anestezik göz damlaları kullanılsa da, bu damlalar doğal iyileşme sürecine müdahale ettiği için evde kendi başınıza kullanmanız için reçete edilemez. Ağızdan alınan ağrı kesiciler reçete edilebilir. Güneş gözlüğü takmak ağrıyı azaltabilir.

Sonraki Adımlar

Sonraki Adımlar

Takip Ziyaretleri

Basit bir kornea aşınmanız varsa oftalmologunuz sizden kontrol için 24-48 saat içinde geri gelmenizi isteyebilir.

Daha ciddi ve karmaşık problemler de takip muayeneleri gerekebilir. Herhangi bir tuhaf veya beklenmedik belirtiniz olursa konuşmak için oftalmologunuzu arayınız. Teşhisten veya tedavi planından emin değilseniz, sorular sorun. Bir sonraki randevunuzun ne zaman olduğunu kesin olarak öğrenmeden ve sonraki randevunuza kadar hangi şartlarda oftalmologunuzu aramanız gerektiği konusunda net bilgiler edinin.

Unutmayın ki önceden tahmin edilemeyen şeyler vardır ve tıbbi problemler her zaman ders kitaplarında yazılanlara uymaz.

Önleme

Önlem

Göz yaralanmalarından kaçınmak için şu önlemleri alabilirsiniz:

• Gözünüze zarar gelme ihtimali olan sporlarda koruyucu gözlük takın.
• Gözlerinize nesnelerin uçabileceği durumlarda koruyucu gözlük takın.
• Rüzgarın gözünüze sürükleyebileceği parçacıklardan kaçınmak için doğa yürüyüşleri sırasında gözlük veya güneş gözlüğü takmak, metallerde çekiçleme işi yaparken veya zımpara taşı kullanırken 180° koruyucu göz maskeleri takmak da bu önlemler arasındadır.
• Kaynak yapmak için maskeler mevcuttur ve bunlar iş sırasında mutlaka kullanılmalıdır.
• Uzun bir süre parlak güneş ışığına maruz kaldığınız zaman morötesi ışınlardan korunmak için koruyucu gözlük takınız.
• Kayak yaparken koruyucu gözlük takmak özellikle gereklidir, çünkü kardan yansıyan güneş ışınları doğrudan güneş ışıklarıyla birleşerek ciddi bir güneş ışığına maruz kalmaya neden olarak kornea yanıklarına neden olur.

Hastalığın Seyri

Hastalığın Seyri

Kornea aşınmaları genellikle yaralanmadan sonraki 24-84 saat içinde tümüyle iyileşir. Bununla birlikte kimi vakalarda iyileşme süreci tam gerçekleşmeyebilir ve ilave bir travma olmadığı halde nüksedebilir.

Göz yaralanma ve ağrılarının diğer sebepleri daha geç iyileşmeye neden olabilir veya oftalmologunuzun daha yoğun tedavisine ihtiyaç duyabilir.