• İçindekiler
• Nedir
• Belirtileri
• Sebepleri
• Risk Faktörleri
• Komplikasyonları
• Muayene
• Testleri
• Tedavisi
• Yaşam Tarzı

Nedir

Kuru Cilt

Normalde cilt kuruluğu ciddi bir durum değildir. Ama dolgun hücreleri büzüştürüp deriyi kırıştırdığından dolayı, görüntüsü kötü ve rahatsızlık verici olabilir.

Ciddi cilt kuruluğu (ihtiyoz da denilen genetik bir bozukluk), bazen kötü görüntülere neden olur ve kişiye psikolojik sıkıntı verir. Neyse ki, cilt kuruluğu çoğu zaman tamamıyla ya da kısmen kontrol altına alınabilen çevresel etmenlerden oluşur. Bu faktörlere, çok sıcak ya da nem oranı çok düşük soğuk hava ve sık banyo da dahildir.

Kronik veya ciddi deri sorunlarında, bir cilt doktoruna görünmek gerekebilir. Ama cildinizi iyileştirmek için kendi kendinize de pek çok şey yapabilirsiniz; nemlendirici kullanmak, daha az banyo yapmak, sert ve cildi kurutan sabunlardan kaçınmak gibi.

Belirtileri

Belirtiler

Cilt kuruluğu, sadece kışın karşılaştığınız bir durum gibi, genelde geçici bir sorundur. Ama hayat boyu size dert olabilir. Cildinizin en kuru olduğu yerler, genel olarak kollarınız, bacaklarınızın alt kısmı ve karnınız olmasına rağmen, bu genelleme her kişide farklı olabilir. Dahası, cilt kuruluğunun belirtileri ve belirtileri yaşa, sağlık durumuna, bulunduğunuz yere, dışarıda geçirdiğiniz süreye ve sorunun sebebine göre değişebilir.

Cilt kuruluğunda aşağıdaki belirtilerin görülmesi muhtemeldir:

• Deride gerilme hissi, özellikle banyodan, duştan ya da yüzmeden sonra
• Derinin büzüşmüş ya da susuz kalmış gibi görünmesi
• Derinin pürüzsüz görünmemesi
• Bazen çok artan kaşıntı
• Hafif ya da şiddetli kabuklanma, soyulma, kepeklenme
• Ciltte kırışıklık veya çatlak
• Kırmızılık
• Ciddi vakalarda kanamaya varan derin çatlaklar

Doktora ne zaman gitmeli

Çoğu vakada cilt evdeki tedaviye ve yaşam tarzındaki değişikliklere hemen yanıt verir. Ama aşağıdaki koşullarda doktora başvurun:

• Ne yaparsanız yapın cildinizde bir iyileşme olmuyorsa
• Deride kızarıklık varsa
• Kızarıklık ve kaşıntı uyumanızı engelliyorsa
• Kaşımaktan dolayı cildiniz yara olduysa
• Kepeklenme ve soyulma iyice yayılmışsa

Sebepleri

Sebepler

Cilt kuruluğu, çoğu zaman çevresel faktörler düzeltildiğinde iyileşir, ama bazı hastalıklar vardır ki derinizin işlevini ve görünümünü değiştirir. Cilt kuruluğunun sebepleri arasında şunlar sayılabilir:

• Hava: Genelde cildiniz en fazla kışın, sıcaklık ve nem oranı dibe vurduğunda kurur. Kışları pek çok deri hastalığı depreşir. Fakat sıcaklığın tavan yaptığı ama nemin hemen hemen hiç olmadığı kurak bir bölgede yaşıyorsanız tersi de doğrudur.
• Kalorifer ve havalandırma: Kaloriferler, odun sobaları, şömineler ve portatif sobalar nemi emer ve cildinizi kurutur.
• Sıcak banyo ve duş: Sık sık banyo yapmak veya duş almak, özellikle de banyoda uzun kalmayı seviyorsanız, cildinizdeki lipit bariyerlerini yıkar. Özellikle bolca klorlanan bir havuzda sık sık yüzmek de aynı etkiyi yapar.
• Sert sabunlar ve deterjanlar: Sık kullanılan deterjanların ve sabunların çoğu, cildinizdeki lipitleri ve nemi söker atar. Deodorantlar ve antibakteriyel sabunlar cilde en fazla zarar verenlerdir. Çoğu şampuanın işlevi de aynıdır, kafa derinizi kurutur.
• Güneşte kalmak: Bütün ısı kaynakları gibi güneş de cildinizi kurutur. Ama ultraviyole ışınlarının zararı, sadece cildin üst tabakasıyla sınırlı kalmaz. En belirgin hasar alt deride olur. Kolajen ve elastin dokuları, gereğinden çok daha çabuk bölünür ve derin kırışıklıklara, gevşek ve sarkık bir cilde sebebiyet verir. Güneşten zarar gören deri, kuru cilt görünümü alır.
• Sedef: Bu deri hastalığında cilt, ölü cilt hücreleri kalın bir tabaka oluşturduğundan hızla kurur ve sertleşir.
• Tiroit bezi bozuklukları: Yüksek tiroit, tiroit bezinin çok az tiroit hormonu salgılamasıyla oluşur, ter ve yağ bezelerinin faaliyetlerini azaltır. Bu da kuru ve kaba bir cilde yol açar.

Risk Faktörleri

Risk Faktörleri

Cilt kuruluğu herkeste görülebilir, ama aşağıdaki durumlar riskleri artırır:

• 65 yaşın üstünde olmak
• Kuru, soğuk ya da az nemli bir iklimde yaşamak
• Sık sık banyo ya da duş yapmak

Komplikasyonları

Komplikasyonlar

Kuru cilt tedavi edilmezse şunlara dönüşebilir:

• Egzama: Bu hastalık deride kızarıklıklara, çatlamalara ve iltihaplara yol açar.
• Folikül iltihabı: Kıl köklerinin iltihaplanmasıdır.
• Selüloit: Selüloit, derinin alt dokularının bakteri enfeksiyonuna maruz kalmasıdır ki, damarlara ve lenf bezlerine yayıldığında ciddi sorunlara yol açabilir.

Bu komplikasyonlar, genellikle derinizin normal korunma mekanizması hasar gördüğünde kendini gösterir. Mesela, ciltteki derin çatlaklar açılıp kanayabilir, bakteriye açık hale gelebilir.

Muayene

Muayene

Önce aile doktorunuza başvurun. Ama bazı durumlarda doktorunuz sizi doğrudan cildiyeye gönderebilir.

Genelde randevular kısa ve doktorlar meşgul olduğundan, önceden hazırlanmanız faydalı olacaktır. Randevuya hazırlanmanız ve doktordan bekleyeceklerinizi bilmeniz için size birkaç öneri:

Ne yapabilirsiniz

Doktorunuzla vaktiniz kısıtlı, bu yüzden sorularınızın listesini çıkartırsanız randevunuzu en iyi biçimde değerlendirmiş olursunuz. Vakit kısıtlı olduğundan, sorularınızı en önemliden en önemsize doğru sıralayın. Kuru ciltle ilgili doktorunuza sorabileceğiniz sorular:

• Cilt kuruluğuna ne sebep oluyor?
• Benim durumumda başka sebepler de olabilir mi?
• Kendi kendine geçmesini beklemem uygun mu?
• Cildimi iyileştirmem için neler önerirsiniz?

Listenizdeki sorulara ek olarak randevu sırasında anlamadığınız bir şey olduğunda doktorunuza sormaktan kaçınmayın.

Doktorunuzdan beklentileriniz

Doktor muhtemelen size birkaç soru soracaktır. Yanıtları kafanızda hazırlarsanız, üzerinde konuşmaya fırsatınız olur. Doktorunuz şunları sorabilir:

• Başka belirtileriniz var mı?
• Belirtiler sürekli mi, ara ara mı?
• İyileştiren bir şey var mı?
• Hangi ilaçları alıyorsunuz?

Testleri

Testler

Doktorunuz muhtemelen sizi muayene edecek ve cilt kuruluğunun ne zaman başladığını, nelerin durumu iyileştirdiğini veya kötüleştirdiğini, banyo alışkanlıklarınızı, yediklerinizi ve cildinize nasıl baktığınızı soracak, sağlık geçmişinizi öğrenmek isteyecektir.

Doktorunuz cilt kuruluğunun altında hipotiroit gibi başka bir sebep olduğundan şüphelenirse sizden birtakım tahliller isteyebilir.

Tahliller sonucunda doktorunuz, cilt kuruluğunuzun cildinizle ilişkili bir durum olduğuna karar verebilir. Olası cilt hastalıkları aşağıda sıralanmıştır.

• Keratosis pilaris: Bu cilt hastalığı, akne gibi minik sivilceler yapar, genelde kolun üst kısmında, bacaklarda veya kalçada görülür. Genel olarak ne acır ne de kaşınır. Sivilceler cildi kabalaştırır ve zımparamsı bir görüntü verir. Olağan görüntüleri deri rengidir, ama bazen kızarıp iltihaplanmaya maruz kalabilir.
• Pullanma: Bu cilt hastalığında deri, balık pulu gibi kurudur ve normal biçimde dökülmez, aksine kalın, kuru tabakalar halinde toplaşır. Tabakalar minik ve çok köşelidir; renkleri beyazdan kahverengiye kadar uzanır. Pullanma aynı zamanda kafa derisinde kepek, avuç içinde ve ayak tabanında acıyan çatlaklara neden olabilir.
• Egzama: Egzamada deri kurur, pullanır, bazı doktorların çatlak porselene veya kuru nehir yatağına benzettiği derin çatlaklar oluşur. Deri kaşınır, iltihaplanıp kanayabilir.

Sedef: Can sıkıcı ve bazen cildin görünümünü bozan bu hastalığın en bilinen belirtileri, bazen kepeği andıran kuru, gümüş rengi pullanmadır. Ciddi vakalarda deri çatlar, kanar ve nasıra dönüşür. Sedef, dönem dönem azmaya yatkın kronik bir hastalıktır. Sedef hastalığı bir süre yok olsa bile, seneler sonra yeniden ortaya çıkabilir.

Tedavisi

Tedavi

Çoğu vakada, cilt kuruluğuyla ilgili sorunların çözümü, mesela nemlendirici kullanmak ve sık banyo yapmaktan kaçınmak gibi ev ve yaşam alışkanlıklarımızı değiştirmekten geçer. Cildiniz çok kuru ve pulluysa, doktorunuz, içinde laktik asit veya laktik asit ve üre bulunan, her eczanede bulabileceğiniz reçetesiz bir krem verebilir.

Derinizdeki hastalık egzama veya sedef gibi daha ciddi bir sorun oluşturuyorsa, doktorunuz birtakım kremler ve losyonlar yazabilir.

Bazen cilt kuruluğu kırmızı ve kaşıntılı deriye dönüşebilir. Bu durumlarda tedavi amacıyla, muhteviyatında kortizon bulunan kremler kullanmak zorunda kalabilirsiniz. Cildiniz çatlamış ve açılmışsa doktorunuz cildinizi esnetmek, salgıyı azaltmak ve iltihabı önlemek için kanamayı durduracak bir losyon verebilir.

Yaşam Tarzı

Yaşam Tarzı

Pürüzsüz bir cilt yaratmayabilir belki ama aşağıdaki öneriler cildinizin nemli ve sağlıklı olmasını sağlar:

• Cildinizi nemlendirin. Nemlendiriciler cildinizin üzerinde bir örtü oluşturduklarından, nemin cildinizden kaçmasını engeller. Koyu kıvamlı nemlendiriciler en iyisidir. Ayrıca içinde nemlendirici olan kozmetik ürünler de kullanabilirsiniz. Cildiniz çok kuruysa, cildiniz nemliyken bebe yağı gibi yağlar sürebilirsiniz. Yağ, nemlendiricilerden çok daha uzun süre ciltte kalır ve suyun cildinizin yüzeyinden buharlaşmasını önler.
• Ilık su kullanın ve banyo sayısını azaltın. Sıcak su ve uzun süreli duşlar, cildinizdeki yağı yok eder. Banyolarınızı en fazla 15 dakikayla sınırlandırın ve sıcak değil ılık su kullanın.
• Sert, kurutucu sabunlardan kaçının. Cildiniz kuruysa, en güzeli temizleme kremleri, cilt temizleyicileri veya nemlendiricili duş jeli kullanmaktır. İçinde ek yağlar olan ürünleri seçin. Antibakteriyel deterjanlardan ve deodorantlardan kaçının. Size en uygun ürünü bulana kadar, farklı markaları deneyebilirsiniz. Tek kıstasınız cildinizin temizlendikten sonra gergin ve kuru değil yumuşak ve pürüzsüz olmasıdır.
• Banyodan hemen sonra nemlendirici sürün. Banyodan veya duştan sonra bir havluyla cildinizi yavaşça, nemin bir kısmı teninizde kalacak biçimde kurulayın. Hücrelerin üzerindeki suyu hapsetmek için hemen yağ veya nemlendirici sürün.
• Nemlendirici cihaz kullanın. İçerideki sıcak, kuru hava deriyi kurutup kaşıntıyı ve pullanmayı artırabilir. Taşınabilir veya kaloriferin üzerinde konabilen bir nemlendirme cihazı, içerinin havasını nemlendirir. Taşınabilir nemlendiricilerin pek çok çeşidi vardır. Özel ihtiyaçlarınızı karşılayacak ve bütçenizi sarsmayacak bir cihaz seçin. Ayrıca içinde bakteri veya mantar birikmemesi için cihazı düzenli olarak temizleyin.
• Cildinizi rahatsız etmeyen kumaşlar seçin. Pamuklu veya ipek gibi doğal kumaşlar, cildinizin nefes almasını sağlar. Ama yün, kesinlikle doğal olmasına rağmen normal deriyi bile kaşındırabilir. Giysilerinizi yıkarken içinde parfüm veya boya olmayan ürünler kullanın, çünkü bunlar da deriyi rahatsız edebilir.

Cilt kuruluğu kaşıntı yapıyorsa, soğuk kompres yapın. Yanmayı durdurmak için reçetesiz satılan ve içinde en az yüzde 1 hidrokortizon bulunan kortizonlu kremlerden kullanabilirsiniz. Eğer bütün bunlar işe yaramıyorsa ve durum daha da kötüye gidiyorsa, doktorunuza veya cildiyeye başvurun.