• İçindekiler
• Nedir
• Belirtiler
• Tedavi

Nedir

Maddenin kötüye kullanımı ve bağımlılığı arasındaki fark oldukça küçüktür. Maddenin kötüye kullanımı, yasadışı bir madde kullanma veya yasal bir maddenin yanlış bir şekilde kullanılması anlamına gelir. Bağımlılık, marihuana veya kokain gibi maddelerin kötüye kullanımıyla başlar. Bir uyuşturucuyu (veya alkolü) bağımlı olmadan da kötüye kullanabilirsiniz. Kişinin sadece birkaç kez ot içmesi onu bağımlı kılmaz, ama bir maddeyi kötüye kullandığı ve bunun bir bağımlılığa yol açabileceği anlamına gelir.

İnsanlar her türlü maddeye bağımlı olabilirler. Madde bağımlılığı denilince genelde alkol veya yasadışı uyuşturucular aklımıza gelir. Ama insanlar ilaçlara, sigaraya, hatta tutkala bağımlı olurlar. Bazı maddeler de diğerlerinden daha çok bağımlılık yapar: Kokain veya eroin gibi uyuşturucular, o kadar bağımlı yapar ki kullanıcının kontrolünü kaybetmesi için bir iki kez kullanması yetebilir.

Bağımlılık, bir kişinin bir uyuşturucuyu veya içkiyi kullanıp kullanmama üzerinde hiçbir kontrolü olmadığı anlamına gelir. Kokaine bağımlı birisi uyuşturucuyu kullanmaya o kadar alışmıştır ki onu alması gerekir. Bağımlılık, fiziksel, psikolojik veya her ikisi de olabilir.

Fiziksel Bağımlılık

Fiziksel bağımlı olmak, bir kişinin vücudunun aslında belirli bir maddeye bağlı olması anlamına gelir (sigara içmek bile fiziksel bağımlılık yapar). Aynı zamanda o maddeye direnç geliştirme anlamına gelir, öyle ki kişi aynı etkilere ulaşmak için önceleri aldığından daha fazla doz almaya ihtiyaç duyar. Fiziksel bağımlı olan ve uyuşturucu, alkol veya sigara gibi bir maddeyi kullanmayı bırakan kişi, uyuşturucudan kesilme belirtilerini yaşayabilir. Uyuşturucudan kesilmenin yaygın belirtileri, ishal, titreme ve genel olarak kendini berbat hissetmektir.

Psikolojik Bağımlılık

Psikolojik bağımlılık, bir uyuşturucuyu arzulamanın psikolojik veya duygusal hale gelmesiyle oluşur. Psikolojik bağımlı olan insanlar kendilerini uyuşturucu alma arzusu tarafından ele geçirilmiş hissederler. Onu elde etmek için yalan söyleyebilir veya hırsızlık yapabilirler.

Bir kişi uyuşturucuyu, artık eğlenmek veya kafasını iyi yapmak için denemediği, ona bağımlı hale gelmeye başladığı zaman kötüye kullanmayla bağımlılık arasındaki çizgiyi geçmiş olur. Uyuşturucuya olan ihtiyacı tüm hayatının merkezi haline gelir. Bağımlı bir insan, ister fiziki ister psikolojik ya da her ikisi de birlikte olsun, madde alırken bir seçim yapıyormuş gibi hissetmez artık.

 

Belirtiler

Bir bağımlılığın en açık işareti, belirli bir uyuşturucuya veya maddeye sahip olma ihtiyacıdır. Ama ruh halinde değişiklikler veya kilo kaybı ve alımı gibi birçok diğer işaret, olası bir bağımlılığı gösterebilir. (Depresyon veya yeme bozuklukları gibi diğer durumların işaretleri de vardır.)

Sizde veya bildiğiniz birisinde bir uyuşturucu veya alkol bağımlılığı olabileceğinin işaretleri aşağıdakileri içerir:

Psikolojik belirtiler:

• Sorunları unutmanın veya rahatlamanın bir yolu olarak uyuşturucu veya alkol kullanımı
• Aile ve arkadaşlardan uzak durma veya onlarla sırları paylaşmama
• Eskiden önemli olan faaliyetlere ilgili kaybı
• Düşük not alma veya okula gitmeme gibi okul çalışmalarında sorunlar
• Sadece uyuşturucu kullanan arkadaşlarla takılma gibi, arkadaş çevresinde değişiklikler
• Uyuşturucunun nasıl elde edileceğini öğrenmek için zaman harcama
• Uyuşturucuyu karşılayabilmek için sahip olduklarını satma veya çalma
• Uyuşturucu almayı veya içkiyi bırakmak üzere başarısızlığa uğramış girişimler
• Gerginlik, öfke veya depresyon
• Ruh hali dalgalanmaları

Fiziki belirtiler:

• Uyuma alışkanlıklarında değişiklikler
• Bırakmaya çalışırken güçsüz veya hasta hissetme
• Aynı etkiye sahip olmak için daha fazla madde alma ihtiyacı
• Yeme alışkanlıklarında değişiklikler, kilo kaybı veya alımı

Tedavi

Yardım Almak

Eğer uyuşturucuya veya alkole bağımlı olduğunuzu düşünüyorsanız, bir sorununuz olduğunu kabul etmek, yardım almada atacağınız ilk adımdır.

Birçok insan, sorunu kendi başına çözebileceğini düşünür, ama bu çoğu insan için işe yaramaz. Konuşmak için güvenebileceğiniz birini bulun. İlk başta kendi yaşıtınız biri veya bir arkadaşla konuşmanın yardımı dokunabilir, ama destekleyici ve anlayışlı bir yetişkin, yardım almak için en iyi seçenektir. Eğer ailenizle konuşamıyorsanız, bir okul rehberine, bir akrabaya, bir doktora, sevdiğiniz bir öğretmen veya manevi bir lidere sorununuza dair yaklaşmak isteyebilirsiniz.

Maalesef bağımlılığın üstesinden gelmek kolay iş değildir. Uyuşturucuyu veya içkiyi bırakmak, muhtemelen hayatınızda yaptığınız en zor şeylerden biri olacaktır. Eğer eğitimli bir uyuşturucu danışmanının veya terapistin profesyonel yardımına ihtiyacınız olursa bu, zayıflık göstergesi değildir. Uyuşturucu veya alkol sorununu halletmeye çalışan çoğu insan, profesyonel yardıma veya bir tedavi programına ihtiyaç duyar. 

Öneriler

Bir kere bir tedavi programına başladıktan sonra, iyileşmeye giden yolu daha az engebeli yapmak için şu önerileri deneyin:

• Uyuşturucu kullanmayı bırakmak için verdiğiniz kararı arkadaşlarınıza söyleyin. Gerçek arkadaşlarınız kararınıza saygı gösterecektir. Bu, %100 destekleyici olan yeni bir arkadaş grubu bulmanız gerektiği anlamına gelebilir. Herkes bir anda uyuşturucu alışkanlığından kurtulmaya karar vermediği sürece muhtemelen daha önce uyuşturucu aldığınız arkadaşlarınızla takılamayabilirsiniz.
• Arkadaşlarınız veya ailenizden onlara ihtiyacınız olduğunda müsait olmalarını rica edin. Gecenin bir yarısı sadece konuşmak için birisini aramaya ihtiyacınız olabilir. Eğer zor bir zamandan geçiyorsanız, meseleleri kendi başınıza idare etmeye çalışmayın; ailenizin ve arkadaşlarınızın sunduğu yardımı kabul edin.
• Sadece uyuşturucu veya alkol olmadığını bildiğiniz faaliyetlere katılın. Sinemaya gitmek muhtemelen güvenlidir, ama daha kendine güvenli hissedene kadar cuma gecesi partilerini es geçebilirsiniz. İçinde uyuşturucu olmayan faaliyetler planlayın. Sinemaya gidin, bovling oynayın veya bir arkadaşınızla beraber bir sanat dersi alın. 
• Kendinizi uyuşturucu veya alkolle dolu bir mekanda bulursanız ne yapacağınız hakkında bir plan yapın. Baştan çıkma bazen olacaktır, ama durumu nasıl idare edeceğinizi bilirseniz temiz kalırsınız. Ailenizle veya akranlarınızla bir plan oluşturun, öyle ki bir şifre kullanarak evi aradığınızda aramanızın bulunduğunuz yerden kaçmanız gerektiğine dair bir işaret olduğunu bilsinler.
• Bir bağımlılığa sahip olmanın sizi kötü veya güçsüz yapmadığını kendinize hatırlatın. Eğer eski günlere biraz olsun dönerseniz, en kısa zamanda bir yetişkinle konuşun. Utanacak hiçbir şey yok, ama en kısa zamanda yardım almak önemlidir, böylece iyileşmeniz için ortaya koyduğunuz tüm çaba yok olmaz.

Bağımlı bir arkadaşınız için endişeliyseniz, ona da yardım etmek için bu önerileri kullanın. Örneğin arkadaşınızın konuşmak için müsait olduğunuzu bilmesini sağlayın veya yardımınızı sunun. Eğer arkadaşınız uyuşturucuya veya içkiye geri dönecekse, yardımınızı kabul etmeyecekse ebeveyniniz veya okul rehberi gibi tehdit edici olmayan, anlayışlı bir yetişkinle konuşmaktan korkmayın. Arkadaşınızı ispiyonlamak gibi görünebilir ama bu sunabileceğiniz en iyi destektir.

Her şeyin ötesinde bağımlılıkla mücadele eden arkadaşınıza bir sürü cesaretlendirme ve övgüler sunun. Bayat görünebilir, ama umursadığınızı duymak, arkadaşınızın ihtiyacı olan bir motivasyon türüdür.

Temiz Kalmak

Bir uyuşturucu veya alkol bağımlılığında iyileşmek, 6 haftalık bir tedavi programıyla sağlanmaz. Bu, ömür boyu devam eden bir süreçtir. Birçok insan, bir destek grubuna katılmanın onların temiz kalmalarına yardımcı olduğunu görür. Özel olarak gençler ve daha küçükler için olan destek grupları vardır. Sizin de geçtiğiniz yollardan geçmiş insanlarla tanışacaksınız ve okulunuzun sağlık dersinde duymayacağınız ölçüde uyuşturucular hakkında gerçek tartışmalara katılabileceksiniz.

Birçok insan, başkalarına yardım etmenin aynı zamanda kendilerine yardım etmenin de en iyi yolu olduğuna inanır. İyileşme sürecinin ne kadar zor olabileceğine dair anlayışınız, bir bağımlılıkla mücadele eden başkalarını, hem gençleri hem yetişkinleri desteklemede size yardımcı olacaktır.

Eğer tekrar kullanma durumunda kalırsanız en kısa zamanda sorunu kabul etmek önemlidir. Hemen yardım alın böylece başlangıçtaki iyileşmeniz için ortaya koyduğunuz çabanın hepsini çöpe atmamış olursunuz. Eğer tekrarlama durumu olursa, yardım istemekten asla korkmayın!