Nikotin nitrojen içeren bir kimyasaldır. Tütün bitkisi de dahil olmak üzere çeşitli bitkiler tarafından üretilir. Ayrıca sentetik bir şekilde de elde edilebilmektedir. Tütün bitkilerinde bulunan nikotin türünün tam adı Nicotiana tabacum’dur. Bu madde kırmızı biber, patlıcan, domates ve patatesin de dahil olduğu bir bitki ailesinde de bulunur. Nikotin kendi başına kanserojen ya da çok zararlı değildir ancak ciddi derecede bağımlılık yapıcıdır. Bu sayede kişileri sigara bağımlılığına ve bunun zararlarına açık hale getirir. Nikotinin vücudumuzdaki etkileri oldukça çeşitlidir.

Nikotin bir madde olarak hem yatıştırıcı hem de uyarıcıdır. Bedenimiz nikotine maruz kaldığında öncelikle uyarılırız. Bunun sebebi nikotinin böbreküstü bezlerini uyarması ve bunun sonucunda adrenalin hormonunun salgılanmasıdır. Adrenalin vücudu canlandırır. Anında glikoz salgılanır, kalp atışları ve nefes alıp verme hızlanır, tansiyon yükselir. Nikotin ayrıca pankreasın daha az insülin üretmesine sebep olur. Bu da kan şekerinde hafif bir yükselmeye yol açar.

Dolaylı bir şekilde nikotin, beynin zevk ve motivasyonla ilgili alanlarında dopamin salgılanmasına neden olur. Benzer bir durum eroin ve kokain alındığında da ortaya çıkar. Maddeyi kullanan kişi keyif duyar. Dopamin zevk ve acıyla ilgili duyguları, davranışları ve hisleri etkileyen bir beyin kimyasalıdır. Dopamin düzeyleri arttığında memnuniyet hissi de artar. 

Alınan nikotin dozuna ve alan kişinin sinir sisteminin ne kadar uyarıldığına göre nikotinin vücudumuzdaki etkileri yatıştırıcı da olabilir.

Farmakolojik olarak insanlar, memeliler ve birçok diğer hayvan nikotine maruz kaldığında kalp atış hızı, kalp kasının oksijen tüketim hızı ve kalbin kan pompalama hacmi artar. Psikodinamik olaraksa nikotin tüketmek kişinin daha uyanık olmasına, coşku duymasına ya da bir rahatlama hissi yaşamasına neden olabilir.

Nikotinin vücudumuzdaki etkileri konsantrasyon ve hafıza üzerinde de görülür. Yapılan çalışmaların sonuçlarına göre nikotin hafıza ve konsantrasyonu güçlendirir. Bunun nedeninin asetilkolin ve norepinefrin değerlerindeki yükselmeler olduğu düşünülmektedir. Norepinefrin ayrıca kişinin daha uyanık ve daha uyarılmış olmasını sağlar.

Nikotinin bir diğer etkisi de beta endorfin seviyelerini yükseltmesidir. Bunun sonucunda nikotin alan kişide kaygı hisleri azalabilir. Bu etkilerinden bağımsız olarak sigara yoluyla nikotin almak vücudu birçok zararlı kimyasala maruz bırakır. Sağlığını düşünen tüm sigara kullanıcıları bir an önce bu alışkanlıktan vazgeçmek için uğraşmalı ya da profesyonel destek almalıdır.