• İçindekiler
• Zayıf Bağışıklık Sistemi
• Önlemler
• İlaç Kullanımı

Zayıf Bağışıklık Sistemi

Organ Nakli Sonrası Zayıf Bağışıklık Sistemiyle Yaşamak

Biz farkında olmasak bile, vücudumuz mikrop ve yabancı organizmalara karşı sürekli savunma durumundadır. Ne yazık ki, bu aynı zamanda vücudunuzun iyi huylu bir ev sahibi olmadığı anlamına gelir. Bağışıklık sisteminiz, hayatınızı kurtarmak üzere nakledilen organı da vücudunuza giren diğer mikroplara yaptığı gibi tehdit edecektir. Organ reddi, vücudunuzun sizi korumak için gösterdiği yanlış bir tepkidir. Bu yüzden bağışıklık sistemi zayıflatılır.

Bağışıklık sisteminizi zayıflatan ilaçlar kullanılarak bu doğal savunmanın etkisi engellenebilir. Bu ilaçlar genellikle vücudun yeni organla uyum içinde yaşamasına izin verir. Bağışıklık sisteminizi zayıflatarak organ uyumu sağlamak, enfeksiyonlara karşı daha savunmasız kalmanız anlamına gelir. Bu, organ uyumu sağlanana kadar yapmanız gereken takastır.

Organ nakliyle yaşamak, her zaman organ reddi ve enfeksiyon arasındaki bu dengeyi korumayı gerektirir. Organ reddini önlemek için yeterli ölçüde ilaç almanız gerekir. Ama enfeksiyon riskini çok yükseltecek kadar alamazsınız.

Neyse ki, bugün doktorlar dengenin kurulmasında çok başarılılar. Bu nedenle, sağlıklı kalmak için steril bir baloncuk içinde yaşamak zorunda kalmazsınız. İlk birkaç hafta ya da birkaç ay sonra, hayatınız üzerindeki kısıtlamalarla yaşamak gerçekten o kadar da zor gelmeyecektir. Genel olarak, makul ve sağlıklı alışkanlıklarınız varsa iyileşeceksiniz demektir.

Önlemler

Organ Nakli Sonrası Ne Tür Önlemler Almanız Gerekir?

Özellikle organ naklinin hemen ardından savunmasız olacaksınız. Çünkü bağışıklık sistemini zayıflatan ilaçların yüklenmesi aşamasına başlanacak. Oldukça yüksek dozda ilaç almanız gerekeceğinden sağlığınıza ekstra özen göstermeniz gerekir. Yapmanız gerekenler:

• Ellerinizi sık sık yıkayın. Elleri yıkamak, mikroplara maruz kalmayı azaltmak için mükemmel bir yoldur. Özellikle yemek öncesi önemlidir.
• Hasta insanlardan uzak durun. Soğuk algınlığı, kızamık, su çiçeği gibi enfeksiyon hastalıkları geçiren insanlarla iletişiminizi sınırlamak, dikkat edilmmesi gereken bir konudur.
• Son zamanlarda aşı olmuş insanlardan kaçının. Grip aşısı, kızamık aşısı gibi aşılar olmuş insanlar vücutlarında virüs taşırlar. Bu durum, bağışıklık sistemi zayıflatılmış olan insanlar için riskli olabilir.
• Kalabalık alanlardan uzak durun. Alışveriş merkezleri ve sinemalar gibi kalabalık alanlarda bulunmaktan kaçının.
• Hayvanlarla temastan kaçının. Evcil hayvanlar mikrop taşır, bu yüzden onlarla temasınızı sınırlayın. Evinizde evcil hayvan besliyorsanız onlardan ayrılmak zorunda değilsiniz. Bunun yerine, duruma evcil hayvanınızın temizliğini eşiniz veya çocuklarınızın sağlamasını gerektiren bir bahane şeklinde yaklaşabilirsiniz.
• Bahçeyle uğraşmayın. Toprakta tehlikeli olabilecek bazı bakteriler yaşar. Bu yüzden bahçenizle birkaç ay ilgilenmeyin ya da bırakın sizin yerinize çocuklarınız ekip biçsin.
• Dişlerinizi günlük olarak fırçalayın ve diş ipi kullanın. Her iki yardımcı da ağzınızı enfeksiyonlardan korur. Dişlerinizi düzenli olarak temizlemeniz gerekir.
• Kesik veya çizikleri göz ardı etmeyin. Cildinizde oluşabilecek ufak kesik ve çizikleri temizleyin, bandaj kullanarak koruyun. Eğer herhangi bir enfeksiyon belirtisi varsa sağlık kuruluşunuzla temasa geçin.
• Güvenli cinsel ilişkiye özen gösterin. Uçuk gibi cinsel yolla bulaşan hastalıklar herkes için bir sorun olabilir. Ancak organ nakli operasyonu geçiren insanlar için, sonuçların daha tehlikeli noktalara varması mümkündür. Prezervatif tamamen korunmanız için yeterli olmayabilir. Tükürük teması dahi, soğuk algınlığı ve virüslere maruz bırakabilir. Bu yüzden dikkatli olun. Sizin durumunuzda nelerin güvenli olduğu konusunda sağlık kuruluşunuza danışın.

Açıkçası, sağlık durumunuza ve içinde bulunduğunuz koşullara bağlı değişen, size özel tavsiyeler verilecektir. Yaşam koşullarınız size önerilenlerin değişmesinde belirleyicidir. Eğer şehirde yaşıyorsanız, kalabalıktan kaçınmak zordur. Kırsal kesimde yaşıyor olmak, çiftlik hayvanlarıyla temas ya da potansiyel olarak güvenli olmayan, kuyu suyu gibi farklı riskler içerir. Durumunuza özel öneriler için doktorunuza danışın.

Organ naklinden sonra ömür boyu dikkat edilmesi gereken önlemler

Organ nakli sonrası, doktorunuz muhtemelen altı ay ila bir yılda kullandığınız ilaçları azaltacaktır. Kademeli olarak “Koruyucu bakım” aşamasından daha düşük dozda ilaç kullanımına geçeceksiniz. Bu noktada, bazı güvenlik önlemleri konusunda rahatlayabilirsiniz. Enfeksiyona karşı eskisi kadar duyarlı olmayacaksınız ama yine de önlemler almalısınız. Ellerinizi düzenli olarak yıkamaya, hasta ya da yakın zamanda hastalık geçirmiş kişilerle temasınızı sınırlandırmaya devam etmelisiniz.

Eğer vücudunuzda yeni organı reddeden bir bölüm varsa, doktorunuz ilaçlarınızı değiştirebilir veya bağışıklık sistemini baskılayan ilaçların dozunu artırmanızı isteyebilir. Buna “anti-ret immünoterapi” denir. Bağışıklık sisteminiz daha da bastırılmış olacağından, bu ekstra önlemleri tekrar almanız gerekir.

Ayrıca, bazen doktorunuzun kullandığınız ilaçlardan bazılarını değiştirmesi gerekebilir. Bazı ilaçlar zamanla etkisini yitirebilir. Eskilerinin yerini alacak yeni ve daha etkili ilaçlar piyasaya çıkabilir.

İlaç Kullanımı

Organ Nakli Sonrası İlaç Kullanımı

Bir organ nakli operasyonu geçirmek, hayatınızın geri kalanında birçok ilaç kullanarak yaşamanız gerektiği anlamına gelebilir. Çoğu insan, günlük 6 ila 12 tane arasında değişebilecek sayıda ilaç alır. Bu sayı daha yüksek olabilir. Çok ilaç kullanmak zor gelebilir.

Bazı insanlar almak zorunda oldukları ilaç sayısının çokluğundan bunalabilir. Ama unutmamak gerekir ki, organ nakli öncesinde de hastaydınız ve karmaşık bir ilaç rejimi sürdürüyordunuz.

Aslında birçok kişinin ilaç tedavisi, organ nakli sonrası daha az karmaşık olur.
Sağlıklı kalmak için ilaçlarınızı düzenli almanız kesinlikle çok önemlidir. İşte bu konuda yararlanabileceğiniz bazı ipuçları

• Konu, organ nakli sonrası kullanmanız gereken ilaçlar olduğunda, kesinlikle doktorunuzun tavsiyelerini takip edin.
• Haftalık veya günlük ilaçlarınızı, kullanım miktarlarına göre daha önceden hazırlayacağınız kutulara yerleştirin ve aksatmayın.
• İlaç saatlerini hatırlayabilmeniz için çalar saat, zamanlayıcı ya da dijital saatler kullanın.
• İlaç düzeninize sadık kalabilmeniz için aile bireylerinden yardım isteyin.
• İlaçlarınızı çocukların ve evcil hayvanlarınızın ulaşamayacağı yerlerde muhafaza edin.
• İlaçlarınızı serin ve kuru yerlerde saklayın.
• Kullanmanız gereken ilaçların açık bir listesini göz önünde bulundurun.
• Kazara bir dozu almayı ihmal ederseniz, bir sonraki dozla birleştirmeyi düşünmeyin.
• Ne kadar ilacınız kaldığını sürekli takip edin. Bulunamama riskine karşı eczaneyi mutlaka ilacınız tükenmeden önce haberdar edin.
• Doktorunuz kabul eder ise, mide ve bağırsakla ilgili yan etkileri önlemek için ilaçlarınızı yiyecekle birlikte alın.
• Dozlarınızın, diş fırçalamak, yemek yemek veya yatmak gibi diğer günlük rutin aktivitelerinizle denk gelmesini sağlayın.
• Sağlık kuruluşu onayı olmadan asla ilaç alımınızı durdurmayın.