Nedir

Nedir?

Pellegra, sindirim sistemi, cilt ve sinirleri etkileyerek dermatite, ishale ve zihinsel bozukluklara neden olan bir hastalıktır. En yaygın nedeni niyasin yetersizliğidir (birincil pellegra). Diğer nedenleri vücudunuzda niyasin emilimini azaltan sindirim sistemi bozuklarıyla ilişkilidir.

Niyasin, nikotinik asit ya da B3 vitamini olarak da bilinir. Beslenme bozukluğunun bir sonucu olarak pellegra geliştirme riski en yüksek olanlar alkoliklerdir.

Alkolizmle birlikte yeterince yeşil sebze, deniz ürünü, et ve yumurta tüketmemek birincil pellegranın en yaygın nedenidir. Yeterli niyasin alınır ancak vücut tarafından işlenip kullanılmazsa ikincil pellegra oluşur. Buna çoğunlukla niyasin emilimini engelleyen sindirim sistemi hastalıkları neden olur. Niyasin üretimi için triptofan gereklidir ve düşük triptofan seviyesi pellegraya yol açabilir.

Pellegra belirtileri belirli aralıklarla oluşabildiği gibi sürekli de olabilir. Pellegra kişiden kişiye değişiklik gösterir. Pellegrası olan bazı kişiler yorgunluk gibi hafif belirtiler gösterirken, diğerleri şiddetli depresyon ve anksiyete geliştirebilir. Neyse ki, bu durum niyasin eksikliğini gideren beslenme takviyeleriyle tedavi edilebilir. Alkol tüketimini sınırlama, iyi dengelenmiş bir beslenme, sigara içmeme, bütün ilaç ve takviyeleri her zaman reçeteli almayı içeren yaşam tarzı değişiklikleri pellegra riskini azaltabilir.

Bazı durumlarda, tedavi edilmeyen pellegra, vakit kaybetmeden müdahale edilmesi gereken, bunama, anksiyete ya da depresyona yol açabilir. Eğer sizde ya da yakınlarınızdan birinde, alkol yoksunluğu sendromu ya da intihar düşünceli ağır depresyon ve değişken ruhsal durum da dahil ciddi belirtilerden herhangi biri varsa vakit kaybetmeden tıbbi yardım isteyin.

Pellegra tedaviniz devam ederken, hafif şiddetli belirtileriniz bir süre sonra tekrar başlıyor ya da hiç geçmiyorsa gecikmeden tıbbi yardım isteyin.

Pellegra, Afrika, Endonezya ve Çin’de çok yaygındır. Refah toplumlarında, klinik pellegra hastalarının büyük bir çoğunluğu, fakir, evsiz, alkol bağımlısı ya da yemek yemeyi reddeden psikiyatri hastalarıdır. Pellegra, özellikle Gulag denilen ve siyasi suçluları cezalandırmak amacıyla kullanılan Sovyet çalışma kamplarında yaygındı. Kronik alkolizm vakalarında görülmüş olabilir. Buna ilaveten, pellegra, mülteci nüfus ve kendilerine özgü nedenlerle, uzun süreli barınma sorunu ve gıda yardımı bağımlılığı olan yerinden yurdundan edilmiş kişileri sıkça etkileyen mikrobesin eksikliği hastalığıdır. Mülteciler genel anlamda kendilerine sunulan yerfıstığı gibi sınırlı niyasin kaynaklarına bel bağlar; besin içeriği ve gıda yardımı dağıtımındaki istikrarsızlık yurtsuz nüfusta pellegra nedeni olabilir.

Belirtiler

Pellegra vücutta çok az miktarda niyasin olması durumudur ve sinirler, sindirim sistemi ve cildin normal fonksiyonlarına etki eder. Pellegra şiddeti kişiden kişiye değişebilen birtakım belirtilere neden olabilir.

Yaygın pellegra belirtileri

Pellegra belirtileri her gün ya da sadece arada bir yaşanabilir. Ara sıra yaşanan bu yaygın belirtilerden herhangi biri ciddi olabilir:

Karın krampı
Zihin bulanıklığı ya da kuruntulu düşünüş
Depresyon
İshal
Hafıza, düşünme, konuşma, kavrama, yazma ya da okuma güçlüğü
Baş ağrısı
İştahsızlık
Halsizlik ya da uyuşukluk
Mukus zarı iltihabı
Kusmayla birlikte ya da kusma olmaksızın bulantı
Pulsu ve ağrılı cilt lezyonları
Cansızlık (güç kaybı)

Ciddi bir durumun işareti olabilecek belirtiler

Bazı vakalarda, tedavi edilmemiş pellegra, vakit kaybetmeden müdahale edilmesi gereken ciddi psikolojik ya da duygusal durumlara yol açabilir. Sizde ya da etrafınızdaki birinde şu ciddi belirtilerden herhangi biri varsa vakit kaybetmeden tıbbi yardım alın:

Alkol yoksunluğu
İntihar düşüncesi

Sebepler

Pellegranın yaygın olan sebebi, niyasin olarak bilinen B vitamini alımının yetersizliğidir (birincil pellegra). Birincil pellegranın en tipik nedeni, yeterince yeşil sebze, deniz ürünü, et ve yumurta tüketmemektir. Alkolizm çoğunlukla kötü beslenmenin bir sonucu olarak pellegrayla ilişkilidir.

İkincil pellegra, niyasinin, yeterli miktarda alınsa bile vücut tarafından işlenip kullanılmaması durumunda oluşur. İkincil pellegraya genellikle niyasin emilimini engelleyen sindirim sistemi hastalıkları neden olur. Bunların dışında, niyasin yapımı için triptofan gereklidir ve vücut tarafından üretilemeyen triptofanın düşük seviyede olması pellegraya yol açabilir.

Risk Faktörleri

Risk faktörleri

Birtakım faktörler pellegra geliştirme riskini artırır. Risk faktörlerini taşıyan herkes pellegraya yakalanmayacaktır. Pellegra risk faktörleri arasında:

Alkolizm
Anoreksiya nervosa
Yüksek mısır diyetleri
Sindirim sistemi hastalıkları
Triptofan alımı düşük beslenme (vücutta niyasin üretimi için gerekli)

Pellegra riskini azaltma

Pellegra riskini azaltmak aşağıdakilerle mümkün olabilir:

Niyasin yapımında rol oynayan tripofan açısından zengin gıdalar tüketmek, deniz ürünleri, et ve yeşil sebzeler gibi
Niyasin içeren gıdalarca zengin bir beslenme sağlanması, örneğin tahıl tohumları, yumurta, yeşil sebzeler, balık, süt ve maya
Besin gruplarının her birinden çeşitli gıdalar içeren sağlıklı bir beslenme planı sürdürmek
Alkol kullanımında ölçülü olmak

Komplikasyonlar

Size özel olarak doktorunuzla birlikte oluşturduğunuz tedavi planına uyarak ciddi komplikasyonlar yaşama riskinizi en aza indirmeyi sağlayabilirsiniz. Ciddi pellegra komplikasyonları arasında bunama ve depresyon yer alır.

Tedavi

Pellegra tedavisi sağlık kuruluşunuzdan tıbbi yardım istemekle başlar. Sağlık kurumunuz pellegranız olup olmadığını belirlemek için size sorular soracak, kan örneği isteyecek ve muhtemelen tanısal testler reçete edecektir. Pellegra tedavi planına tam olarak uymak ve bütün ilaçları talimatlara uygun almak önemlidir.

Pellegra tedavisinde yaklaşım, pellegranın asıl nedeninin tedavisine bağlıdır. Tedavi, niyasin ve triptofan (eğer gerekliyse) seviyesinin normal seviyelere getirilmesini içerecektir. Besin takviyeleri vermek bu maddelerin denge sağlanana kadar depolanmasına yardımcı olacaktır.

Kişisel niyasin ihtiyacınıza özel öneriler, yaş, cinsiyet ve sağlık durumunuza dayanarak doktorunuz tarafından sağlanacaktır.