• İçindekiler
• Nedir
• Sebepler
• Belirtiler
• Testler
• Önleme

Nedir

Nedir?

Püstüler psöriyaz (püstüler sedef), sedef hastalığının nadir bir formudur. Püstüler sedef hastalığı olan insanlar, ciltte oluşan irinle dolu kabarcıklar (püstül) ile kolayca ayırt edilebilirler. Bu kabarcıkların altı ve çevresindeki cilt kırmızıdır. Cildin büyük bir kısmı kızarıktır.

Püstüler sedefin oluşumu öncesinde, sırasında ve sonrasında fark edebileceğiniz cilt değişiklikleri sıradan sedeftekilere benzer. Normal sedef belirtileri olanlarda pullu kabarık cilt lekeleri oluşur.

Belirtilerinize bağlı, püstüler sedef birkaç farklı tür olarak sınıflandırılır. Belirtiler ani ve şiddetli (akut), uzun süreli (kronik) ya da ikisinin arasında (subakut) olabilir. Genelleşmiş türü sadece cilt belirtilerinden öteye giderek tüm vücudunuzu etkiler. Genelleşmiş türde akut belirtiler, ateş ve von Zumbusch türü denilen dokularda oluşan toksik reaksiyondur. Halka şekilli (annüler veya sirkinat) bir tür de tanımlanmıştır. Bu genellikle subakut veya kroniktir ve bu türü taşıyan insanlar genellikle deri belirtileri dışında belirti yaşamaz. Püstüller avuç içi ve ayak tabanlarında yerleşik olabilir. (palmoplantar püstülozis). En az yaygın türü, çocuklarda görülen jüvenil ya da infantil türüdür.

Püstüler sedef hastalığı yaygın değildir. Japonya''da, 1.000.000''da sadece 7,46 kişide püstüler sedef hastalığı vardır. Püstüler sedef bütün ırkları etkiler. Yetişkinlerde, erkekler ve kadınları eşit oranda etkiler. Çocuklarda, erkek çocukları kızlara göre biraz daha fazla etkiler. Püstüler sedef hastalığı olan insanların yaş ortalaması 50''dir. 2-10 yaş arası çocuklar da bu hastalıktan etkilenir, ama bu nadir görülen bir durumdur.

Sebepler

Sebepler

Patlayabilen püstüller aşağıdaki nedenlere bağlıdır: 

• Sistemik steroidler (ağızdan veya enjeksiyon yoluyla verilen steroid ilaçlar) alınması ve daha sonra kesilmesi
• Aşağıdakiler de dahil çeşitli ilaçlar:
  • Salisilatlar, yani salisilik asitile yapılmış bileşikler, genellikle ağrı ve ateş tedavisinde kullanılır.
  • İyodin, topikal bir antiseptik
  • Lityum veya trazodon, antidepresanlar
  • Fenilbütazon veya oksifenbütazon, steroid olmayan iltihap önleyici ilaçlar (NSAID)
  • Penisilin, bir antibiyotik
  • Hidroksiklorokin, bir antimalaryal ilaç
  • Kalsipotriol, bir D vitamini türevi          
  • İnterferon alfa ve rekombinant interferon beta enjeksiyonları, kemoterapötik ajanlar
  • Güçlü, tahriş edici topikal solüsyonlar (cilde sürülen kremler ya da merhemler), bunlara katran, antralin, oklüzyon altında steroidler ve şampuanlardaki çinko pirintion dahildir.
  • Enfeksiyonlar
  • Gebelik
  • Güneş ışığı ya da fototerapi
  • Kolestatik sarılık (safradan kaynaklanan cilt ve gözlerin sarıya boyaması)
  • Hipokalsemi (kandaki kalsiyum seviyesinin anormal derecede düşük olması)

Birçok kişide tetikleyici asla tespit edilemez.

Belirtiler

Belirtiler

Genel türde, cilt başlangıçta alevli, kızarık ve hassastır. Baş ağrısı, ateş, titreme, eklem ağrısı, genel bir rahatsızlık ya da huzursuzluk hissi, iştah azalması ve bulantı gibi belirtiler olabilir. Saat içinde püstül kümeleri görebilirsiniz.

Bu püstüllerin en sık ortaya çıktığı yerler anal ve genital bölgelerle derinin büküldüğü ve katlandığı yerlerdir. Püstüller yüzde ortaya çıkabilir, ama bu alışılmadık bir durumdur. Püstüller dilde ortaya çıktığında yutmayı zorlaştırabilir. Ayrıca, tırnak altında oluşarak tırnakların düşmesine neden olabilirler.

Bir iki gün içinde, püstüller birleşerek irin "gölleri" oluşturur ve bunlar kuruyarak tabakalar halinde soyulur. Alttaki cilt pürüzsüz kırmızımsı bir yüzeydir ve üzerinde yeni püstüller oluşabilir. Püstüllerin ortaya çıkması, birleşmesi, soyulması ve tekrar ortaya çıkması haftalar boyunca sürebilir. Bunlar sizi rahatsız edebilir ve bitkinleştirebilir. 2-3 ay içinde saç kaybı evresi gerçekleşebilir.

Püstüller iyileştikçe diğer belirtilerinizin çoğu (baş ağrısı ve ateş gibi) genellikle kaybolur. Ancak, bazı kişilerde deri parlak kırmızı kalır ve normal sedefin cilt belirtileri devam eder.

Halka şekilli türü daha çok küçük çocuklarda görülür. Bu tür, subakut veya kronik olma eğilimindedir ve genelleşmiş türe göre belirtilerin şiddeti daha azdır. Halka şekilli plaklar (kabarmış bölgeler) ortaya çıkar ve genellikle tekrar eder. Püstüller halkaların kenarlarında görünebilir. Bu cilt belirtileri çoğunlukla gövdede ama aynı zamanda kollar ve bacaklarda oluşur. Kenarları genişler ve merkezi iyileşir. Diğer belirtiler ya yoktur ya da hafiftir.

Püstüler sedefin jüvenil ya da infantil türü, genellikle hafiftir. Cilt belirtileri dışında diğer belirtiler nadiren oluşur. Bu durum genellikle kendiliğinden düzelir.

Avuç içi ve ayak tabanlarında oluşan püstüler psoriasis genellikle kroniktir ve kemik veya eklem iltihabıyla bağlantılı olabilir. Avuç içi veya ayak tabanları kızarır ve beyaz ya da sarı püstüller oluşur.

Doktora ne zaman gitmelisiniz?

Cildinizde kabarık irin dolu kabarcıklar şeklinde döküntüler ve özellikle, baş ağrısı, ateş, titreme, eklem ağrısı, genel bir rahatsızlık ya da huzursuzluk hissi, iştah azalması ve bulantı gibi genel belirtileriniz olduğunda doktora gidin.

Herhangi bir zamanda ağzınızda ya da boğazınızda nefes almanızı ya da yutkunmanızı zorlaştıran yaralar oluşursa doktorunuzu ziyaret edin.

Testler

Testler

Doktorunuz, aşağıdakiler de dahil kan testleri yapabilir:

• Tam kan sayımı (TKS), lenfopeniyi (beyaz kan hücreleri olan lenfositlerin düşük sayıda olması) ve bir mikrolitre kanda 40.000''e kadar polimorfonükleer lökositozu (başka bir lökosit türünün sayısındaki artış) ortaya çıkaracaktır.
• Eritrosit sedimantasyon hızı yüksek olacaktır. Bu, antikoagüle kanda kırmızı kan hücrelerinin yerleşme oranının yüksek olması anlamına gelir ve yangı olduğunu gösterir.
• Serum kimyası (kandaki çeşitli bileşenlerin çökme seviyeleri), plazma globülinlerindeki artışı (kanda bulunan bir çeşit protein) ve albümin (basit bir protein), kalsiyum ve çinkodaki azalışı ortaya koyacaktır.  Eğer oligemikseniz (vücutta kan eksikliği varsa), kan üre azotu (BUN, kandaki protein dışı azot bileşiği) ve kreatinin (idrarda bulunan bir madde) düzeyleri de artar.
• Kan kültürü, kanı bir kültür ortamına yerleştirerek kanda herhangi bir organizmanın büyüyüp büyümediğini belirleme işlemidir.

Doktorunuz bir idrar örneği alabilir. Bu doktorunuzun kreatinin seviyelerini değerlendirmesine ve böbrek bozukluğu olup olmadığını belirlemesine olanak verecektir.

Doktorunuz bir kültür gerçekleştirmek için püstül içeriğinden küçük bir örnek alabilir. Kan kültürlerin ve kan kültürlerinin sonuçları genellikle negatiftir (hiçbir enfeksiyon belirtisi yok). Tzanck testi (değişmiş cilt hücreleri için bir test) genellikle hiçbir anormallik ortaya koymaz. Viral hücreler de bulunmaz. Cildinizin hasar görmüş olduğundan, enfekte olabilir ve bu kültürler önemlidir.

Önleme

Önleme

• Sedef hastalığını tetikleyen, sigara, güneşe maruz kalma ve stres gibi çevresel faktörlerden kaçınmak, sedef alevlenmelerini önlemek ya da en aza indirmek için yardımcı olabilir. Güneşe maruz kalma birçok sedef vakasında yararlı olurken, diğerlerinde durumu kötüleştirebilir.
• Alkol genç ve orta yaşlı erkeklerde sedef hastalığı için bir risk faktörü olarak kabul edilir. Sedef hastalığınız varsa alkol kullanmayın veya en aza indirin.
• Sedef için, dengeli ve yeterli bir beslenme dışında hiçbir belirli besinsel kısıtlama ya da takviye yoktur.