• İçindekiler
• Nedir
• Semptomları
• Teşhis
• Tedavi

Nedir

Retinoblastom retinanın kanseridir. Retina; gözün arkasında, ışığı hisseden ve görüntüyü oluşturan ince sinir dokusudur. Retinoblastomun kalıtsal olan ve kalıtsal olmayan tipleri vardır. Kalıtsal retinoblastom tek gözde ya da her iki gözde olabilir ve genelde küçük çocuklarda görülür (ortanca görülme yaşı 7 ay). Tek gözde görülen retinoblastomların çoğu kalıtsal değildir ve daha büyük çocuklarda görülür (ortalama görülme yaşı 23 ay). Retinoblastoma nadir bir hastalıktır fakat çocuklarda en sık görülen göz tümörüdür.  Ailede retinoblastom öyküsü olan çocuklarda; gelecekteki hastalık riskini belirlemek için genetik danışma da dahil olmak üzere belli aralıklarla muayene yapılmalıdır.

Retinoblastom çok hızlı büyüdüğünden erken tespit ve tanı önemlidir. Tümör tanı konulduğunda ne kadar küçükse görme fonksiyonunun korunma ihtimali o kadar yüksektir. Tanı anında yaygın tümör nadirdir ancak tümör büyükse olabilir. Büyük tümörler göz siniri boyunca büyüyebilir, göz küresinin arkasına geçebilir ve beyine yayılabilir. Tümör ayrıca kemik iliğine, kemiğe, lenf bezlerine ve diğer organlara yayılabilir.

Semptomları

Lökokori (kedigözü refleksi) retinoblastomun en sık görülen bulgusudur. Lökokori, gözde ışığın yansımasının beyaz olmasına denir. Fotoğrafta göz dibi kırmızı yerine beyaz olarak yansıma yapar. Strabismus (şaşılık), görmede azalma, göz ağrısı ve gözlerde kızarma diğer bulgulardır. 

Teşhis

Eğer retinoblastomdan şüpheleniliyorsa, çocuğa genel anestezi altında dikkatli bir göz muayenesi yapılması gerekir. Gözlerin ve beynin MR ve bilgisayarlı tomografisi de istenir. Eğer tümör göz küresinin dışına yayıldıysa, doktorunuz tümörün gözden başka organlara yayılıp yayılmadığını anlamak için kemik taramaları, kemik iliği aspirasyonu ve lumbar ponksiyon tetkiklerine ihtiyaç duyacaktır. Bu süreç evreleme olarak adlandırılır. Tedaviyi planlamak için hastalığın evresinin bilinmesi önemlidir.

Tedavi

Verilecek tedavi tipi; hastalığın gözün içindeki uzanımı, tek taraflı ya da çift taraflı hastalık olmasına, hastalığın göz dışına yayılımına bağlıdır. Tedavi hastalığı ortadan kaldırmayı, görmeyi korumayı ya da kurtarmayı amaçlar.

Tedavi yöntemleri aşağıda sıralanmıştır:

• Enükleasyon: Gözün ameliyatla alınması

• Radyoterapi: Kanser hücrelerini öldürmek için yüksek doz X-ışını kullanılması

• Kriyoterapi: Kanser hücrelerini yok etmek için dondurucu soğuk kullanılması

• Fotokoagülasyon: Tümörü besleyen damarları öldürmek için lazer ışığı kullanılması

• Termoterapi: Kanser hücrelerini yok etmek için ısının kullanılması

• Kemoterapi: Kanser hücrelerini öldürmek için ilaçların kullanılması

Retinoblastom tedavisinde bu konuda deneyimli bir göz hekimi grubu şarttır. Ülkemizde bu konu ile ilgilenen az sayıda merkez vardır.