• İçindekiler
• Nedir
• Neden Yapılır
• Riskleri
• Hazırlık
• Bekleyebilecekleriniz
• Sırasında
• Sonrasında
• Sonuçlar

Nedir

Nedir?

Sentinel lenf düğümü biyopsisi, lenf sisteminiz içinde kanser başlangıcına sebep olabilecek tümörlerin yayılıp yayılmadığını belirlemede kullanılan bir cerrahi yöntemdir. Meme kanseri ve tümör değerlendirmelerinde yaygın olarak kullanılır. Biyopsi, tıp dilinde, bir doku parçasının içindeki hücre türlerinin mikroskop altında inceleme işine verilen isimdir.

Bir tümör oluşması durumunda, iltihabın ilk olarak toplanacağı bölge sentinel lenf düğümleridir. Sentinel lenf düğümü biyopsisi, cerrahi operasyon öncesinde sentinel lenf düğümünü bulma, ardından gerçekleştirilecek bir cerrahi operasyonla düğümden örnek alma işlemlerini içerir. Biyopsi sonrasında, alınan örnekte kansere rastlanmazsa, bu kanserin yayılmadığı ve başka lenf düğümünün alınmasına gerek olmadığı anlamına gelir.

Eğer sentinel lenf düğümü biyopsisi sonrasında yapılan araştırmalarda kanserli hücre dokularına rastlanırsa, kanserin yayılma hızına göre doktorunuz tarafından belirlenecek bir süreç içerisinde, lenf düğümlerinizin alınması gerekir.

Neden Yapılır

Neden Yapılır?

Lenf sistemi, protein açısından zengin lenf sıvısını vücudunuzda dolaştırma görevi görür. Sıvı vücudunuzdaki bakteri, virüs ve atık ürünleri toplar ve lenf damarları vasıtasıyla lenf bezleri adı verilen küçük yuvarlak organlara taşır. Atıklar daha sonra iltihaplarla savaşma görevi gören akyuvarlar tarafından süzülür ve sonuç olarak vücudunuzdan atılır. Lenf düğümleri gruplar halinde boyun, koltuk altları, göğüs, karın ve kasık bölgelerinde yer alır.

Kanser türlerinin geneli, vücudun lenf sistemi aracılığıyla düzenli bir yol izleyerek (metastaz yollarla) yayılır. Bir tümörün lenf sıvısının birikmesine yol açtığı ilk lenf düğümü, sentinel (nöbetçi) lenf düğümü olarak adlandırılır. Eğer kanser lenf sisteminize yayılmışsa, bu düğümün kanser içermesi muhtemeldir. Sentinel lenf düğümünün ameliyatla alınarak incelenmesi erken teşhisle birlikte, doktorunuzun kanserin yayılıp yayılmadığını belirlemesine,  kanser için uygun değerlendirme ve tedavi planı yapabilmesine yardımcı olacaktır.

Sentinel lenf düğümü biyopsisi her türlü kanser için kullanılamaz. Bu yöntemin kullanımının en etkili olduğu ve en sık önerildiği kanser türleri:

• Meme kanseri.
• Tümör.

Sentinel lenf düğümü biyopsisinin kullanılmasının uygun olabileceği diğer kanser türleri:

• Vajina kanseri.
• Rahim ağzı kanseri.
• Rahim kanseri.
• Prostat kanseri.
• Skuamöz baş ve boyun kanseri.
• Tiroit kanseri.
• Küçük hücreli dışı akciğer kanseri.
• Merkel hücreli karsinom (MHK).

Riskleri

Riskleri

Sentinel lenf düğümü biyopsisi genellikle güvenli bir işlemdir. Ancak herhangi bir cerrahi işlemde olduğu gibi, sentinel lenf düğümü biyopsisi de operasyona bağlı ortaya çıkabilecek rahatsızlık riski taşır.

Ortaya çıkabilecek potansiyel riskler şunlardır:

• Kanama.
• Biyopsi bölgesinde ağrı veya morarma.
• İltihap
•Operasyonda kullanılan boyaya karşı alerjik reaksiyon
• Lenfödem; lenf damarlarının vücudun bir bölgesinden yeterli lenf sıvısı boşaltamamasından kaynaklanan, sıvı birikimi ve şişliğe yol açabilen bir durumdur.

Lenfödem

Lenfödem, sentinel lenf düğümü biyopsisi sonrasında ortaya çıkabilen bir rahatsızlık olmasına karşın  biyopsi yönteminin geliştirilmesinin temel nedenlerinden birisi de lenfödemin engellenebilmesidir. Çünkü lenfödemin ortaya çıkmasının asıl sebebi; belli bir bölgeden birçok lenf düğümü alınması ya da hastalık nedeniyle birçok lenf düğümünün çalışmaz hale gelmesidir. Sentinel lenf düğümüsi biyopsisinde yalnızca bir ya da en fazla birkaç lenf düğümü alındığından,  operasyona bağlı lenfödem gelişmesi riski çok düşüktür. Vücudunuzun biyopsi uygulanan bölgesinde birçok lenf düğümü kalacaktır. Çoğu durumda, kalan lenf düğümleri vücudunuzdaki lenf sıvısını etkili bir şekilde işleyebilir.

Hazırlık

Nasıl Hazırlanmalısınız?

Ameliyat sırasında oluşabilecek olumsuz gelişmeleri önleyebilmek için işlem öncesi belli bir dönem boyunca beslenmeniz konusunda uymanız gereken kurallar olabilir. Doktorunuz beslenme şeklinizle ilgili özel talimatlar verecektir.

Bekleyebilecekleriniz

Ne Bekleyebilirsiniz?

Sentinel lenf düğümünün belirlenmesi

Bir sentinel lenf düğümü biyopsisinin ilk adımı, sentinel düğümü tespit etmektir. Sentinel lenf düğümünün yerini belirlemek için uygulanabilecek iki seçenek vardır:

• Radyoaktif ilaç. Doktorunuz tümöre yakın bölgeye etkisi zayıflatılmış radyoaktif bir ilaç enjekte edebilir. İlaç, lenf sisteminize karışarak sentinel lenf düğümüsine ulaşır. Bu enjeksiyon genellikle sentinel lenf düğümünü almak için uygulanacak cerrahi müdahaleden birkaç saat önce yapılır.

• Mavi boya. Doktorunuz tümör yakın bölgeye mavi renkte zararsız bir boya enjekte edebilir. Boya lenf sisteminize karışır ve sentinel lenf düğümüne ulaştığında, düğümün parlak mavi renkte ortaya çıkmasına sebep olur. Mavi boya genellikle sentinel lenf düğümünü almak için uygulanacak cerrahi müdahaleden hemen önce enjekte edilir.
Sentinel lenf düğümünü bulmak için radyoaktif çözüm mü yoksa mavi boyamı kullanılacağı, genellikle cerrahınızın tercihine göre belirlenir. Bazı cerrahlar sentinel lenf düğümünü tam olarak ortaya çıkartabilmek için her iki tekniği de birlikte kullanır.

 

Sırasında

Sentinel Lenf Düğümü Biyopsisi Sırasında

Cerrahlar sentinel lenf düğümü biyopsisi öncesinde genel anestezi uygularlar, bu nedenle işlem sırasında bilinçsiz konumda olursunuz. Anestezi uzmanı damardan bir ilaç enjekte eder ya da maske yardımıyla nefes almanızı sağlayarak gaz formunda bir ilaç verir.

Cerrahi ekip; kalp hızı, kan basıncı ve kandaki oksijen miktarınız gibi değerleri operasyon boyunca izlemek ve güvenli seviyede kalmasını sağlamak için vücudunuza çeşitli monitörler bağlar. Bu monitörler; kan basıncınızı izlemek üzere kolunuza bağlanmış bir bant ve kalp fonksiyonlarınızı izlemek üzere göğsünüze iliştirilmiş elektrotlar içerir.

Kendinizden geçtiğinizde, cerrah lenf düğümlerinin bulunduğu bölgede küçük bir kesik açar. Eğer doktorunuz operasyon öncesinde radyoaktif ilaç kullanmayı tercih etmişse, sentinel lenf düğümünün yerini tam olarak belirlemek için gamma detektörü denilen küçük bir el aleti kullanarak, radyoaktivite biriken bölgeyi bulur. Eğer mavi boya kullanılmışsa sentinel lenf düğümü cerrahın görebileceği şekilde parlak mavi renkte ortaya çıkar. Cerrah ardından sentinel lenf düğümünü alır. Bazı durumlarda, iki ya da üç sentinel düğümü olabilir ve tamamı alınır. Sentinel düğümleri alındıktan sonra kanser belirtisi olup olmadığına dair mikroskop altında incelenmek üzere bir patoloji uzmanına gönderilir.

Eğer meme kanseri durumu söz konusuysa, sentinel lenf düğümü biyopsisi, lumpektomi veya mastektomi sırasında esnasında uygulanabilir.

Sonrasında

Sentinel Lenf Düğümü Biyopsisi Sonrası

Sentinel lenf düğümü biyopsisi uygulandıktan sonra, sağlık ekibi anestezi ve ameliyata bağlı olarak gelişen bir problem olup olmadığını gözlemlemek için sizi gözlem odasına alacaktır. Eğer herhangi bir problem belirtisi yoksa birkaç saat içinde eve dönmeniz mümkün olabilir. Genellikle birkaç gün içinde normal faaliyetlerinize geri dönebilirsiniz ve ameliyat bölgesi birkaç hafta içinde iyileşir.  Duruma bağlı olarak değişkenlik gösterebileceği için aktivitelerinizde uymanız gereken kısıtlamalar konusunda doktorunuza danışın.

Sentinel lenf düğümü biyopsisi, mastektomi veya lumpektomi operasyonlarının parçası olarak gerçekleşmişse, hastanede daha uzun kalabilirsiniz ve aktivitelerinizde uymanız gereken ek kısıtlamalar vardır.

 

Sonuçlar

Sonuçlar

Sentinel lenf düğümü incelenmesi sonrasında kanser belirtisine rastlanmazsa ikinci bir lenf düğümünün alınmasına gerek yoktur. Doktorunuz operasyonla elde edilen bu bilgileri ilerleyen dönemde kanserle karşılaşmanız durumunda, tedavi planı geliştirmenize yardımcı olmak için kullanacaktır.

Eğer sentinel lenf düğümü kanser belirtileri taşıyorsa, büyük olasılıkla kanserin ne kadar yayıldığını saptamak için daha fazla lenf düğümü aldırmanız gerekecektir.

Birkaç tıbbi kurum, biyopsi işlemi sırasında sentinel lenf düğümünün durumu hakkında ön bilgi sahibi olmak ve lenf dokusu çevre şartlarını değerlendirmek için  “bölgeyi dondurma” olarak adlandırılan bir teknik kullanmaktadır. Eğer doktorunuz ameliyata devam ederken bu yöntemle elde edilen bilgilere sahipse ve bu bilgiler sentinel lenf düğümünde kanser olduğunu gösteriyorsa, ikinci bir ameliyat geçirmenize gerek kalmayabilir. Bunun yerine, diğer lenf düğümleri de ilk ameliyat esnasında alınabilir. Ancak çoğu durumda, ek lenf düğümleri daha sonraki bir tarihte gerçekleştirilen ikinci bir ameliyatla alınmaktadır.