El egzaması nedir?

El egzaması oldukça yaygın bir hastalıktır. Genellikle elde kuruluk ile başlayıp, kızartıya dönüşür ve üstü kabuk kaplar. Cildin tahriş olması sonucunda oluşur.  Suyla fazla temas, aşırı kuru hava, sabun, deterjan gibi temizlik ürünleri, kimyasal çözücüler, lastik eldiven, hatta cilde uygulanan kişisel bakım ürünleri bile tahrişe neden olabilir. Cilt tahriş olduğunda, normalde tahriş etkisi olmayan su, hatta bebek ürünleri bile tahriş etmeye devam ederek egzamayı şiddetlendirir. Bu durumda doktorunuz tedavi konusunda sizi yönlendirecektir. Sık kullandığınız ürünleri değiştirmek ya da tahriş eden maddelerden uzak kalmak hastalığın şiddetini azaltabilir.

Cilt reaksiyonu hassasiyeti genellikle kalıtımsaldır. Bu hassasiyete sahip olan kişilerde gıda alerjisi, en yaygın egzama türü olan atopik dermatit denen hastalıklar da bulunabilir. Ciltte kızarıklık ve kaşınma alerji göstergesi olup, bu alerji normal ciltte reaksiyona yol açmayan maddelere karşı da gelişebilir.  

Nasıl tespit edilir?

Uzman bir dermatolog cildinizdeki kızartının sebebini tespit etmekte size yardımcı olacaktır. Kızartılarınızın sebebi alerjik mi yoksa tahriş sonucunda mı oluşmuş bunu saptamak için size çeşitli testler uygulayacaktır. Daha önceden geçirdiğiniz rahatsızlıklar, elinize temas eden maddeleri krem, losyon ve eldiven kullanıp kullanmadığınızı sorabilir. Döküntünün sebebini bulmak amacıyla el, ayak ya da vücudun diğer noktalarını muayene edebilir. Bunun dışında herhangi bir enfeksiyon ya da hastalık bulunup bulunmadığını saptamak için bir takım testler yaptırabilir. Gerektiğinde deriden örnek aldırıp tahlile yollatabilir. Genellikle hastalığa neden olan sebepler 3 grupta toplanır:

1)      Temas yoluyla gelişenler

2)      Bünyesel nedenlerle oluşanlar

3)      Derideki mantar enfeksiyonları

Eğer doktorunuz temas yoluyla gelişen dış faktörlerden şüphelenirse alerjik yama testi yapabilir. Bu testte deride alerjik reaksiyon oluşturabilecek çeşitli maddeler sırt derisine yapıştırılır. Daha sonra test sonucuna göre alerjiye neden olan maddeler tespit edilir.

Nasıl tedavi edilir?

Dermatoloji uzmanınız nasıl tedavi olacağınızı size anlatacaktır. Eğer enfeksiyon varsa antibiyotik verilir. Medikal krem ve merhem önerebilir. İyileşme sürecini hızlandırmak amacıyla tahriş edici maddelerden uzak durulmalıdır.

Nelere dikkat etmelisiniz?

Ellerinizin tam olarak iyileşmesi birkaç ay sürebilir. Egzamanın geçmesi ve tekrar etmemesi için şu kurallara uyulmalıdır:

Ellerinizi; sabun, deterjan ve diğer kimyasallardan marketlerde ve eczanelerde satılan vinil eldivenler kullanarak koruyun. Plastik ya da lateks eldivenler kullanmayınız.  İşiniz bittikten sonra eldivenleri kurutun. Sebze soyarken, turunçgiller ile domatesi tutarken de eldiven giyin.

Ellerinizi ılık su ve hafif sabunla yıkayınız. Yıkarken yüzüğünüzü çıkarın çünkü yüzük altında biriken sabun egzamanızı şiddetlendirebilir.

Soğuk havalarda dışarı çıkarken deriyi kurumaktan koruyan eldivenler giyinin. Ellerinizi yumuşak tutan ürünler kullanın. İhtiyacının oldukça bu ürünleri birkaç kez kullanın.

El egzamaları bulaşıcı değildir. Bazı mantar hastalıkları el egzamalarına benzemekle beraber dermatoloji uzmanınızın yapacağı basit birkaç test tanıyı kolaylaştırır.

Elinizdeki döküntü bazen şiddetlenip, bazen iyileşir. Hastalığın şiddetlendiği dönemden önce hangi maddeleri kullandığınızı ve hangi aktivitelerde bulunduğunuzu sorgulayın. Doktorunuza bu konuda bilgi verin.

El egzamasının tekrarlama özelliği olduğundan tedavinizi düzgün uygulayın ve sonrasında mutlaka doktorunuza kontrole gidin.