• İçindekiler
• Nedir
• Neden Yapılır
• Riskleri
• Hazırlık
• Bekleyebilecekleriniz
• Sonra
• Sonuçlar

Nedir

Nedir?

Sistoskopi, mesane ve idrar yolunun, yani mesaneden vücudunuz dışına idrar taşıyan tüpün içini görmek için kullanılan bir işlemdir. Sistoskopi işlemi sırasında, doktorunuz mesaneniz ve idrar yolunuzu dikkatli şekilde muayene etmek için lenslerle donatılmış içi boş, teleskopik bir alet (sistoskop) kullanır. Sistoskop, idrar yolunuza sokulur ve yavaşça mesanenize doğru ilerletilir.

Sistoskopi -sistoüretroskopi de denir-, idrar yolunuzu uyuşturmak için lokal anestezi kullanılan bir ayakta tedavi işlemi olarak da uygulanabilir. Veya hastanede, bölgesel veya genel anestezi kullanılarak da yapılabilir. Size uygulanacak sistoskopinin türü, işlemin yapılma nedenine bağlı olarak değişebilir.

Neden Yapılır

Neden Yapılır?

Sistoskopi, mesane ve idrar yolunu etkileyen durumları teşhis etmek, gözlemlemek ve tedavi etmek amacıyla kullanılır. Doktorun sistoskopi önerebileceği yaygın sebepler arasında şunlar yer alır:  

• Mesane bulgu ve belirtilerinin nedenlerini araştırma. Sistoskopi, doktorunuzun idrardaki kan, sık görülen idrar yolu enfeksiyonu, idrarını tutamama, aşırı aktif mesane ve ağrılı işeme gibi bulgu ve belirtilerin nedenlerini öğrenmesine yardımcı olur.
• Mesane ve idrar yolu hastalık ve durumlarını teşhis etme. Sistoskopi; mesane kanseri, mesane taşları ve mesane enfeksiyonunun (sistit) teşhisinde kullanılabilir.
• Mesane hastalıkları ve sorunlarının tedavisi. Sistoskopun içinden özel aletler geçirilerek bir mesane hastalığı veya durumunun tedavisi sağlanabilir. Örneğin, çok küçük mesane tümörleri sistoskopi kullanılarak alınabilir.
• Prostat büyümesinin teşhisi. Sistoskop, mesanenin prostat bezine geçiş yaptığı yerde, prostatın büyüdüğünü gösterecek şekilde bir daralma olduğunu ortaya koyabilir (benign prostat hiperplazisi).

Bazı durumlarda doktorunuz, mesaneniz haricinde idrar yollarını muayene etmek için sistoskopiyle aynı anda üreteroskopi adı verilen bir işlem de uygulayabilir. Üreteroskopide, üreterlerinizi –böbreklerden mesaneye idrarı taşıyan tüpler- muayene için küçük bir cihaz kullanılır.

 

Riskleri

Riskleri

Sistoskopinin taşıdığı komplikasyon riskleri arasında şunlar yer alır:

• Enfeksiyon. Ender de olsa sistoskopiyle idrar yollarınıza bakteriler girebilir. Sistoskopi aynı zamanda var olan bir idrar yolu enfeksiyonunu daha da kötüleştirecek şekilde azdırabilir. Bazı özel durumlarda doktorunuz, enfeksiyonu önlemek üzere sistoskopiden önce ve sonra almanız için antibiyotik yazabilir.
• Kanama. Sistoskopi genellikle idrarda biraz kana neden olur, ancak nadir durumlarda kanama daha da ciddi olabilir.
• Ağrı. Sistoskopi karın ağrısına ve idrar yaparken yanma hissine neden olabilir. Çoğu kez, bu belirtiler hafiftir ve işlemden sonra gittikçe azalır.

Komplikasyonun bulgu ve belirtileri:

Eğer şunları tecrübe ediyorsanız, doktorunuzu arayın veya en yakın acil servise gidin:

• İdrarınızda parlak kırmızı kan
• 38 dereceden fazla ateş
• İki günden fazla süren, idrar yapma sırasında ağrı ve yanma

Hazırlık

Nasıl Hazırlanacaksınız?

Sistoskopi muayenenize hazırlanmak için sağlık ekibiniz, şunları yapmanızı isteyebilir:  

• Doktorunuz antibiyotik verdiyse mutlaka alın. Bazı özel durumlarda doktorunuz, sistoskopi öncesi ve sonrası antibiyotik yazabilir. Antibiyotik alması gerekenlere örnek olarak, aktif idrar yolları enfeksiyonu olan ve vücutları enfeksiyonlarla mücadele etmede güçlük yaşayan kişiler verilebilir.
• Mesanenizin boşalmadan önce bekleyin. Bazı durumlarda doktorunuz, sistoskopi öncesi bir idrar testi isteyebilir. İdrar örneği vermeniz gerektiği takdirde, randevunuza gidene kadar mesanenizin boşaltmadan bekleyin.

Sedasyon (yatıştırıcı) veya anestezi için hazırlık

Eğer sistoskopi sırasında damardan (IV) bir sakinleştirici ve genel anestezi alacaksanız, ayıldığınıza neler yapacağınızı önceden planlayın. Hazırlanmak için şunları yapmalısınız:

• Sizi eve götürecek birini bulun. Doktorunuz eve dönerken arabayı sizin kullanmamanızı isteyecektir, bu yüzden sizi eve götürecek birini ayarlayın.
• O günkü programlarınızı iptal edin. İşlemden sonra dinlenecek şekilde planlama yapın. Günün geri kalanında aktif olmaktan kaçının. Günü çalışmadan geçirmeniz gerekebilir. Kendinizi iyi hissetseniz bile karar verme süreciniz ve refleksleriniz yavaşlayabilir.
• Yanınızda kalacak birini bulun. Sizinle kalacak veya sizi gün boyu kontrol edecek bir arkadaş veya akraba bulun.

 

Bekleyebilecekleriniz

Neler Bekleyebilirsiniz?

Sistoskopi sırasında

Sistoskopi işlemine hazırlanırken sizden, mesanenizi boşaltmanız istenecektir. İşlemden önce, bir masaya sırtüstü uzanırsınız. Bazı durumlarda ayaklarınızı, masanın ayaklıklarına yerleştirmeniz gerekebilir, böylelikle dizleriniz bükülecek ve havaya kalkacaktır.

Bazı durumlarda ise sistoskopi işleminden önce kolunuzdaki bir damardan bir sakinleştirici veya anestetik ilaç almanız gerekebilir. Eğer sakinleştirici aldıysanız, sistoskopi boyunca uykulu ve rahatlamış hissedersiniz, ancak yine de uyanık olursunuz. Sistoskopi sırasında genel anestezi alırsanız, işlem sırasında uyanık olmazsınız.

İşlem sırasında idrar yolunuzu uyuşturan bir jel tatbik edilir, böylelikle de sistoskopi içeri girdiğinde daha az ağrı hissedersiniz. Uyuşmanın gerçekleşmesi için birkaç dakika bekledikten sonra, doktorunuz sistoskopu idrar yolunuza doğru ilerletir.

Çeşitli ebatta sistoskoplar mevcuttur ve doktorunuz işleminiz için en uygun olan cihazı seçecektir. Bulgu ve belirtilerin nedenlerini araştırmak için çoğunlukla daha küçük cihazlar kullanılır. Büyük cihazlara ise doku örnekleri almak veya cerrahi aletleri mesaneye taşımak için ihtiyaç duyulur.

Sistoskop idrar yolunuzun içinden mesanenize doğru ilerlerken, doktorunuz sistoskopun ucundaki bir lens vasıtasıyla içeriyi görür. Lens, bir teleskop gibi çalışarak idrar yolunuzun ve mesanenizin iç çeperini büyütür. Bazı durumlarda doktorunuz, lensin üzerine görüntüleri bir ekrana yansıtan özel bir video kamera da yerleştirebilir.

Sistoskop mesanenize ulaştığında, doktorunuz mesanenize steril bir solüsyon boşaltır. Bu solüsyon mesaneyi şişirir ve doktorunuzun yapının tamamının içini görmesini olanaklı kılar. Mesaneniz dolunca, idrara çıkma ihtiyacı hissedebilirsiniz ki bu oldukça rahatsız edici bir duygu olabilir. Ancak sistoskopiniz biter bitmez mesanenizi boşaltmanıza izin verilir.

Durumunuza bağlı olarak doktorunuz, sistoskopi sırasında doku örnekleri alabilir veya çeşitli işlemler uygulayabilir. Bunlar tamamlandığında ise, sistoskop idrar yolunuzdan geriye doğru çekilir. Basit bir ayakta hasta sistoskopisi, beş dakikadan az sürer. Bir hastanede yatıştırıcı veya genel anesteziyle yapılan sistoskopi ise 10 ila 30 dakika kadar sürecektir.

Sonra

Sistoskopi Sonrası

Sistoskopi sonrası, günlük faaliyetlerinize devam etmenize izin verilir. Eğer uyuşturucunun veya genel anestezinin etkisi altındaysanız, ayrılmadan önce ilacın etkisinin azalması için iyileşme odasında beklemeniz istenebilir.

Sistoskopi sonrası aşağıdakilere benzer yan etkiler yaşamanız muhtemeldir:

• İdrarınızda veya tuvalet kağıdında, parlak pembe görünebilecek şekilde idrar yolundan kan gelmesi
• İdrar yapma sırasında yanma hissi
• Sonraki iki gün daha sık idrara çıkma

Aşağıdakileri uygulayarak rahatsızlığınızı biraz olsun hafifletebilirsiniz:

• Ağrının azalmasını sağlamak için idrar yolu ağzı üzerine ılık, nemli bir havluyu 20 dakika kadar tutun. İhtiyaç duyuldukça tekrarlayın.
• Ilık bir banyo yapın. Buna karşın doktorunuz bazı durumlarda banyo yapmaktan kaçınmanızı isteyebilir. Eğer endişeleriniz varsa doktorunuzu arayın.
• Mesanenizi çalıştırmak için su için. Bu tahrişi de azaltacaktır. Sistoskopiden sonraki ilk iki saat içinde her saat için 450-500 mililitre su içmeye çalışın.

Sistoskopiden sonra endişeleriniz varsa doktorunuzu arayın.

 

Sonuçlar

Sonuçlar

Bazı durumlarda, doktorunuz işleminiz biter bitmez sistoskopinizin sonuçlarını sizinle görüşmek isteyecektir.

Diğer durumlarda ise doktorunuz, sonuçlarınızı sonraki randevularda görüşür. Örneğin, eğer sistoskopiniz sırasında, mesane kanseri olup olmadığını anlamak için bir doku örneği alındıysa (biyopsi),  doktorunuz bu örneği laboratuara gönderecektir. Testler tamamlandığında doktorunuz sonuçları size bildirir.

Sistoskopinin sonuçlarını ne zaman alabileceğinizi doktorunuza sorunuz.