Nedir

Nedir?

Bilharziya olarak da bilinen şistozomiyaz parazit kurtların neden olduğu bir hastalıktır. Schistosoma mansoni, S. haematobium, ve S. japonicum parazitlerinin neden olduğu enfeksiyonlar insanlarda hastalığa yol açar. Gelişmiş ülkelerde şistozomiyaz çok bulunmasa da dünya çapında enfeksiyonlu 200 milyon kişi vardır.

Nasıl bulaşır?

Enfeksiyon cildinizin şistozomiyaz taşıyan belirli salyangozların bulunduğu kirli sularla temas etmesi halinde oluşur.

Tatlı sular enfeksiyonlu kişilerin idrarını veya dışkısını yapması durumunda Schistosoma yumurtalarıyla kirlenir. Yumurtalar çatlar ve eğer suda bazı belirli salyangozlar mevcutsa, parazitler bu salyangozların içinde büyür ve gelişir. Parazit salyangozdan ayrılır ve suya girer. Burada parazitler 48 saat süreyle hayatta kalabilir. Schistosoma parazitleri kirli suda yürüyen, yüzen, banyo yapan ve yıkanan kişinin cildine işleyebilir. Birkaç hafta içersinde kurtlar vücuttaki kan damarlarında büyür ve yumurta üretir. Bu yumurtaların bazıları idrar kesesine veya bağırsaklara ilerler, ardından idrar ve dışkıya geçer.

Belirti

Belirtiler

Enfeksiyonu kaptıktan sonra birkaç gün içerisinde cildinizde kızarıklık ve kaşıntı oluşabilir. Yüksek ateş, üşüme hissi, öksürük ve kas ağrıları enfeksiyonun kapılmasının ardından 1-2 ay içerisinde ortaya çıkabilir. Çoğu kişi enfeksiyonun erken safhalarında belirti göstermez.

Yumurtalar karaciğere ilerler, ardından bağırsak ve idrar kesesine geçer. Nadir durumlarda yumurtalar beyin veya omurilikte bulunabilir ve ataklara, felce veya omurilik iltihaplanmalarına neden olabilir. Yıllar içerisinde sürekli olarak enfeksiyon kapan kişilerin karaciğerleri, bağırsakları, akciğerleri ve idrar keseleri zarar görebilir.

Şistozomiyaz belirtileri vücudun kurtlara değil kurtlar tarafından üretilen yumurtalara reaksiyon göstermesi sonucu ortaya çıkar. Ne yapmalıyım? Aile hekiminize danışın. Eğer şistozomiyazın bulunduğu ülkelere seyahat ettiyseniz ve tatlı sularla temasınız olduysa, nereye ve ne kadar süreyle seyahat ettiğinizi doktorunuza belirtin. Kirli sulara maruz kalmış olabileceğinizi bildirin.

Risk Faktörleri

Risk faktörleri

Eğer şistozomiyazın bulunduğu bölgelerde yaşadıysanız veya bu bölgeleri ziyaret ettiyseniz ve cildiniz kanal, nehir, akarsu veya göllerdeki tatlı suyla temas ettiyse, şistozomiyaz riski altında olabilirsiniz.

Şiztozomiyaz dünyanın hangi bölgelerinde bulunur?

Afrika: Güney Afrika, Sahra altı Afrika, Lake Malawi Gölü, Mısırdaki Nil nehri vadisi
Güney Amerika: Brezilya, Surinam, Venezuela dahil
Karayipler: Antigua, Dominik Cumhuriyeti, Guadelupe, Martinik, Montserrat, Saint Lucia (risk düşük)
Orta Doğu: İran, Irak, Sudi Arabistan, Suriye Arap Cumhuriyeti, Yemen
Güney Çin
Güneydoğu Asya: Filipinler, Laos, Kamboçya, Japonya, merkezi Endonezya, Mekong deltası

Testler

Aile hekiminiz parazitlerin bulunup bulunmadığını görmek için dışkı veya idrar testi isteyebilir. Parazit tespiti için bir kan testi geliştirilmiştir. Doğru sonuçlar için kan testi alınmadan önce kirli suya son maruz kaldığınız zamandan itibaren 6-8 hafta beklemeniz gerekir.

Tedavi

Şistozomiyaz tedavisinde güvenli ve etkili ilaçlar mevcuttur. Size 1-2 gün süreyle almak üzere haplar verilecektir.

Önleme

Şistozomiyazın bulunduğu bölgelerde tatlı sularda yüzmekten veya bu sulara ayaklarınızı sokmaktan kaçının. Okyanusta veya klorürlü yüzme havuzlarında yüzmek genellikle güvenlidir.
Güvenli suları tüketin. Doğrudan kanallardan, göllerden, nehirlerden, akarsulardan veya kaynaklardan gelen suların güvenli olup olmadığını bilmek mümkün olmadığı için suyunuzu içmeden önce bir dakika kadar kaynatın veya filtreleyin. Suyu bir dakika kadar kaynatmak zararlı parazitleri, bakterileri veya virüsleri öldürecektir. İyot tedavisi tek başına suyun güvenli olacağını ve içerisinde parazitlerin bulunmayacağını garantilemez.
Banyo suları 5 dakika süre ile 65°C’de ısıtılmalıdır. 48 saat süreyle su deposunda tutulan sular yıkanmak için güvenlidir.
Kaza eseri, kısa süreli olarak suya maruz kalmanızın ardından sert bir havluyla cildinizi silmek Schistosomo parazitinin cilde işlemesini engellemeye yardımcı olur. Şistozomiyazı önlemek için sert havlularla cildinizi kurulamaya güvenmeyin.