Şizofreni filmlerde klişe ve tekdüze bir şekilde yansıtılsa da aslında çok farklı belirtilere neden olan ve içinde farklı rahatsızlıkların bulunduğu bir spektrumun adıdır. Şizofreninin bazı türlerinde halüsinasyonlar ve delüzyonlar baskındır bazılarında ise hastalar uyarıcı unsurlara fiziksel tepki vermezler. Bir diğer şizofreni türünde kişinin konuşmaları karmaşıklaşabilir, zihni karışık olabilir. Peki şizofreninin erken uyarı işaretleri nelerdir?

Kimilerinde şizofreni herhangi bir uyarı vermeden, aniden başlar. Ancak çoğu kişide yavaş yavaş gelişir, belli belirsiz ilk işaretler görülür, zihin işlevlerinde kademeli bir bozulma şeklinde ortaya çıkar. İlk şiddetli epizottan önce uzun bir süre geçebilir. Genellikle hastanın arkadaşları ve ailesi bir şeylerin tuhaf olduğunu anlar ama ne olduğunu bilemezler. 

Şizofreninin erken evrelerinde kişi tuhaf davranabilir, isteksiz ve duygusuz görünebilir, kendini diğer insanlardan çekebilir. İçine kapanabilir, nasıl göründüğüne önem vermeyebilir, tuhaf şeyler söyleyebilir ve genel olarak hayatla ilgilenmeyebilir. Hobilerden ve sık yapılan aktivitelerden vazgeçmek, okul ve iş performansının düşmesi diğer işaretler arasındadır.

Şizofreninin erken uyarı işaretleri arasında ilk olarak depresyon ve sosyal hayattan çekilme sayılabilir. Bazı hastalarda düşmanca veya şüpheci bir tavır gelişmekte, eleştirilere aşırı tepki gösterilmektedir. Kişisel hijyen gitgide kötüleşebilir. Yüz ifadesinin duygusuz olması sık görülür. Hasta ağlayamaz, neşesini gösteremez ya da tuhaf bir şekilde ağlar ve güler. Bazı kişiler uykusuzluk çekerken bazıları aşırı uyumaya başlar. Hasta konsantre olamayabilir. Tuhaf veya mantıksız açıklamalar yapabilir. Konuşma şekli değişebilir ve kelimeleri değişik bir şekilde kullanabilir.

Şizofreninin erken uyarı işaretleri bunlar olsa da benzer belirtilerin farklı akıl sağlığı bozukluklarıyla da ilişkili olabileceği unutulmamalıdır. Eğer sizin veya sevdiğiniz birinin davranışları tuhaflaşmışsa çekinmeyin ve bir akıl sağlığı uzmanına danışın. Sorun şizofreni ya da başka bir şey olsun erken teşhis tedavide faydalı olacaktır.

Şizofreni tedavisi farklı türlere göre değişebileceği gibi kişiden kişiye de çeşitlenir. Bazı hastalar belli bir şizofreni kategorisine koyulamaz çünkü birden çok türün belirtilerini gösterir. Delüzyon, halüsinasyon, konuşmanın bozulması, davranışların dezorganize olması, kişinin fiziksel tepkiler vermemesi ve katı olması gibi şizofreni belirtileri bir uzman tarafından değerlendirilerek doğru teşhis koyulacaktır.