Nedir

Vajinal Histerektomi

Vajinal histerektomi rahmin vajinal yolla çıkarılması için yapılan cerrahi bir işlemdir. Vajinal histerektomi en yaygın alternatifi olan abdominal histerektomiden daha kısa süre hastanede kalmayı gerektirir, daha az masraflıdır ve daha hızlı iyileşme sağlar. Ancak eğer rahminiz genişletilmişse vajinal histerektomi mümkün olmayabilir.

Herhangi bir tür histerektomi genelde rahmin olduğu kadar rahim ağzının da çıkarılmasını gerektirmesinin yanında yumurtalardan biri veya her ikisinin ve dölyatağı borusunun çıkarılmasını da gerektirir. Tüm bu organlar pelvisinizde yerleşiktir ve üreme sisteminizin parçasıdır.

Niçin Yapılır

Neden Yapılır?

Vajinal histerektomi aşağıdakilerin içinde olduğu birçok farklı jinekolojik sorunu tedavi eder:

  • Fibroidler (Lifli tümörler). Çoğu histerektomi işlemi sürekli kanamaya, anemiye, pelvik ağrıya, cinsel ilişki sırasında ağrıya ve mesane baskısına neden olan rahminizdeki iyi huylu tümörler olan fibroidleri kalıcı olarak tedavi etmek üzere yapılır.
  • Endometriyozis. Endometriyozis endometriyumu saran dokunun yumurtalıkları, dölyatağı borusunu ve diğer organları içerecek şekilde rahmin dış kısmında büyümesi durumunda oluşur. Endmetriyozisi olan çoğu kadına abdominal histerektomi yapılır, fakat bazen vajinal histerektomi mümkündür.
  • Jinekolojik kanser. Rahim, rahim ağzı, endometriyum veya yumurtalık kanseriniz varsa doktorunuz tedavi için histerektomiyi tavsiye edebilir. Çoğu zaman abdominal histerektomi yumurtalık kanserinin tedavisi sırasında yapılır, ama bazen de rahim ağzı kanseri veya endometriyal kanseri olan kadınlar için vajinal histerektomi uygun olabilir.
  • Rahim sarkması. Pelvisi destekleyen dokular ve bağdokuları esnediğinde veya zayıfladığında rahim idrar tutamama, pelvik baskı veya bağırsak hareketlerinde zorluk gibi sorunlara neden olacak şekilde vajinaya doğru aşağı iner veya sarkar. Rahmi histerektomi ile çıkarma ve pelvisin gevşemesinin düzeltilmesi bu şikayetleri rahatlatabilir.  
  • Anormal vajinal kanama. İlaçlar veya daha az kapsamlı cerrahi bir işlemin sağlayamadığı düzensiz, ağır veya çok uzun süreli kanama kontrolünü histerektomi sağlayabilir.
  • Kronik pelvik ağrı. Açıkça bir rahim sorunundan kaynaklanan kronik pelvik ağrınız varsa histerektomi sadece son çare olarak yardımcı olabilir. Kronik pelvik ağrının birçok sebebi olabilir, bu nedenle sebebin kesin teşhis edilmesi pelvik ağrı nedeniyle histerektomi yaptırmadan önce oldukça önemlidir.

Kanser hariç bu sorunların çoğu için histerektomi sadece birçok tedavi seçeneğinden biridir. İlaçlar ve daha az kapsamlı jinekolojik işlemler başarısız olmadıkları sürece histerektomiyi düşünmeye gerek bile olmayabilir.

Histerektomi işlemi yaptırdıktan sonra hamile kalamazsınız. Doğurganlığınızdan vazgeçmeye hazır değilseniz, ameliyattan kesin olarak emin değilseniz, başka tedavileri araştırın.

Riskler

Riskler

Vajinal histerektomi genelde güvenli olmasına rağmen her tür ameliyat risk taşır. Kan kaybı, kan pıhtısı oluşumu, enfeksiyon, çevresindeki organlara gelen hasar veya anesteziye tepki bunlar arasındadır. Ameliyata dair riskler obez veya diyabetli olan veya yüksek tansiyonu bulunan kadınlarda daha yüksektir.

Pelvisteki rahmin yeri dolayısıyla vajinal histerektomi sırasında mesane, idrar yolu veya bağırsak gibi diğer pelvik ve abdominal organların zedelenme riski vardır. Büyük fibroidlerin, ciddi endometriyozisin veya kanserin cerrahın görüşünü engellemesi veya diğer türlü ameliyatı zorlaştırması durumunda organ zedelenmesi riski daha yüksektir.

Nasıl Hazırlanacaksınız

Nasıl Hazırlanmalısınız?

  • Bilgi toplayın. Histerektomi olmadan gerginlik hissetmeniz normaldir. Ameliyattan önce kendinizi güvenli hissetmek için gereken tüm bilgileri edinin. Doktorunuza ve cerrahınıza sorularınızı sorun. Kendinizi daha rahat hissetmek için işleme dair bilgileri okuyun ve işin içine giren tüm adımları öğrenin 
  • İlaçlara dair doktorunuzun verdiği talimatlarını takip edin. Histerektomi olmadan önceki günlerde ilaç alma rutininizi değiştirip değiştirmemeniz gerektiğini öğrenin. Reçetesiz satılan ilaçlardan, beslenme takviyelerinden ve bitkisel ilaçlardan doktorunuza bahsedin.
  • Size verilecek anestezi türüne dair bilgi alın. Ameliyat sırasında sizi bilinçsiz bir hale sokacak genel anesteziyi tercih edebilirsiniz, ama spinal veya epidural anestezi de denen bölgesel anestezi de çoğu zaman bir seçenektir. Vajinal histerektomi oluyorsanız bölgesel anestezi vücudunuzun alt kısmındaki hissi engelleyecektir.
  • Aç karnına gidin. Ameliyattan önceki akşam hiçbir şey yememek veya hafif bir yemek yemek en iyi sonucu verir. Az miktarda sıvı alabilirsiniz, ama bunu doktorunuzla görüşmelisiniz.
  • Size yardımcı olacak birini ayarlayın. Abdominal histerektomiye göre vajinal histerektomiden sonra daha hızlı olmasına rağmen iyileşme yine de zaman alır. Evde size ilk hafta veya iki hafta boyunca yardımcı olacak birini ayarlayın.

Neler Yaşayacaksınız

Ameliyattan Ne Bekleyebilirsiniz?

Vajinal histerektomi sırasında cerrah önce rahmi yumurtalıklardan, dölyatağı borusundan ve vajinanın üst kısmından olduğu kadar rahmi destekleyen kan damarlarından ve bağdokusundan ayırır. Rahim sonrasında vajinadan çıkarılır.

Vajinal histerektomi sırasında
Genel anestezi altına alınabilirsiniz, bu nedenle ameliyatta uyanık olamazsınız. Bölgesel anesteziyi seçerseniz sizi uyutacak bir ilacı (damardan alınan yatıştırıcı) isteyebilirsiniz veya ameliyat boyunca uyanık kalabilirsiniz.

Bacaklarınız, rahim kanseri teşhis testinde durduğunuz pozisyona benzer şekilde mengeneye yerleştirilecektir. Bazen üriner kateter mesanenizi boşaltmak için idrar yolunuzdan geçirilebilir. Vajinanız ameliyat öncesi steril bir solüsyon ile temizlenir.  

Histerektomi yapmak için cerrah rahme giriş yapmak üzere vajinanızın içinde bir kesik açabilir. Uzun aletler kullanarak rahim kan damarlarını kenetler ve rahmi bağdokudan, yumurtalıklardan ve dölyatağı borusundan ayırır. Rahim vajinal açılma yoluyla çıkarılır ve pelvis içinde olabilecek herhangi bir kanamayı kontrol etmek için emilebilir dikişler kullanılır. Rahim kanserinden şüphe edilen vakalar dışında cerrah genişlemiş rahmi daha küçük parçalar halinde kesebilir ve kısımlar halinde rahmi çıkarabilir

Bazı durumlarda doktorunuz laparoskopi yardımıyla vajinal histerektomi veya robot yardımlı histerektomi önerebilir. Her iki işlem de doktorunuzun rahmi vajina yoluyla çıkarmasına müsaade eder, aynı zamanda doktorunuzun laparoskopi yoluyla pelvis bölgesindeki organlarınızı görmesini mümkün kılar. İşlemin büyük bir kısmı ince cerrahi aletlerin kullanımı ile küçük abdominal kesiklerle gerçekleştirilir. Sonrasında rahim vajinanızda açılan kesik yoluyla çıkarılır. Doktorunuz  endometriyozisten veya daha önceki ameliyatlardan kaynaklanan pelvik organlarınızda yara dokusu (adezyonlar) olabileceğinden şüpheleniyorsa laparoskopi yardımıyla vajinal histerektomiyi veya robot yardımlı histerektomiyi önerebilir.    

Ciddi endometriyozisin veya pelvik adezyonların cerrahınızı ameliyat sırasında vajinal histerektomiden abdominal histerektomiye geçmeye zorlama riski her zaman vardır. Doktorunuz bu olasılığı sizinle ameliyata girmeden önce konuşacaktır.

Vajinal histerektomiden sonra
Ameliyattan sonra birkaç saatliğine bir uyanma odasında ve bir ila üç gün hastanede kalacaksınız. Ağrılarınız için ve enfeksiyonu önlemesi için ilaç alacaksınız. Sağlık bakım ekibiniz olabildiğince erken kalkmanız ve hareket etmeniz için sizi cesaretlendirecektir.

Histerektomiden sonraki birkaç gün ile birkaç hafta boyunca kanlı vajinal akıntınız olması normaldir, bu nedenle hijyenik pedler kullanmanız gerekecektir.

Sonraki fiziksel etkileri
Histerektomiden sonra artık adet döngünüz olmaz ve hamile kalamazsınız.

Ameliyat öncesinde halen adet görüyorsanız ve yumurtalıklarınız alınmamışsa menopoza girene kadar yumurtalıklarınız hormon ve yumurta üretmeye devam edecektir. Yumurtalıklarınız ve dölyatağı borunuz rahminiz ile birlikte çıkarılmışsa ameliyattan hemen sonra menopozunuz başlayacaktır ve vajinal kuruluk ile sıcak basmaları gibi şikayetler yaşayabilirsiniz. Doktorunuz bu belirtileri tedavi etmek için size ilaç yazacaktır.

Abdominal histerektomiye göre vajinal histerektomiden sonra iyileşme daha kısa sürede gerçekleşir ve daha az ağrılı geçer. Çoğu kadın bir hafta içinde ayağa kalkabilir ve bir ile iki hafta içinde tam bir iyileşme sağlar. Normale döndüğünüzü hissetseniz bile 10 kilogramın üzerinde hiçbir şey kaldırmayın veya ameliyattan altı hafta sonrasına kadar vajinal ilişkiye girmeyin. Ağrınız kötüleşirse veya adet döngünüzden daha yoğun kanama, bulantı veya kusma yaşarsanız belirtileri kendi haline bırakmak yerine doktorunuzla temasa geçin.

Sonraki duygusal etkileri
Histerektomiden sonra birçok kadın ruh hallerinin düzeldiğini ve sağlıklarına kavuştuklarını belirtir. Diğerleri ise kanama veya pelvik ağrı gibi belirtileri artık yaşamadıklarından hayattan daha fazla keyif alırlar. Birçokları ise belki hamile kalmaktan korkmadıklarından veya belki de histerektomi öncesinde üterin fibroidler gibi bir sorunun cinsel ilişki sırasında ağrı yapmasından dolayı cinsel tatminlerinde bir artış olduğunu belirtir.    

Bazı kadınlar histerektomi sonrasında oldukça normal olan bir kayıp hali ve yas hissi yaşarlar. Diğerleri ise hamile olma becerilerini yitirmeleri ile ilgili olarak depresyon yaşayabilirler. Eğer üzüntü veya olumsuz hisler günlük hayatınızdan keyif almanıza engel oluyorsa doktorunuzla konuşun.

Op. Dr. Ayşe KONAÇ UYAR

37 yaşında bekarım ve bakireyim ileri derecede vajinal sarkmam var kızlık zarı bozulmadan ameliyat yapılırmı... devamı